وقتی از کنار ساختمان های نیمه کاره رد می شود، می بینید که یک سری لوله داربست به هم قفل شده اند. حالا چگونه؟ کارگر ساختمان با لوازم داربست این لوله ها را به هم وصل می کند. جنس این لوازم معمولا از فولاد است، زیرا استحکام و تحمل فشار بالایی دارند. لوازم داربست بندی انواع مختلفی دارد که در ادامه آنها را توضیح می دهیم.
داربست چیست؟
داربست یک سازه فلزی موقت است که از لوله های فولادی و تعدادی اتصالات به نام بست تشکیل شده است. داربست همچنین اجزای مختلفی مانند مهاربند، تخته و نردبان دارد. از داربست ها برای نما کاری ساختمان، ساخت بنرهای تبلیغاتی، پل و غیره استفاده می شود.
برای ساخت سازه داربست باید از وسایل و لوازم مخصوصی استفاده کرد تا مقاومت و ایمنی آن تضمین شود. هر یک از این لوازم به تنهایی اهمیت بالایی دارد و نمی توان از هیچ کدام غافل شد.
لیست انواع لوازم داربست
انواع لوازم داربست فلزی شامل انواع بست ها، رابط و لوله فولادی می شود. البته ممکن است بعضی داربست های جدید اتصالات بیشتری داشته باشند مانند داربست های مدولاری که با رینگ های قفلی به هم متصل می شوند. با این حال، لوازمی که در سوار کردن تمام داربست ها مشترک است شامل موارد زیر می شود.
۱- لوله داربستی
لوله داربستی از جنس فولاد بوده و طول آن معمولا از ۳ تا ۶ متر است. این لوله قطر خارجی ۴۸.۳ و ضخامت های متداول ۲، ، ۲.۲ و ۲.۵ میلی متری دارند و در دو نوع سبک و سنگین با تولید می شود.
# حتما بخوانید
توجه داشته باشید بسته به وزن و ضخامت، قیمت لوله داربستی هم متفاوت است. هرچه ضخامت لوله بیشتر باشد وزن آن و در نتیجه بهای آن بیشتر می شود. همچنین کارخانه تولید کننده ورق فولادی نیز مهم است. به عنوان مثال لوله داربستی که با ورق اهواز تولید می شود متعاقبا قیمت متفاوتی با لوله داربستی دارد که با ورق گیلان یا فولاد مبارکه تولید می شود.
۲- کفشک (Scaffolding base plate)
کفشک یک قطعه ورق فولادی است که زیر داربست قرار می گیرد تا وزن داربست را روی سطح زمین پخش کند. ضخامت این ورق ها حداقل ۶ و ابعاد آن ۱۵۰*۱۵۰ میلی متر است. در شکل زیر یک نمونه کفشک فلزی را مشاهده می کنید.
۳- بست
بست های داربست، لوله های داربستی را به یکدیگر متصل می کنند. این بست ها به صورت تک پیچ (قائم)، دو پیچ، چهار پیچ، آهن گیر یا H، گردان و برگ بست در بازار موجود هستند. بست ها عمدتا یا از جنس آهن، چدن نشکن و یا فولاد هستند. در شکل زیر انواع بست ها را مشاهده می کنید.
۴- رابط اتصال
رابط های اتصال برای وصل کردن لوله های به طور افقی به کار می رود. دو سر این لوله ۲ پیچ تعبیه شده است که مخصوص قرارگیری بست ها است. سایز رابط لوله داربستی بین ۱۷ تا ۲۰ سانتی متر و ضخامت آن ۲.۵ میلی متر است.
۵- مغزی داربست
مغزی یا پین داربست یک قطعه فلزی است که درون لوله داربست قرار می گیرد. وظیفه مغزی داربست، محکم کردن اتصالات است. زمانی که این قطعه داخل لوله نصب می شود، نیروی وارد به داربست را پخش می کند و ایمنی داربست را بالا می برد.
۶- آچار داربستی
آچار داربستی نوعی آچار مخصوص است که یک یا دو سر آن حالت دایره ای شکل دارد. اگر به دو سر آن دایره ای باشد به آن آچار اهرمی یا معمولی و اگر یک سر آن دایره ای باشد به آن جغجغه ای می گویند. جنس این آچارها کروم وانادیوم است. وقتی پیچ های داربست را می بندند، با آچار آنها را سفت می کنند. وانادیوم خاصیت ضد سایش دارد و از بین رفتن سطح آچار جلوگیری می کند.
۷- پیچ T
به پیچ های داربستی پیچ T می گویند و جنس آنها معمولا از فولاد یا استیل است. این پیچ ها بر اساس استانداردهای DIN186، DIN188 و DIN261 آلمان ساخته می شوند. فرق این پیچ ها با پیچ های معمولی این است که با ضربه لق نمی شود و بسیار محکم هستند.
۸- مهره و واشر
برا اطمینان حاصل از محکم بسته شدن اتصالات از مهره استفاده می شود. همچنین برای اینکه سر پیچ روی اتصالات نلغزد، واشر را بین پیچ و محل اتصال می بندند. معمولا واشرهای تخت ۲۴ میلی متری با ضخامت ۲.۵ تا ۴ میلی متر برای داربست ها کاربرد دارد.
۹- تخته داربست
یکی از تجهیزات داربست بندی مهم، تخته است. تخته داربستی یک قطعه چوبی یا فلزی ۴ یا ۶ متری است که کارگران یا نماکارها روی آن می ایستند. این تخته ها به دو صورت روسی و ایرانی در بازار موجود است.
۱۰- توری مرغی
توری مرغی شبکه ای از سیم های فولادی است که به صورت خانه های شش ضلعی بافته شده اند. جنس این توری ها معمولا گالوانیزه است. از توری مرغی برای جلوگیری از ریزش مصالح هنگام داربست بندی استفاده می شود. قیمت توری مرغی معمولا مناسبی دارد و نرخ آن بر اساس قیمت مواد اولیه مانند سیم مفتول محاسبه می شود.
کلام آخر
لوازم داربست شامل بست ها، رابط های اتصال، لوله های داربستی و همچنین تجهیزاتی مانند آچار مخصوص داربست می شود. بسته با اینکه داربست مدرن باشد یا معمولی، نوع اتصالات آن متفاوت است. به عنوان مثال در داربست مدرن مانند داربست های مدولار از رینگ های قفلی به جای بست استفاده می شود که هنوز در ایران رایج نشده است.
