یکی از این نوع ورق های فولادی که بیشتر برای پوشش دهی سقف استفاده می شود، ورق آلوزینک نام دارد. به ورق آلوزینک، ورق گالوالوم یا ورق زینکالیوم نیز می گویند. ورق گالوالوم به دلیل پوشش خاص خود، مقاومت بالایی در برابر خوردگی دارد. پوشش ورق گالوالوم ترکیبی از سه عنصر آلومینیوم، روی و سیلیکون است. به همین دلیل از هر دو ویژگی مقاومت در برابر حرارت و مقاومت در برابر خوردگی آلومینیوم، و نیز رفتار گالوانیکی و فداشونده روی برخوردار است. محصول دیگری که برای جلوگیری از خوردگی استفاده می شود، ورق گالوانیزه است. گالوانیزه کردن ورق، رایج ترین روش برای جلوگیری از خوردگی فولاد است. اما تفاوت ورق گالوالوم با گالوانیزه در چیست؟ برای پاسخ این سوال، ابتدا باید بدانیم آلوزینک چیست؟ چگونه ساخته می شود؟ و چه ویژگی هایی دارد؟ در نهایت می توانیم تفاوت ورق گالوالوم با گالوانیزه را بررسی کنیم. با ما همراه باشید.
نسخه صوتی مقاله ورق آلوزینک (گالوالوم، زینکالیوم) چیست؟
| آهن ملل | ویژگی های محصول | |
|---|---|---|
| ۱ | نام محصول | ورق گالوالوم / ورق آلوزینک / ورق زینکالیوم |
| ۲ | نوع پوشش | ترکیب عناصر آلومینیوم (۵۵%)، روی (۴۳.۵%) و سیلیکون (۱.۵%) |
| ۳ | انواع در بازار جهانی | ورق گالوالوم – ورق گالوالوم پلاس |
| ۴ | انواع بر اساس شکل ظاهری پوشش | براق – پوشش اکریلیک – رنگی – پوشش رزین – ضداثر انگشت |
| ۵ | حالت عرضه | رول – شیت – فرم دار (ذوزنقه، سینوسی) – نوار |
| ۶ | ابعاد قابل تولید | ضخامت: ۰.۱۸ تا ۲ میلی متر عرض: ۴۵۰ و ۱۲۸۰ میلی متر |
| ۷ | روش تولید | غوطه وری در استخر مذاب گالوالوم |
ورق آلوزینک چیست؟ (گالوالوم / زینکالیوم)
ورق آلوزینک، یکی از انواع ورق های فولادی است که به وسیله روکش آلومینیوم و روی، پوشش دهی می شود. نام دیگر ورق آلوزینک، ورق گالوالوم یا ورق زینکالیوم به صورت زیر می باشد:
- Galvalume گالوالوم
- Aluzink آلوزینک
- Zincalume زینکالیوم
روکش ورق زینکالیوم از عناصر آلومینیوم ۵۵%، روی ۴۳.۵% و سیلیکون ۱.۵% تشکیل شده است.
نکته: گالوالوم که در زبان انگلیسی اینگونه Galvalume® نوشته می شود، توسط فولاد Bethlehem در سال ۱۹۷۲ اختراع شد. در واقع گالوالوم یک نام تجاری است، اما امروزه اکثرا آن را به عنوان ورق های فولادی با پوشش روی-آلومینیوم می شناسند که برای پوشش دهی سقف استفاده می شود.
پوشش ترکیبی ورق گالوالوم باعث می شود این ورق تا ۲ تا ۴ برابر بیشتر از ورق های گالوانیزه در برابر خوردگی مقاوم باشد و به راحتی اکسید نشده و زنگ نزند. آلوزینک برای استفاده در محیط های بیرونی مانند سقف، دودکش و شفت های تهویه مناسب است. برای ساخت انواع ساندویچ پانل نوع سردخانه ای، سقفی، دیواری و فلاشینگ نیز از ورق گالوالوم استفاده می شود. به همین دلیل به این ورق ها ورق آلوزینک سقف یا ورق آلوزینک ساندویچ پنل نیز می گویند.
چرا برای پوشش دهی ورق آلوزینک از سه عنصر استفاده می شود؟
آلیاژ خاص روی، آلومینیوم و سیلیکون برای پوشش دهی ورق، پس از سال ها تحقیق در سطح بین المللی انتخاب شده است. در نهایت نیز ورق به دست آمده، ماندگاری بیشتری دارد، زیرا خاصیت هر دو فلز آلومینیوم و روی (محافظت آلومینیوم و خواص فداکاری روی) را به همراه دارد.
استفاده از سیلیکون نیز باعث کنترل نرخ رشد لایه آلیاژی می گردد. همچنین سیلیکون باعث افزایش قدرت چسبندگی بین فلز و پوشش می شود.
چه نوع فولادی را می توان با گالوالوم پوشش دهی کرد؟
پوشش گالوالوم بیشتر برای فولاد کربنی استفاده می شود. اما تقریبا تمامی موادی که می توانند گالوانیزه شوند، قابلیت پوشش دهی با گالوالوم را نیز دارند که برخی از آن ها عبارتند از:
- فولاد کربنی
- چدن
- فولاد ضد زنگ فریتی
- فولاد ضد زنگ مارتنزیتی
- فولادهای کم آلیاژ
خصوصیات ورق آلوزینک (گالوالوم)
این محصول به دلیل ظاهر نقره‌ای رنگ و زیبا، گل‌های ریز و یکنواخت و همچنین ماندگاری بسیار مطلوب، امروزه در عمده صنایع کلان مرتبط با فلز، مورد توجه قرار گرفته و مصرف آن در غالب کشورها بر محصول گالوانیزه پیشی گرفته است.
از بارزترین خصوصیات این محصول، سبُکی، مقاومت و انعطاف پذیری بالای آن است و تغییر شکل خوبی از خود نشان می دهد. این ویژگی ها را در ادامه بیشتر بررسی می کنیم:
- مقاومت در برابر خوردگی
پوشش گالوالوم به دلیل وجود یک لایه آلومینیوم و یک لایه روی، مقاومت بالایی در برابر خوردگی دارد.
- مقاومت حرارتی بالا
به دلیل مقدار بالای آلومینیوم در پوشش گالوالوم، ورق می تواند دمای سطحی تا ۴۰۰ درجه سانتیگراد را بدون تغییر رنگ و تا ۶۵۰ درجه سانتیگراد را بدون اکسید و پوسته شدن تحمل کند.
- سبک بودن پوشش
پوشش گالوالوم در عین مقاومت بالا، بسیار سبک است؛ دلیل آن نیز دانسیته پایین این پوشش می باشد.
- زیبایی ظاهری
به دلیل وجود آلومینیوم و سیلیکون به همراه روی در آلیاژ گالوالوم، سطح ظاهری این محصول بسیار زیبا همراه با اسپنگل های منظم و ریز می باشد. (سطح آن پولکی شکل نیست و دارای پوشش یکدست می باشد)
انواع ورق گالوالوم
اگر بخواهیم ورق گالوالوم یا آلوزینک را دسته بندی کنیم، می توانیم آن را از نظر شکل ظاهری پوشش آن و همچنین ترکیب شیمایی ورق بررسی کنیم.
به طور مثال، ورق گالوالوم در دو نوع پرکارد با نام های زیر در بازار جهانی شناخته می شود:
- گالوالوم (Galvalume)
- گالوالوم پلاس (Galvalume Plus)
ورق گالوالوم در حالت معمولی، سطحی براق دارد، اما اگر پوشش اکریلیک به آن اضافه شود به آن گالوالوم پلاس می گویند. در واقع، تنها تفاوت این دو ورق گالوالوم این است که گالوالوم پلاس دارای یک پوشش اکریلیک نازک و شفاف است.
همچنین ورق گالوالوم به صورت رنگ شده نیز کاربرد فراوانی دارد که به اسم ورق آلوزینک رنگی هم شناخته می شود. به طور کل، ورق های گالوالوم را از نظر شکل ظاهری پوشش می توان اینگونه دسته بندی کرد:
- ورق گالوالوم براق
- ورق گالوالوم با پوشش اکریلیک
- ورق گالوالوم رنگی (آلوزینک رنگی)
- گالوالوم با پوشش رزین
- گالوالوم ضد اثر انگشت
همچنین ورق های گالوالوم CS Type A و CS Type B گرید ۵۰ و گرید ۸۰ نیز از جمله انواع ورق گالوالوم در بازار جهانی به شمار می روند که می توان آن ها را به صورت زیر معرفی کرد:
- CS Type A و CS Type B: حروف CS به معنی فولاد تجاری (Commercial steel) است. حرف A به نوع خاصی از فولاد تجاری اشاره دارد. نوع A و نوع B از نظر خواص شیمیایی و مکانیکی کمی متفاوت هستند، ولی هر دو ترکیبی از کربن، منگنز، فسفر و گوگرد می باشند.
- گرید ۵۰ و گرید ۸۰: فولاد G50 روکش گالوالوم دو طرفه دارد و انتخابی محبوب برای محصولات ساختمانی به شمار می رود. ورق گالوالوم گرید ۵۰ درمقایسه با گرید ۸۰، محافظت کمتری در برابر زنگ زدگی ارائه می دهد.
استانداردهای ورق گالوالوم
کویل های گالوالوم (GL) بر اساس استانداردهای زیر تولید می شوند:
- ASTM A792/A792M – ۱۰(۲۰۱۵): استاندارد آمریکایی
- JIS G 3321 و JIS 3332 : استاندارد مواد ژاپنی
- EN 10346 :2015 جایگزین BS EN 10327:2004 و BS EN 10326 :2004 شد.
- INSO 18863
روش تولید ورق آلوزینک (گالوالوم)
این نوع ورق، معمولا به روش غوطه وری و طی فرآیند آنیل پیوسته تولید می شود.
مراحل تولید به این صورت است که کویل های ورق پس از چربی زدایی و شست و شو وارد کوره های آنیل با اتمسفر محافظ می شوند.
در مرحله بعد، با عبور از حمام مذاب گالوالوم (حاوی ۵۵% وزنی آلومینیوم، ۴۳.۵% روی و ۱.۵% سیلیسیم)، لایه نازکی از گالوالوم روی هر دو سطح ورق می نشیند.
در پایان نیز عملیات کروماته، به منظور جلوگیری از شوره زدن ورق آلوزینک، روی آن ها انجام می شود.
تولیدکنندگان ورق آلوزینک در ایران
کارخانه های محدودی در ایران، امکان تولید ورق آلوزینک را دارند که از این جمله می توان به دو کارخانه بزرگ و معتبر زیر اشاره کرد:
- شرکت صنایع هفت الماس که محصول آن با نام ورق گالوالوم هفت الماس (ورق آلوزینک هفت الماس) شناخته می شود.
- شرکت فولاد تاراز که محصول آن با نام ورق گالوالوم شهرکرد شناخته می شود.
حالت عرضه و ابعاد ورق گالوالوم
ورق های گالوالوم به دلیل کاربرد گسترده و خصوصیاتی که دارند در حالت های مختلفی و به صورت زیر عرضه می شوند:
- کلاف: منظور ورق های گالوالوم به صورت رول است.
- شیت: به ورق هایی که در کارخانه یا کارگاه ها برش خورده و طول و عرض مشخصی دارند، ورق شیت می گویند.
- فرم دار: ورق گالوالوم فرم دار معمولا به صورت ذوزنقه و سینوسی و برای پوشش دهی سقف تولید می شود.
- نوار: ورق هایی که با عرض خیلی کم تولید شده یا برش می خورند، نوار نامیده می شوند.
هر کدام از حالت های فوق مشخصات ابعادی مانند ضخامت و عرض مشخصی دارند که عبارتند از:
ضخامت ورق گالوالوم: از ضخامت ۰.۱۸ تا ۲ میلی متر قابل تولید است که برای حالت فرم دار از ضخامت های ۰.۳۵ تا ۱.۲۵ میلی متر استفاده می شود.
عرض ورق گالوالوم: از ۴۵۰ تا ۱۲۸۰ میلی متر در ورق شیت و رول قابل تولید است. در ورق نواربری گالوالوم نیز عرض ورق از ۳۲ تا ۱۲۷۰ میلی متر می باشد.
کاربردهای ورق آلوزینک
ورق گالوالوم، یکی از محبوب ترین ورق ها برای فضای باز است و به این دلیل استفاده می شود که مقاومت آن در برابر خوردگی در محیط های بیرونی نسبت به فولاد گالوانیزه بالاتر است. به طور کل می توان گفت از ورق گالوالوم (آلوزینک) برای موارد زیر استفاده می شود:
- ساخت انواع تابلوهای برق
- تابلوهای آموزشی و راهنمایی و رانندگی
- انواع اگزوز
- آبگرمکن، اجاق گاز
- منابع ذخیره آب
- سیلوسازی
- کولر و صنایع تهویه هوا
- صنایع روشنایی
- پروفیل درب و پنجره
- تسمه، لوله و اتصالات
- یخچال سازی و کابینت سازی
- پوشش کف کانکس
- همچنین برای اسکلت ساختمان، سقف سازی و
- درزگیری، پوشش دیوار، شبکه آبرو، به عنوان فنس یا پرچین از آن ها استفاده می شود.
مزایای و معایب ورق آلوزینک
ترکیب روی و آلومینیوم در گالوالوم، هم اثرات مثبت و هم منفی به همراه دارد که می توان آن ها را با دسته بندی مزایا و معایب به صورت زیر معرفی کرد:
مزایای ورق آلوزینک
ورق آلوزینک علاوه بر مزیت آند فدا شونده‌ی فلز روی و ایجاد سد مکانیکی در مقابل عوامل خورنده، از قابلیت‌های مطلوب حضور آلومینیم، نظیر مقاومت به خوردگی بسیار عالی و مقاومت به خراش و سایش را به همراه دارد. همچنین این ورق از شکل پذیری و یکنواختی مطلوب پوشش به واسطه حضور سیلسیم نیزه بهره می برد. این مزایا را در ادامه به طور خلاصه مشاهده می کنید:
- مقاومت بالا در برابر خوردگی
- مقاوم نسبت به خراش و سایش
- مقاوم در برابر دمای زیاد
- ظاهر زیبا، سطح یکنواخت و بدون پولک
- انعکاس نور مناسب (منجر به کاهش بار انرژی در ساختمان ها می شود)
- قابلیت ذخیره انرژی
- انعطاف پذیری مناسب
معایب و موارد منع استفاده از ورق آلوزینک
آلومینیوم موجود در گالوالوم با محیط های قلیایی سازگار نیست و در تماس با این محیط ها سریع دچار خوردگی می شود. به طور مثال، گالوالوم نباید داخل، اطراف یا روی بتن یا ملات استفاده شود؛ زیرا بتن و ملات، محیط های بسیار قلیایی هستند. همچنین اگر ورق گالوالوم آسیب ببیند و دچار خراش شود، آسیب پذیر خواهد بود و به خوبی عمل نمی کند.
به طور کل، موارد منع استفاده از گالوالوم را می توان به صورت زیر بیان کرد:
- گالوالوم نباید در محیط های قلیایی استفاده شود.
- برای قفس یا محل نگهداری حیوانات مناسب نیست.
- برای مناطقی که در معرض خراش یا فرورفتگی هستند، گزینه مناسبی نیست.
چه مواقعی برای ساندویچ پانل از ورق آلوزینک استفاده می شود؟
ساندویچ پانل آلوزینک برای فضاهای متراکم صنعتی و محیط هایی با شرایط اسیدی بالا به کار می رود. استفاده از ورق گالوالوم، عمر ساندویچ پانل را نسبت به زمانی که از ورق گالوانیزه استفاده شود، افزایش می دهد.
تفاوت ورق آلوزینک و گالوانیزه
تفاوت این دو ورق را می توان از جنبه های مختلف، مانند نوع پوشش، نوع فلز مادر، ضخامت و عرض آن ها بررسی کرد. این که می گوییم ورق گالوالوم شبیه به ورق گالوانیزه است، منظور تشابه پایه آن هاست. یعنی هر دو نوع ورق از ورق فولادی ساخته شده اند. همچنین به دلیل وجود پوشش روی در هر دو ورق، در شرایط مرطوب و بارانی دچار اکسید و زنگ زدگی نمی شوند. مقایسه این دو ورق و تفاوت آن ها را در ادامه بیشتر بررسی می کنیم. در عین حال می توانید در مورد ورق گالوانیزه، انواع و روش ساخت آن نیز مقاله ورق گالوانیزه چیست را بخوانید.
- شکل ظاهری ورق
در نگاه اول به نظر می رسد ورق گالوانیزه و ورق گالوالوم از نظر ظاهری شبیه هستند، اما پولک های قابل مشاهده در ورق گالوالوم بسیار ریز و نزدیک به هم هستند و به همین دلیل ورق گالوالوم ظاهر صاف و براق تری نسبت به ورق گالوانیزه دارد.
- نوع پوشش
پوشش ورق گالوالوم از سه عنصر روی (۴۳.۵%)، آلومینیوم (۵۵%) و سیلیکون (۱.۵%) تشکیل شده است.
اما ورق گالوانیزه فقط با فلز روی پوشش دهی می شود.
- دانسیته پوشش
از آنجایی که دانسیته پوشش گالوالوم پایین تر از پوشش گالوانیزه است، در نتیجه، پوشش با ضخامت یکسان برای گالوالوم سبک تر از گالوانیزه است.
- ابعاد
ورق گالوالوم از ضخامت ۰.۱۸ تا ۲ میلی متر تولید می شود، اما معمولا ورق های زینکالیوم در بازار آهن آلات با ضخامت ۰.۵ میلی متری به فروش می رسند. عرض ورق گالوالوم نیز از ۴۵۰ تا ۱۲۸۰ قابل تولید است.
ورق گالوانیزه از ضخامت ۰.۱۸ تا ۶ میلی متر تولید شود. عرض استاندارد و قابل تولید آن نیز از ۷۵۰ تا ۱۸۸۰ میلی متر است.
- وزن
با وجود پوشش سبک تر در ورق گالوالوم، اما در مقایسه وزن این دو ورق می توان از این تفاوت چشم پوشی کرد. در نتیجه، هر دو ورق گالوانیزه و گالوالوم وزن مشابهی دارند.
- قیمت
قیمت ورق آلوزینک کمی بیشتر از ورق گالوانیزه است و در ایران نیز از نظر میزان تولید و میزان تقاضا در رتبه پایین تری قرار دارد.
ورق گالوانیزه از نظر قیمتی، کمی مناسب تر از ورق گالوالوم است؛ همچنین، عرضه و تقاضای بیشتری در ایران دارد.
برای مشاهده قیمت ورق گالوانیزه وارد صفحه زیر شوید.
مشاهده قیمت امروز ورق گالوانیزه
آهن ملل؛ فروش انواع ورق گالوانیزه به صورت آنلاین و حضوری
قیمت روز ورق گالوانیزه- مقاومت در برابر خوردگی
گالوالوم نسبت به فولاد گالوانیزه در برابر خوردگی مقاوم‌تر است. پوشش گالوالوم در ریزساختار خود دارای دو فاز اصلی است. فاز اول غنی از آلومینیوم و فاز دوم غنی از روی می باشد. به همین علت مقاومت در برابر خوردگیِ پوشش گالوالوم در محیط های مختلف بیشتر از گالوانیزه است؛ به طوری که مقاومت به خوردگی اتمسفری گالوالوم حداقل ۲ تا ۴ برابر بیشتر از پوشش گالوانیزه با ضخامت یکسان می باشد.
نکته قابل توجه: اما از آنجایی که آلومینیوم به جای حفاظت گالوانیکی، محافظت مانع ایجاد می‌کند، لبه‌های بریده شده ورق گالوالوم یا قسمت هایی که خراش دارد، از محافظت کمتری برخوردار است.
- مقاومت حرارتی
همانطور که در قسمت خصوصیات ورق گالوالوم گفتیم، این ورق می تواند دمای بسیار بالا را بدون تغییر رنگ و یا پوسته شدن تحمل کند. به همین دلیل، ورق گالوالوم در محیط های با حرارت بالا، مانند اگزوز اتومبیل و در محیط های در معرض حرارت، مانند وسایل خانگی و … ارجعیت بیشتری نسبت به ورق گالوانیزه دارد.
- موارد منع استفاده
ورق های گالوالوم برای محیط های قلیایی، تماس با بتن و محل نگهداری حیوانات مناسب نیستند، اما ورق های گالوانیزه را می توان برای موارد فوق استفاده کرد.
جدول تفاوت ورق آلوزینک و گالوانیزه
| تفاوت ورق گالوالوم و گالوانیزه | آلوزینک (گالوالوم / زینکالیوم) | گالوانیزه |
| شکل ظاهری ورق | سحطی صاف و براق (پولک های بسیار ریز) | صاف و براق با پولک های قابل مشاهده |
| نوع پوشش | روی (۴۳.۵%) + آلومینیوم (۵۵%) + سیلیکون (۱.۵%) | روی (ZN) |
| دانسیته پوشش | دانسیته پایین تر = وزن پایین تر (پوشش) | دانسیته بالاتر = وزن بالاتر (پوشش) |
| ضخامت ورق | بیشترین تولید از ۰.۱۸ تا ۶ میلی متر | بیشترین تولید از ۰.۱۸ تا ۲ میلی متر |
| عرض ورق | بیشترین تولید از ۷۵۰ تا ۱۸۸۰ میلی متر | بیشترین تولید از ۴۵۰ تا ۱۲۸۰ میلی متر |
| وزن ورق | مشابه در ضخامت های یکسان | مشابه در ضخامت های یکسان |
| قیمت ورق | قیمت بیشتر – عرضه و تقاضای کمتر | قیمت کمتر – عرضه و تقاضای بیشتر |
| مقاومت در برابر خوردگی | + دارای مقاومت به خوردگی اتمسفری ۲ تا ۴ برابری (در ضخامت یکسان) – محافظت کمتر در لبه‌های بریده شده یا قسمت‌های خراش خورده | – مقاومت به خوردگی اتمسفری کمتر + محافظت بیشتر در لبه ها و خراشیدگی |
| مقاومت حرارتی | مقاومت بالاتر در دمای بسیار بالا، بدون تغییر رنگ و یا پوسته شدن | مقاومت کمتر در دمای بسیار بالا |
| موارد منع مصرف | محیط های قلیایی، تماس با بتن و محل نگهداری حیوانان | بدون منع مصرف برای موارد فوق |
سخن آخر
ورق آلوزنیک یا گاوالوم، نوعی ورق آهنی است که با روکشی از آلومینیوم، روی و سیلیکون تولید می گردد. در واقع، تولید این نوع ورق بسیار شبیه به ورق گالوانیزه است، اما به علت پوشش ذکر شده، دوام و مقاومت بالاتری در برابر خوردگی و زنگ زدگی پیدا می کند. از دیگر ویژگی های این نوع ورق می توان به انعطاف پذیری و سبکی آن اشاره کرد. به همین علت، استفاده از این ورق برای محیط های مرطوب بسیار مناسب است. همچنین این ورق ها قیمت بیشتری نسبت به ورق های گالوانیزه دارند.
سوالات متداول ورق آلوزینک (گالوالوم) و مقایسه آن با ورق گالوانیزه
ورق آلوزینک چیست؟
ورق آلوزینک که به آن ورق گالوالوم و زینکالیوم نیز گفته می شود نوعی ورق فولادی می باشد که پوشش آن ترکیبی از سه عنصر آلومینیوم، روی و سیلیکون است.
بیشتر در چه محیط هایی ورق زینکالیوم مشاهده می شود؟
ورق گالوالوم نسبت به ورق گالوانیزه مقاومت بالاتری در برابر خوردگی دارد به همین دلیل یکی از محبوب ترین ورق ها برای فضای باز است.
آیا میدانید در چه مواقعی برای ساندویچ پانل از ورق آلوزینک استفاده می شود؟
ساندویچ پانل آلوزینک برای فضاهای متراکم صنعتی و محیط هایی با شرایط اسیدی بالا به کار می رود.
تفاوت ورق گالوالوم و گالوانیزه در چیست؟
تفاوت این دو ورق را می توان از جنبه های مختلف، مانند نوع پوشش و شکل ظاهری، وزن پوشش، ابعاد ورق، مقاومت در برابر خوردگی و مقاومت حرارتی و موانع منع مصرف آن ها بررسی کرد. به طور کل می توان گفت مقاومت ورق گالوالوم بیشتر از ورق گالوانیزه است. جزئیات بیشتر در مقاله بررسی شده اند.
