اصلی ترین تفاوت ورق نورد سرد و گرم در نحوه پردازش آنهاست. ورق نورد گرم، ورقی است که در دمای بالا نورد شده و بعد از رسیدن به ابعاد مورد نظر به ورق نهایی تبدیل می شود. اما ورق نورد سرد در دمای اتاق پردازش می شود. در واقع ورق نورد سرد، همان ورق خروجی از نورد گرم است که آن را سرد می کنند و سپس عملیات نورد سرد و آنیل کردن روی آن انجام می گیرد و به ورق سرد تبدیل می شود. معمولا تشخیص و شناسایی ورق گرم و سرد، برای مصرف کنندگان دغدغه‌ساز است. همچنین، درک تفاوت ورق سرد و گرم می تواند به شما در تعیین بهترین نوع ورق برای نیازتان کمک کند. به همین دلیل در این مقاله قصد داریم شما را با مشخصات و تفاوت ورق گرم و سرد آشنا کنیم. با دانشنامه آهن ملل همراه باشید.
نسخه صوتی مقاله تفاوت ورق گرم و ورق سرد
نورد فولاد چیست؟
قبل از آشنایی با این دو نوع ورق و بررسی تفاوتشان، ابتدا باید بدانیم نورد سرد و گرم چیست؟ سپس به راحتی می توانیم تفاوت بینشان را نیز متوجه شویم.
به شکل دهی فولاد، نورد گفته می شود. نوردکاری فولاد، به معنی استفاده از دستگاه های خاصی است که در آن، فولاد (عمدتا شمش فولادی) از بین غلتک هایی عبور داده می شود و به مرور، ضخامت آن کاهش یافته و طول آن افزایش می یابد. با این روش می توان قطعات مختلف فولادی را تولید کرد.
# حتما بخوانید
نوردکاری به طور کلی به دو صورت انجام می گیرد: نورد گرم و نورد سرد. تفاوت نورد گرم و سرد، مربوط به دمای فولاد در زمان نورد است. ورق های فولادی نیز عموماً به دو روش نورد سرد و نورد گرم تولید می شوند. همچنین، اکثر مقاطع فولادی مختلف، مانند تیرآهن، نبشی، سپری نیز با نورد سرد و گرم تولید می شوند.
انواع ورق فولادی
ورق گرم چیست؟
به ورق هایی که با روش نورد گرم تولید می شوند، ورق گرم می گویند. نورد گرم ورق در دما و حرارت بالا انجام می گیرد؛ زیرا در دمای بالا شکل پذیری و فرم دهی فولاد به آسانی امکان پذیر است، تا حدی که ابعاد و طول ورق را به راحتی تغییر می دهد.
معمولا دمای تولید ورق گرم فولادی در این روش، ۱۲۰۰ درجه سانتی گراد یا ۹۲۶ درجه سیلسیوس می باشد. این دما بالاتر از دمای تبلور مجدد فولاد است. بعد از حرارت دیدن فولاد، آن را بین دو غلتکی عبور می دهند که خلاف جهت هم حرکت می کنند. باید توجه داشته باشیم حرارت دهی به ورق ها به همه قسمت های آن اعمال می شود. در ورق نورد گرم به دلیل سطح زبر و خشن ورق، لازم است بعد از سردشدن ورق ها، فرآیندهای دیگری مانند سمباده زنی یا اسیدشویی روی آن ها انجام شود.
نکته: اصلی ترین ورق تولیدشده توسط نورد گرم، ورق سیاه نام دارد. علت نام گذاری آن نیز سطح مات و تیره ورق به دلیل تولید در دمای بالا است. ورق سیاه، بیشتر در ساختمان سازی و هچمین برای ساخت سایر مقاطع فولادی، کشتی سازی، چهارچوب در و پنجره، ریل و … کاربرد دارد. اطلاعات بیشتر در مورد ورق سیاه، مزایا و معایب آن، کارخانه های تولیدکننده و مشخصات این نوع ورق را در مقاله ورق سیاه چیست بخوانید.
# حتما بخوانید
مزایای ورق گرم
از مزیت های ورق های گرم، می توان به شکل پذیری، چقرمگی و جوش پذیری بالا، فرآیند تولید آسان، تولید قطعات با ابعاد بزرگ (مانند مقاطع فولادی ساختمان سازی، ساخت ریل قطار، تیرآهن) و نهایتا قیمت کمتر محصولات اشاره کرد. قیمت کمتر این محصول به دلیل عدم تاخیر در فرآیند تولید و عدم نیاز به گرم کردن مجدد ورق می باشد (که در فرآیند سرد نیاز است).
همچنین این نوع ورق، ساختاری عاری از تنش داخلی دارد، انعطاف پذیرتر است و قابلیت تبدیل شدن به اشکال مختلف را دارد.
معایب ورق گرم
نحوه تولید ورق گرم و عدم استفاده از مراحلی مانند اسیدشویی، باعث ایجاد لایه اکسید روی این نوع ورق می شود. به همین دلیل، ورق های گرم دارای سطح زبر و ناصافی هستند که با عملیاتی مانند اسیدشویی تا حدودی سختی و ناصافی از بین می رود؛ اما به طور کل باید گفت کیفیت سطح ورق های گرم نسبت به ورق های سرد پایین تر است. همچنین، لبه ها و گوشه های این نوع ورق، به صافی و دقت ابعادی ورق سرد نیست.
کاربردهای ورق گرم
بیشترین کاربرد ورق های گرم در ساختمان سازی و سوله سازی، صنعت ساخت خودرو و حمل و نقل، صنعت کشاورزی، مخزن سازی، ساخت انواع مقاطع فولادی و غیره است.
ورق سرد چیست؟
نکته جالب و مهم در مورد ورق سرد، این است که ورق سرد با استفاده از ورق گرم ساخته می شود. به این صورت که ورق فولادی بعد از خروج از نورد گرم، وارد چند مرحله مجزا و مختلف می گردد که یکی از آن ها عملیات نورد سرد است.
ورقی که از نورد گرم خارج شده، ابتدا خنک می شود و سپس عملیات نورد سرد در دمای اتاق روی آن انجام می شود. با این کار، ورق، نازک تر و سخت تر می گردد. نهایتا ورق سرد، سطحی صاف و صیقلی خواهد داشت و با ابعاد دقیق تر و کیفیت بهتری تولید می شود. همین کیفیت متفاوت ورق سرد، یکی از تفاوت های ورق گرم و سرد است. ورق سرد در سه شکل معمولی، نیمه کشش و فوق کشش تولید می شود. ورق های سرد، معمولا در عرض ۱۰۰ و ۱۲۵ سانتی متر و با ضخامت ۰.۳ تا ۳ میلی متر در بازار موجودند.
مراحل تولید ورق سرد را به صورت جزء به جزء همراه با تصویر هر مرحله، در مقاله معرفی نورد سرد مشاهده کنید.
نکته: اصلی ترین ورق تولیدشده در فرآیند نورد سرد، ورق روغنی است که مستقیما بعد از خروج از عملیات نورد سرد و آنیلینگ، سطح آن روغن کاری می شود و به همین دلیل، به آن ورق روغنی می گویند. همچنین، از ورق سرد برای تولید ورق های پوشش دار (مانند ورق گالوانیزه و ورق قلع اندود) نیز استفاده می شود. در مقاله معرفی انواع ورق سرد می توانید به طور مفصل با انواع ورق سرد، ابعاد، ویژگی ها، کاربرد و قیمت آن ها آشنا شوید.
# حتما بخوانید
مزایای ورق سرد
از ویژگی های ورق های سرد می توان به ظاهر شفاف و صیقلی ورق، افزایش سختی و مقاومت فوق العاده در برابر فشارهای زیاد، رنگ پذیری بالا، تنوع بالا در اندازه و مقاومت و استحکام مناسب آن اشاره کرد. ساخت قطعات با این نوع از ورق ها باعث کیفیت بیشتر قطعات تولیدی می گردد. همچنین از این ورق در کاربردهای دقیق استفاده می شود.
معایب ورق سرد
ورق های سرد، معایبی نیز دارند. قیمت بالا، فرآیند ساخت دشوار و پیچیده و برش کاری سخت، از عیوب این نوع ورق هاست. همچنین ورق سرد، ابعاد محدودتری نسبت به ورق گرم دارد.
کاربردهای ورق سرد
بیشترین استفاده ورق سرد، جایی است که زیبایی ظاهری اهمیت دارد. ورق های سرد در صنعت خودروسازی، لوازم خانگی، مبلمان اداری، قطعات خودرو، اجزای ساختاری هوافضا، ساخت انواع قفسه، ساخت پانل های غیر قابل انعطاف، مصالح ساختمانی، پوشش سقف شیروانی و غیره مورد استفاده قرار می گیرد.
تفاوت های ورق گرم و سرد
عمده ترین تفاوت ورق فولادی گرم و سرد، این است که ورق گرم در دمای بالاتر از دمای تبلور مجدد تولید می شود، اما ورق سرد در دمای اتاق و طی فرآیند نورد سرد و سپس بازپخت ورق تولید می شود. تفاوت ورق سرد و گرم را به طور کامل در ادامه مشاهده می کنید.
نکته: همانطور که تا اینجای مقاله متوجه شدید، ورق سیاه، همان ورق گرم است. اصلی ترین ورق سرد نیز ورق روغنی است. به همین دلیل، تفاوت ورق گرم و سرد را می توان با عنوان تفاوت ورق سیاه و روغنی نیز نام برد.
۱- تفاوت ورق گرم و سرد در تولید
همانطور که پیش تر گفته شد، ورق های گرم و سرد در نحوه تولید متفاوت هستند. فرآیند نورد گرم در دمای بالا انجام می شود، اما در فرآیند نورد سرد به حرارت و دمای بالا نیاز نیست و ورق ها در دمای اتاق تولید می شوند.
۲- تفاوت ورق گرم و سرد در کاربرد
از دیگر تفاوت های این دو ورق، کاربرد آن ها در صنایع مختلف است. ورق نورد سرد، جایی کاربرد دارد که تُلرانس ابعادی، کیفیت سطح ورق و صافی ورق، پارامترهای مهمی هستند. همچنین اگر زیبایی‌شناختی و جذابیت بصری در پروژه ای مهم باشد، از ورق سرد استفاده می کنند.
همینطور ورق های سرد به علت ضخامت کمی که دارند در ساخت محصولات ظریف، نظیر میله، مفتول، تسمه و … کاربرد دارد. اما ورق های گرم در محصولات غول پیکری مانند واگن های قطار و ریل ها استفاده می شوند.
۳- تفاوت ورق گرم و سرد در ویژگی و ابعاد
ورق های سرد نسبت ورق های گرم، سطح صاف و ابعاد دقیق تری دارند؛ به همین دلیل از آن ها در مصارفی استفاده می شود که به ابعاد دقیق نیاز باشد.
ورق های نورد گرم، انعطاف پذیری بیشتری دارند و فرم دهی آن ها آسان تر است. ورق سرد در عرض حدودا ۱۲۵ سانتی متر تولید می شوند، در حالی که ورق نورد گرم در عرض های بیشتری موجودند.
۴- تفاوت ورق گرم و سرد در قیمت
ورق نورد گرم، ارزان تر از ورق نورد سرد است؛ زیرا ورق گرم، بدون تاخیر در فرآیند تولید تهیه می شود و مانند ورق نورد سرد نیازی به گرم کردن مجدد ندارد. با وجود این که ورق گرم یا همان ورق سیاه ارزان تر از ورق سرد است، اما به دلیل تنوع ابعادی که دارد، قیمت ورق های سیاه نیز در ابعاد مختلف تفاوت زیادی دارد.
همچنین قیمت ورق روغنی نیز کمتر از ورق های پوشش دار است. برای مشاهده قیمت تمامی ورق های فوق می توانید از لینک زیر استفاده نمایید. در لینک زیر، قیمت انواع ورق سرد و گرم به صورت روزانه آپدیت می شود.
استعلام قیمت و خرید ورق فولادی
آهن ملل؛ توزیع کننده انواع ورق سرد و گرم به صورت آنلاین و حضوری
قیمت امروز ورقجدول تفاوت ورق گرم با سرد
در جدول زیر، فرق ورق گرم و سرد را می توانید به طور جامع مشاهده کنید.
| تفاوت ورق گرم و سرد | ورق نورد گرم | ورق نورد سرد |
| فرآیند تولید | در دمای بالاتر از دمای تبلور مجددِ فولاد، تولید می شوند. از دستگاه های کمتر در نورد ورق آهن به روش گرم استفاده می شود. | در دمای محیط تولید می شود. فرآیند تولید طولانی تر و مراحل اضافه تری دارد. |
| ظاهر و کیفیت سطحی | زیبایی ظاهری کمتری دارد. لبه ها و سطح ورق خشن و ناهموار است. انعطاف پذیری بیشتری دارد. معمولا به عملیات سطحی (مانند کربن زدایی) نیاز دارد. | زیبایی ظاهری بیشتری دارد. دارای سطحی صاف و صیقلی است. انعطاف پذیری کمتری دارد (به نیرو و قدرت بیشتر برای شکل دهی نیاز دارد). به عملیات سطحی اضافه نیازی ندارد. |
| اعوجاج و دقت ابعادی | امکان تغییر سایز و شکل فولاد در دماهای بسیار بالا کمتر است. دارای اعوجاج های جزئی است (کاملا مستطیلی نیست) و تلرانس ابعادی ضعیفی دارد. دارای لبه‌ها و گوشه های گرد است. | کاملاً مستطیلی است و دقت ابعادی بالایی دارد. دارای لبه ها و گوشه هایی تیز است. |
| استحکام و سختی | در ورق گرم فشار و سخت کاری وجود ندارد. استحکام تسلیم و استحکام کششی کمتری دارد. | یکنواختی زیرساختار بیشتری دارد. (دلیل آن دمای پایین نورد ورق سرد و پدیده کارسختی با ریزدانگی و کشیدگی بیشتر دانه‌های ریزساختار فولاد است) استحکام و سختی بیشتری دارد. دارای عیوب خطی در ساختار ماده است که عامل تغییر فرم فلز می شود. |
| تنش داخلی | تنش داخلی کمتری دارد. | تنش داخلی بیشتری دارد (به کاهش تنش برای جلوگیری از تاب برداشتن محصول نهایی و قبل از پردازش مواد نیاز دارد) |
| کاربرد | در تولید محصولات بزرگ تر مانند ریل قطار و … استفاده می شود. در مواردی که زیبایی ظاهری اهمیت ندارد، کاربرد دارد. | در تولید محصولات کوچک تر کاربرد دارد. همچنین در کاربردهایی که زیبایی ظاهری اهمیت دارد، استفاده می شود. |
| قیمت | قیمت کمتر به دلیل فرآیند ساده تر نورد گرم | گران تر بودن به دلیل فرآیند طولانی تر و بهبود خواص سطحی و خواص مکانیکی |
نتیجه گیری
ورق های گرم در دمای بالا تولید می شوند و تغییر شکل آن ها به راحتی امکان پذیر است. ورق های گرم در ابعاد و سایزهای مختلفی تولید شده و در ساخت قطعات سنگین و بزرگ به کار می روند. ورق های سرد در دمای معمولی تولید شده و ضخامت کمی دارند؛ به همین علت در ساخت قطعات ظریفی مثل مفتول، میله و غیره استفاده می شوند.
از دیگر تفاوت های این دو ورق، شکل ظاهری آن هاست. ورق نورد گرم (یا همان ورق سیاه) سطحی خشن و سخت دارد، در حالی که ورق های نورد سرد (مانند ورق های روغنی) ظاهری زیباتر و صیقلی تر دارند.
سوالات متداول تفاوت ورق گرم و سرد
ورق گرم چیست؟
به ورق هایی که با روش نورد گرم تولید می شوند، ورق گرم می گویند. این فرآیند در دما و حرارت بالا انجام می گیرد.
ورق سرد چیست؟
ورق های سرد با ابعاد دقیق تر و با کیفیت بهتری تولید می شوند. ورق هایی که ضخامت آن ها با نورد سرد کاهش پیدا می کند، کیفیت مناسب تری از نظر ظاهری دارند.
تفاوت های ورق گرم و سرد کدامند؟
ورق گرم و سرد در نحوه تولید، ابعاد، کاربرد، ویژگی و قیمت تفاوت دارند که در این مقاله به طور کامل بررسی شدند.
