ورق سیاه چیست؟ انواع، ابعاد و نحوه تولید

ورق های فلزی به دو صورت نورد گرم و سرد تولید می شوند. یکی از انواع ورق هایی که به صورت نورد گرم تولید می شود، ورق سیاه نام دارد. ورق سیاه، ورق فولادی است که به دلیل سطح مات و تیره ای که در فرآیند نورد گرم به دست می آورد به این نام خوانده می شود. این نوع ورق به دلیل انعطاف پذیری، دوام و مقاومت کششی بالا در صنایع مختلف از جمله ساختمان سازی کاربرد فراوانی دارد. با دانشنامه آهن ملل همراه شوید تا درباره این ورق پرکاربرد، بیشتر بدانید.

آهن ملل		ویژگی های محصول
۱	نام محصول	ورق سیاه (Hot Rolled Sheet)
۲	انواع	ورق سیاه معمولی، ورق سیاه صنعتی
۳	گرید	ST37، ST52 ،ST33، ST44، A516، A283 ،Ck45
۴	ضخامت	از ۱.۵ تا ۱۰۰ میلی متر
۵	عرض	۱- ۱.۲۵ – ۱.۵ – ۲ میلی متر
۶	نحوه تولید	نورد گرم

ورق سیاه چیست؟

ورق سیاه یا Hot Rolled Sheet، ورق فولادی است که از روش نورد گرم ساخته می شود؛ به این معنی که فولاد، قبل از نورد، حرارت داده می شود تا ضخامت و ابعاد مناسب را پیدا کند. تعریف ورق سیاه در استاندارد ملی ایران شماره ۳۶۹۴ به صورت زیر است:

ورق فولادی گرم نوردیده:

محصولی که از نورد گرم فولاد در کارخانجات نوار ورق عریض نوع پیوسته یا رفت و برگشتی تا رسیدن به ورق با ضخامت مورد نظر به دست می آید. سطح محصولات پوشیده از اکسید یا پوسته ناشی از عملیات نورد گرم می باشد.

به دلیل پوشیده بودن سطح ورق از اکسید یا پوسته های اکسیدی حاصل از فرآیند نورد گرم، رنگ محصول مات می شود و چون مانند ورق گالوانیزه یا ورق روغنی، براق نیست، آن را ورق سیاه می نامند.

این نوع ورق از ضخامت ۱.۵ تا ۱۰۰ میلی متر به دو صورت رول و شیت تولید می شود. پرکاربردترین ورق سیاه، گرید ST37 و ST52 هست که در مصارفی مانند ساختمان سازی و ساخت سوله، ساخت شاسی خودرو و قطعات صنعتی به کار می رود.

ورق سیاه ابتدایی ترین ورق در چرخه تولید انواع ورق فولادی است؛ به این معنی که ورق سیاه پایه تولید سایر ورق های فولادی، از ورق روغنی گرفته تا ورق گالوانیزه، رنگی، قلع اندود و … می باشد. هر کدام از ورق هایی که نام برده شد روش تولید و مشخصات منحصر به فردی دارند که مناسب ترین گزینه برای کاربردهای مختلف هستند. در مقاله زیر می توانید درمورد انواع ورق موجود در بازار به طور کامل مطالعه فرمایید.

---

انواع ورق سیاه

انواع ورق سیاه را می توان از جنبه های گوناگون، مانند حالت عرضه، ابعاد ورق، کاربرد و … دسته بندی کرد. آشنایی با هرکدام از این دسته بندی ها کمک زیادی در خرید مناسب ترین ورق برای پروژه مورد نظرتان خواهد کرد. در ادامه به معرفی انواع دسته بندی ورق سیاه می پردازیم.

۱- انواع ورق سیاه از نظر حالت عرضه

ورق‌ های سیاه، مانند انواع دیگر ورق ها به دو صورت کلی رول و شیت تولید می شوند. همچنین طی فرآیند برش ورق می توان آن را به شکل تسمه یا پلاک نیز تولید کرد. در متن زیر، این دسته بندی را مشاهده می کنید:

• ورق رول یا کویل
• ورق شیت یا برگ (برشی و فابریک)
• تسمه
• پلاک

۲- انواع ورق سیاه بر اساس کاربرد

 ورق سیاه از نظر کاربرد به دو نوع زیر تقسیم می شوند:

• ورق سیاه صنعتی: در صنایعی مانند ساخت مخزن، پتروشیمی، خودروسازی، صنایع سنگین و سدسازی استفاده می شود.
• ورق سیاه معمولی: برای مصارفی مانند ساختمان سازی و سوله سازی استفاده می شود.

در تولید ورق سیاه صنعتی از کربن بیشتری استفاده می‌ شود تا سختی بالایی داشته باشد؛ اما ورق سیاه معمولی نسبت به نوع صنعتی، انعطاف‌ پذیری بیشتری دارد.

۳- انواع ورق سیاه از نظر گرید

ورق سیاه در گریدهای مختلف تولید می شود که رایج ترین آن ها در ایران دو گرید ST37 و ST52 می باشد. دیگر آلیاژهای ورق سیاه، شامل گریدهای ST33، ST44، a516، a283 و ck45 می شود که هر کدام ویژگی ها و کاربردهای متفاوتی دارند. در ادامه به معرفی بیشتر ورق سیاه از نظر گرید می پردازیم.

نکته: به دلیل کاربرد بیشتر ورق ST37 در کشور، منظور از ورق سیاه در بازار، ورق ST37 است.

نکته: عبارت st در نام گرید، نماد قدرت است و عدد کنار آن نیز، میزان تنش نهایی یا همان میزان سختی برحسب کیلوگرم بر سانتی متر مربع را نشان می دهد.

۳-۱- ورق سیاه ST37

ورق ST37، همان ورق سیاه معمولی است که در ساخت آن از درصد کربن کمی استفاده می شود و به همین دلیل، انعطاف پذیری و شکل پذیری بالایی دارد. همچنین این ورق از قابلیت جوشکاری و ماشین کاری خوبی برخوردار است. ورق ST37، بیشتر در صنعت ساختمان سازی استفاده می شود. این نوع ورق سیاه در سه درجه با کیفیت های متفاوت به صورت زیر تولید می شود:

ورق ST37 درجه ۱: کاربردی معمولی در ساخت و ساز دارد.

ورق ST37 درجه ۲: در ساخت و ساز و برخی صنایع مورد استفاده قرار می گیرد.

ورق ST37 درجه ۳: علاوه بر ساخت و ساز، در صنایعی مانند خودروسازی، قطعه سازی، ساخت لوازم خانگی و سایر موارد کاربرد دارد.

۳-۲- ورق سیاه ST52

ورق ST52، درصد کربن بیشتری نسبت به ST37 دارد و به همین دلیل، سختی بالاتری داشته و صنعتی تر است. همچنین این ورق به دلیل وجود عناصر سیلیسیوم و منگنز در ساختارش، دارای مقاومت بالایی در برابر خمش و پیچش بوده و خاصیت ارتجاعی و تحمل وزن بالا نیز دارد. علاوه بر ساختمان سازی، از این ورق در صنایع سنگین، مانند ساخت جرثقیل، شاسی خودروهای سنگین و قطعات صنعتی و … نیز استفاده می شود.

۳-۳- ورق سیاه ST33

ورق ST37 معمولا در مدت زمان کمتری نسبت به دیگر آلیاژهای پرکاربرد ورق سیاه تولید می شود. کوتاه بودن فرآیند تولید باعث کاهش هزینه نهایی این نوع ورق می شود. ورق سیاه ST33، مانند ورق ST37، کربن کمی در ساختار خود دارد؛ در نیتجه، نسبت به نوع ST37، مقاومت کمتر و انعطاف پذیری بیشتری دارد.

۳-۴- ورق سیاه ST44

ورق ST44 را می توان ترکیبی از گریدهای ST37 و  ST52 دانست و در رسته فولادهای کم کربن قرار می گیرد. درصد کربن ورق ST44 کمتر از گرید ST52 هست و قابلیت شکل پذیری و جوشکاری بالاتری دارد. بیشترین کاربرد این ورق در صنعت ساختمان سازی است، اما نسبت به گریدهای قبلی، تولید و کاربرد کمتری دارد.

۳-۵- ورق سیاه A516

این نوع ورق سیاه در دسته ورق ساختمانی و صنعتی قرار می گیرد و از نظر مقاومت کششی و کاربرد، مشابه ورق  ST52 است. بیشترین کاربرد ورق A516 در صنایعی مانند نفت و گاز، ساخت مخازن و دیگ بخار می باشد. این نوع ورق با توجه به مقدار تحمل فشار، دما، کشش و … به چهاردسته A516 گرید ۷۰، A516 گرید ۶۵، A516 گرید ۶۰ و A516 گرید ۵۵ تقسیم می شود.

۳-۶- ورق سیاه A283

ورق A283، ورقی با استحکام کششی متوسط است و به دلیل قابلیت جوشکاری و خمشی مناسبی که دارد به طور عمده در ساخت دیگ بخار و مخازن تحت فشار با درجه حرارت کم استفاده می شود. این نوع ورق سیاه در چهار گرید مختلف A، B، C و D با مقدار کربن متفاوت تولید می شود.

۳-۷- ورق سیاه ck45 

از انواع ورق آلیاژی با کربن متوسط و مقاوم در برابر سایش است؛ ولی به دلیل مقدار کم کروم در ساختار خود، مقاومت بالایی در برابر خوردگی ندارد. بیشترین کاربرد آن نیز در تولید میل لنگ های تراشکاری، قسمت های محکم و با دوام خودروها، میله های اتصال دهنده سازه، شفت های تراشکاری و … می باشد.

۳-۸- ورق سیاه Mo40

از مهم ترین ویژگی های ورق فولادی MO40، مقاومت بالا در برابر سایش و ضربه و استحکام خستگی و پیچشی بالاست. از این ورق آلیاژی بیشتر برای تولید تجهیزات صنایع نفت و گاز، شافت، میل‌ لنگ، کوپلینگ، دستگاه فرزکاری، قطعات کشویی و … استفاده می شود.

---

مشخصات ورق سیاه

از جمله مشخصات ورق سیاه می توان به ضخامت، طول و عرض و استانداردهای تولید اشاره کرد که در ادامه به طور جداگانه به بررسی هر کدام می پردازیم.

ضخامت ورق سیاه

ضخامت ورق های سیاه از ۱.۵ تا ۱۰۰ میلی متر متفاوت است. از آنجا که هر چقدر ضخامت ورق بالاتر برود، محصول، حالت تختال Slab پیدا می کند و شکل پذیری آن کاهش پیدا می یابد، در نتیجه در ضخامت های بالا، ورق فقط به صورت شیت قابل تولید است. به این صورت که ورق سیاه از ضخامت ۲ تا ۱۵ میلی متر، به هر دو صورت رول و شیت قابل تولید است؛ اما ورق های با ضخامت ۱۵ میلی متر به بالا فقط به صورت شیت تولید می شوند؛ زیرا همانطور که گفتیم در این ابعاد، به دلیل ضخیم بودن و سختی در خم شدن ورق ها، امکان رول شدن وجود ندارد و فقط به صورت شیت تولید می شوند.

ضخامت ورق سیاه رول (کویل)	ضخامت ورق سیاه شیت
۱.۵ تا ۱۵ میلی متر	۳ تا ۱۰۰ میلی متر

طول و عرض ورق سیاه

عرض ورق سیاه با توجه به کارخانه تولیدکننده، نوع عرضه و ضخامت، متفاوت است؛ اما به طور کلی، عرض ورق در اندازه های ۱، ۱.۲۵، ۱.۵ و ۲ متر در هر دو حالت شیت و رول تولید می شود. طول ورق نیز در حالت رول مطرح نیست؛ زیرا رول های ورق بر اساس وزن سنجیده می شوند؛ اما طول ورق های شیت شده یا برش خورده در بازار اهمیت زیادی دارد. در جدول زیر می توانید طول و عرض ورق سیاه را به صورت شیت مشاهده فرمایید.

ابعاد ورق سیاه (ورق شیت)
عرض (متر)	طول (متر)
۱	۲
۱.۲۵	۲.۵
۱.۵	۶
۱.۵	طول
۲	۶
۲	۱۲
۲	طول
منظور از «طول»، طول تولیدشده در کارخانه های مربوطه می باشد؛ به طور مثال، کارخانه اکسین، قابلیت تولید ورق سیاه را به طول های ۷.۲۰، ۱۲ و ۱۲+ دارد. کارخانه کاویان نیز قابلیت تولید ورق سیاه را در ابعاد «۱.۵ x طول»  دارا می باشد.

---

استانداردهای ورق سیاه

ورق های سیاه در کشور، طبق استانداردهای ملی ایران تولید می شوند که این استانداردها نیز بر مبنای استانداردهای بین المللی معادل، تدوین و تهیه شده اند. به همین منظور، استانداردهای ملی ایران را برای تولید ورق سیاه یا همان ورق نورد گرم به صورت زیر معرفی می کنیم:

• استاندارد ملی ایران شماره ۳۶۹۴: ورق فولادی گرم نوردیده با کیفیت سازه ای
• استاندارد ملی ایران شماره 21100: محصولات ورق فولادی گرم نوردیده – رواداری های ابعادی و شکلی
• استاندارد ملی ایران شماره 12546: ورق فولادی گرم نوردیده با تنش تسلیم بالا و کیفیت سازه ای
• استاندارد ملی ایران شماره 3694: ورق فولادی گرم نوردیده با کیفیت سازه ای
• استاندارد ملی ایران شماره 18864: ورق فولادی ریختگی دو غلتکی گرم نوردیده از فولاد با کیفیت سازه ای و استحکام بالا – ویژگی ها و روش های آزمون
• استاندارد ملی ایران شماره 18345: ورق فولادی گرم نوردیده ضخیم به شکل کلاف با کیفیت سازه ای – ویژگی ها

استانداردهای بین المللی معادل نیز شامل استانداردهای زیر می شود:

• Hot-rolled steel sheet products – Dimensional and shape tolerances :iso 16160
• Hot-rolled steel sheet in coils of structural quality and heavy thickness :iso 13976
• Hot-rolled steel sheet of high yield stress structural quality :iso 4996
• Hot-rolled steel sheet of structural quality :iso 4995

---

جدول مشخصات شیمیایی ورق سیاه

عمده عناصر به کار رفته در ورق سیاه، به طور کلی شامل عناصر کربن، منگنز، گوگرد، فسفر و سیلیکن می باشد؛ اما درصد استفاده و ترکیب شیمایی ورق سیاه با توجه به استاندارد تولید و کاربرد آن متفاوت است.

جدول مشخصات شیمیایی ورق سیاه به صورت زیر است:

همچنین در ادامه، یک نمونه از جدول مشخصات شیمیایی ورق سیاه را طبق استاندارد ملی ایران شماره ۳۶۹۴ برای «ورق فولاد کربنی گرم نوردیده با کیفیت معمولی و کششی» مشاهده می کنید.

نکته: در جدول زیر، گرید HR235 معادل ST37، گرید HR275 معادل ST44 و گرید HR355 معادل ST52 می باشد.

رده	HR235 (معادل ST37)	HR275 (معادل ST44)	HR355 (معادل ST52)
C (بیشینه)	۰.۱۷	۰.۲۰	۰.۲۰
Mn (بیشینه)	۱.۲۰	۱.۲۰	۱.۵۰
Si (بیشینه)	کاربرد ندارد	کاربرد ندارد	۰.۵۵
P (بیشینه)	۰.۰۳۵	۰.۰۳۵	۰.۰۳۵
S (بیشینه)	۰.۰۳۵	۰.۰۳۵	۰.۰۳۵

---

نحوه تولید ورق سیاه (ورق گرم)

سنگ آهن، ابتدا در کارخانه ذوب می شود و در واحد ریخته گری به شمش (اسلب) تبدیل می شود. با این کار، شمشی یکنواخت و قابل پردازش تولید می شود تا در مراحل بعد، تحت ‌فشار قرار گیرد و به ‌شکل ورق مسطح درآید. مراحل کامل تولید ورق سیاه را در ادامه بررسی می کنیم.

مراحل تولید ورق سیاه

فرآیند تولید ورق گرم یا ورق سیاه را می توان در ۶ مرحله بیان کرد. در عکس زیر نیر مراحل تولید به ترتیب نشان داده شده است.

۱- ذوب
صرف‌ نظر از نوع مقطع فولادی که قرار است ساخته شود، به طور کلی مرحله ذوب در تولید همه مقاطع فولادی وجود دارد. در این مرحله، فولاد ذوب می شود و به یک شمش یکنواخت و قابل‌ پردازش تبدیل می ‌گردد. برای اجرای این مرحله به کوره پیشگرم نیاز است.

۲- ریخته ‌گری (تولید شمش اسلب)
در مرحله ریخته گری، فولادِ ذوب شده داخل قالب ریخته می شود و بعد از سرد شدن، به شکل قالب درآمده و شمش اسلب تولید می شود.

۳- پوسته ‌زدایی
شمش ها بعد از آماده شدن باید عاری از آلودگی باشند تا محصول نهایی از کیفیت مطلوبی برخوردار باشد. به همین دلیل، زمانی که شمش ها سرد شدند، با استفاده از یک مخلوط شیمایی، پوسته زدایی انجام می شوند.

۴- نورد و آنیل
از مهم ترین و اصلی ترین مراحل تولید ورق سیاه، مرحله نورد و آنیل است. در این مرحله، با استفاده از دو غلتک بزرگ، ضخامت شمش فولادی با یک حرکت تکراری کاهش می یابد. این روند تا جایی ادامه پیدا می‌ کند که محصول نهایی به ضخامت مورد نظر برسد. در مرحله نورد، شمش ها با عبور مداوم از میان غلتک ها سخت تر می شوند. گاهی ممکن است در طول فرآیند نورد، فولاد بازپخت شود. در این حالت، دمای فولاد تا حدی بالا برده می شود که فقط گرم شده و ذوب نگردد.

در مرحله نورد نهایی، ضخامت ورق ها بین ۱ تا ۴ میلی متر کاهش می یابد. در این مرحله از طریق سیستم اتوماتیک کنترل ضخامت، ضخامت ورق ها تنظیم می شود.

۵- خنک کاری
در مرحله خنک کاری، دمای ورق ها با استفاده از روش های مشخص در مدت زمان معینی خنک می شود. دمای ورق ها پس از عبور از قفسه های خط نورد نهایی به ۵۸۰ درجه سانتیگراد کاهش می یابد. این کار برای امکان کلاف پیچی در مرحله بعدی انجام می شود. تفاوت در مراحل اجراشده در این قسمت باعث تغییر در ویژگی ها و مشخصات ورق سیاه خواهد شد.

۶- کلاف پیچی
در مرحله آخر، ورق سیاه به صورت کلاف بسته بندی می شود و برای مصرف به کارخانجات دیگر و یا به بازار فرستاده می‌شوند.

نکته: ورق سیاه را می توان به دو صورت نورد گرم پیوسته و ناپیوسته تولید کرد. به طور مثال، در کارخانه فولاد مبارکه اصفهان از فرآیند نورد گرم ناپیوسته و در کارخانه فولاد سبا از نورد گرم پیوسته استفاده می شود.

---

نحوه تولید ورق سیاه در کارخانه های ایران

در کارخانه فولاد مبارکه از مراحل نورد گرم ناپیوسته استفاده می شود. به این صورت که بعد از تولید اسلب، آن را در ابعاد مشخصی مانند قطعات ۶ متری و بسته به نیاز مشتری برش می زنند. پس از آن، ورق تولیدشده را با فرآیند خنک کاری، سرد می کنند. سپس آن را مجددا به واحد نورد گرم انتفال داده و با حرارتی حدود ۱۴۰۰ درجه پیش گرم می کنند و مجددا نورد می شود. به همین دلیل به این محصول، کلاف گرم گفته می شود.

روش دیگر تولید ورق سیاه، استفاده از نورد پیوسته است. کارخانه سبا، کلاف گرم خود را به روش نورد پیوسته تولید می کند؛ به این معنی که بعد از تولید اسلب، بلافاصله آن را خنک نمی کنند، بلکه مستقیما وارد خط نورد گرم شده و به کلاف گرم یا ورق سیاه تبدیل می شود.

---

کاربرد ورق سیاه

ورق های فولادی به خودی خود، یک محصول نهایی به حساب نمی آیند و از آن ها در ساخت محصولات ثانویه استفاده می شود. ورق سیاه نیز از این قاعده مستثنی نیست و از آن برای ساخت انواع مقاطع فولادی و محصولات دیگر استفاده می شود. در ادامه، به بخشی از کاربردهای ورق سیاه اشاره می کنیم.

• ساخت انواع پروفیل های ساختمانی، مانند چارچوب در و پنجره
• ساخت مقاطع فلزی، مانند قوطی، پروفیل، تیرآهن، تسمه
• ساخت تانکر، مخازن ذخیره سازی، لوله های آب و …
• کشتی سازی و ساخت تجهیزات عظیم صنعتی
• ساخت ریل، گاردریل و تجهیزات ترافیکی
• تهیه ورق پانچ، تسمه و زهوارهای فولادی
• استفاده برای قطعات خودرو (قاب و رینگ چرخ)، کفی تریلی ها و کانتینرها

---

وزن ورق سیاه

توجه به وزن ورق سیاه، یکی از ضروریات آشنایی با این محصول و خرید آن می باشد؛ زیرا قیمت ورق سیاه با توجه به وزن آن اعلام می شود. شما می توانید وزن ورق سیاه را به راحتی و با استفاده از فرمول زیر به دست آورید. برای استفاده از این فرمول به ابعاد ورق و چگالی فولاد نیاز دارید. چگالی فولاد به طور دقیق عدد ۷.۸۵ است که برای راحتی محاسبات، آن را معمولا عدد ۸ در نظر می گیرند.

وزن ورق سیاه (کیلوگرم) = طول ورق (متر) * عرض ورق (متر) * ضخامت ورق (میلی متر) * چگالی ورق

توصیه می کنیم برای مشاهده نحوه محاسبه وزن ورق سیاه و سایر ورق های فولادی، ویدئوی آموزشی زیر را صفحه جدول وزن ورق مشاهده فرمایید.

در جدول زیر می توانید نمونه ای از وزن ابعاد مختلف ورق سیاه را مشاهده کنید. البته وزن ورق سیاه با توجه به کارخانه تولیدکننده نیز قابل بررسی است. اهمیت دانستن وزن ورق به خاطر ارتباط آن با قیمت و خرید این محصول است. علاوه بر این پارامتر، اطلاعات تخصصی و مهم دیگری هم نیاز است که در راهنمای خرید ورق سیاه به طور کامل دسته بندی شده اند. در این راهنما، تمامی نکات قبل، حین و بعد از خرید ورق سیاه آورده شده است که حتما باید از آن ها آگاه باشید. توصیه می کینم برای خرید حرفه ای و مطمئن به مقاله زیر مراجعه کنید.

جدول وزن ورق سیاه

ضخامت (mm)	عرض (m)	طول (m)	چگالی	وزن (kg)
۲	۱	۲	۷.۸۶	۳۲
۲.۵	۱	۲	۷.۸۶	۴۰
۳	۱.۲۵	۲.۵	۷.۸۶	۷۵
۴	۱.۵	۶	۷.۸۶	۲۸۸
۶	۱.۵	۶	۷.۸۶	۴۳۲
۸	۱.۵	۶	۷.۸۶	۵۷۶
۱۰	۱.۵	۶	۷.۸۶	۷۲۰
۱۲	۱.۵	۶	۷.۸۶	۸۶۴
۱۵	۱.۵	۶	۷.۸۶	۱۰۸۰
۲۰	۲	۶	۷.۸۶	۱۹۲۰
۲۵	۲	۶	۷.۸۶	۲۴۰۰

---

کارخانه های تولیدکننده ورق سیاه (کلاف گرم)

کارخانه فولاد مبارکه اصفهان، بزرگ ترین تولیدکننده انواع ورق، از جمله ورق سیاه در ایران است. همچنین این کارخانه، صفر تا صد مراحل تولید ورق سیاه را در مجموعه خود انجام می دهد. اما دیگر کارخانه ها، شمش مورد نیاز خود را برای ساخت ورق سیاه، از کارخانه های تولید شمش تهیه می کنند. عمده تولید ورق سیاه کارخانه فولاد مبارکه، ورق های سایز ۲ تا ۱۵ میلی متر است که به هر دو صورت رول و شیت تولید می شوند.

کارخانه مطرح دیگر در کشور، شرکت فولاد اکسین خوزستان یا کارخانه اکسین اهواز است که انواع ورق سیاه را تا ضخامت ۴۰ میلی متر تولید می کند. عرض ورق های کارخانه اکسین نیز تا ۲ متر هست. همچنین، ورق های این کارخانه به صورت شیت فابریک تولید می شود.

ورق های تولیدی این دو کارخانه تفاوت های دیگری نیز دارند که در مقاله تفاوت ورق فولادی اصفهان و اهواز به آن ها پرداخته ایم. توصیه می کنیم برای آشنایی بیشتر با مشخصات و تفاوت ورق سیاه اصفهان و اهواز، مقاله زیر را مطالعه بفرمایید.

شرکت فولاد اکسین خوزستان یا کارخانه اکسین اهواز، انواع ورق های فولادی را تا عرض ۲ متر با ضخامت های مختلف تولید می کند. تولیدات این کارخانه به صورت شیت فابریک و عموما تا ضخامت ۴۰ میلی متر است؛ سایز ۴۰ به بالای آن نیز فقط به صورت سفارشی تولید می شود. ورق های تولیدی کارخانه اکسین در چهار آنالیز ST33 ،ST37 ،a516 و a283 می باشد. در جدول زیر، مشخصات ورق سیاه تولیدی این کارخانه را در دو جدول مجزا به تفکیک مشاهده می کنید.

از جمله کارخانه نورد ورق سیاه در ایران می توان به کارخانه فولاد سبا، کارخانه فولاد اصفهان، شرکت فولاد کاویان، شرکت فولاد اکسین، مجتمع فولاد گیلان، مجتمع فولاد خرم آباد، صنایع آهن و فولاد درخشان اراک، شرکت قطعات فولادی و شرکت فولاد هرمزگان اشاره کرد.

---

مزایای ورق سیاه

عمده مزایای ورق سیاه، به خاطر روش تولید آن و فرآیند نورد گرم است که منجر به تولید ورقی با کارایی و خواص مکانیکی مطلوب و در عین حال، قیمت مناسب می شود. مزایای ورق سیاه را در متن زیر مشاهده می کنید:

• هزینه کمتر: به دلیل نیاز به پردازش کمتر در فرآیند تولید ورق سیاه، قیمت این نوع ورق، کمتر از ورق های تولیدشده با فرآیند نورد سرد است.
• کارایی بهتر: ورق سیاه، شکل پذیری، چکش خواری و کارایی بالایی دارد؛ دلیل آن هم فرآیند نورد گرم در دمای بالا است.
• تنش داخلی کم یا صفر: به دلیل استفاده از مرحله خنک شدن تدریجی فولاد در روند تولید، این ورق، ساختاری محکم و عاری از تنش دارد.
• مقاومت در برابر خوردگی: نسبت به ورق های نورد سرد، مانند ورق روغنی، مقاومت بیشتری در برابر خوردگی دارد.
• چقرمگی بالا: ورق سیاه از استحکام و سختی بالایی برخوردار است.
• خواص مکانیکی بهبود یافته، مقاومت کششی بالا و خاصیت ارتجاعی مناسب

---

معایب ورق سیاه

علاوه بر مزایا، این نوع ورق معایبی نیز دارد که در ادامه آن ها را بررسی می کنیم:

ایجاد لایه اکسیدی: نحوه تولید ورق سیاه و عدم استفاده از مراحلی مانند اسیدشویی، باعث ایجاد لایه اکسید روی این نوع ورق می گردد.
دوام کمتر: ورق سیاه یا به طور کلی فولاد نورد گرم، ضعیف تر از فولاد نورد سرد است.

ظرافت کمتر: ورق سیاه یا ورق نورد گرم، معمولاً هنگام لمس، زبرتر از ورق های نورد سرد است.

معایب فوق به طوری کلی برای تمامی ورق های سیاه صادق است، اما برخی از ورق های سیاه دچار عیوب دیگری نیز هستند که بعضا جزء نواقص به حساب می آیند و قبل از خرید باید با آن ها آشنا باشید. این عیوب را می توانید در مقاله عیوب رایج ورق سیاه بخوانید.

---

قیمت ورق سیاه

مهم ترین پارامترهای تاثیرگذار بر قیمت ورق سیاه، علاوه بر وزن ورق که به آن اشاره کردیم، ضخامت و ابعاد، گرید یا آلیاژ، کارخانه تولیدکننده و کاربرد ورق است. سایر عوامل تاثیرگذار نیز شامل قیمت جهانی فولاد، نوسان ارز و دلار و میزان عرضه و تقاضا است. به همین دلیل برای تهیه ورق سیاه با قیمت مناسب، باید همواره با بازار آهن همراه باشید و بتوانید آن را تحلیل کنید. برای این منظور می توانید قیمت ورق سیاه را به صورت روزانه در سایت آهن ملل مشاهده و دنبال کنید تا بتوانید در بهترین زمان، اقدام به خرید فرمایید. در لینک زیر، قیمت انواع سایز ورق سیاه از برندهای مختلف به صورت روزانه به روزرسانی می شود. شما به راحتی و با اطمینان کامل می توانید قیمت روز ورق سیاه را از سایت آهن ملل یا از طریق تماس با مشاورین شرکت دریافت فرمایید.

---

تفاوت ورق سیاه با دیگر ورق‌ های فولادی

همانطور که گفتیم، ورق سیاه، خروجی روش نورد گرم است و یکی از پرکاربردترین ورق های فلزی به شمار می رود. علاوه بر ورق سیاه، ورق های پرکابرد دیگر در صنایع مختلف و به ویژه ساختمان سازی، شامل ورق های گالوانیزه و روغنی می باشد که در ادامه، تفاوت ورق سیاه را با این دو ورق بررسی می کنیم تا بتوانیم بهترین انتخاب را برای پروژه خود داشته باشیم.

تفاوت ورق سیاه و گالوانیزه

اولین تفاوتی که در این دو ورق به چشم می آید در ظاهر و رنگ آن هاست. به این صورت که ورق سیاه، سطحی مات و تیره دارد ولی ورق گالوانیزه دارای سطحی براق و صیقلی است؛ اما مهم ترین تفاوت ورق سیاه و گالوانیزه در روش تولید آن هاست که منجر به ایجاد خواص مکانیکی متفاوت می شود. همچنین ورق سیاه در برابر خوردگی مقاوم نیست، اما ورق گالوانیزه در این مورد، مقاوم است. علاوه بر این، کاربرد و قیمت این دو ورق نیز با هم متفاوت است. تفاوت ورق سیاه و گالوانیزه را می توانید به طور کامل و جزئی در مقاله زیر مطالعه نمایید.

تفاوت ورق سیاه با ورق روغنی

ورق های سیاه و روغنی در فرآیند تولید با یکدیگر متفاوتند. ورق سیاه، طی نورد گرم و ورق روغنی، طی فرآیند نورد سرد تولید می شود. همچنین ورق های سیاه دارای کربن بیشتری هستند؛ بنا بر این، مقاومت بالاتری دارند. در حالی که ورق های روغنی، دارای کیفیت بالاتر و اندازه دقیق ترند. جهت مطالعه بیشتر تفاوت های ورق های سیاه و روغنی، به مقاله زیر مراجعه نمایید.

---

جمع بندی

ورق سیاه، طی فرآیند نورد گرم و به دو شکل رول و شیت تولید می گردد. این نوع ورق از نظر کاربرد به دو دسته صنعتی و معمولی تقسیم می شود و برای ساخت لوله و پروفیل، مخزن داخلی آبگرمکن، صنایع کشتی سازی، سوله سازی، خودروسازی و … کاربرد دارد. از کارخانه های شناخته شده ای که ورق های سیاه تولید می کنند، می توان به کارخانه فولاد مبارکه اصفهان، فولاد کاویان اهواز، مجتمع فولاد گیلان و شرکت فولاد اکسین اهواز اشاره کرد.

سوالات متداول