اگر به لوله کشی شوفاژها یا پکیج های ساختمان نگاه کرده باشید، چندین لوله را می بینید که دارای انشعاب هستند. این انشعابات را با اتصالات لوله فلزی می سازند. در بازار اسامی اتصالات لوله فلزی بسیار است ولی رایج ترین آنها را در این مقاله معرفی خواهیم کرد.
نسخه صوتی مقاله اسامی اتصالات لوله فلزی به همراه مشخصات
اتصالات لوله فلزی چیست؟
منظور از اتصلات لوله فلزی، قطعاتی است که برای اتصال، انعشاب زنی یا بستن خطوط لوله اتنقال آب، نفت و گاز استفاده می شود مانند زانویی، سه راهی و غیره. تمامی این قطعات بر اساس استانداردهای ملی و بین المللی در کارخانه ها ساخته می شوند. در شکل زیر، عکس انواع اتصالات لوله کشی را مشاهده می کنید. در ادامه تمامی این اتصالات را با جزئیات بررسی می کنیم.
معرفی اتصالات لوله فلزی
لیست نام اتصالات لوله فلزی را همراه با مشخصات آن در زیر آماده کرده ایم. همچنین می توانید انتهای این مقاله در بخش «جدول مشخصات و اسامی اتصالات لوله فلزی» انواع اتصالات لوله های فلزی را به صورت Pdf دریافت کنید.
توجه داشته باشید که هر یک از اتصالات لوله مانند لوله دارای رده هستند. رده لوله، ارتباط مستقیمی با ضخامت لوله دارد. به دلیل اینکه جنس لوله باید با جنس اتصال یکی باشد، ارتباط مستقیمی بین قیمت لوله و اتصالات آن وجود دارد.
۱- زانویی (Elbow)
زانویی یک قطعه فلزی است که به صورت ۴۵ یا ۹۰ درجه خم شده است. عمده کاربرد زانویی، تغییر مسیر خط لوله کشی در صنایع کشاورزی و خطوط انتقال آب و گاز است. زانویی های فلزی عمدتا از جنس فولاد گالوانیزه هستند، زیرا قدرت جوشکاری بالایی دارند و در برابر رطوبت مقاومند به این زانویی ها، زانو جوشی فولادی هم می گویند که می توانید از لینک زیر اطلاعات کاملی درباره این محصول بدست آورید.
# حتما بخوانید
مشخصات زانویی
- رنگ: نقره ای، خاکستری، سیاه، زرد، طلایی، قرمز مایل به زرد
- جنس: گالوانیزه، فولاد، استیل، مس و برنج
- سایز اسمی: بین ½ تا ۴۸ اینچ
- رده: ۲۰، ۳۰، ۴۰، ۶۰، ۸۰، ۱۰۰، ۱۲۰، ۱۲۰ و ۱۶۰
۲- رابط لوله فلزی (Adaptor)
رابط لوله فلزی به انواع لوله فولادی و گالوانیزه متصل می شود تا طول لوله را افزایش دهد. همچنین اگر انتهای لوله مناسب نباشد یا خراب باشد از رابط استفاده می شود. بر حسب نیاز، انتهای لوله را به شکل رزوه نر یا رزوه ماده می سازند.
مشخصات رابط لوله فلزی
- رنگ: نقره ای، خاکستری، سیاه، زرد، طلایی، قرمز مایل به زرد
- جنس: گالوانیزه، فولاد، استیل، مس و برنج
- سایز اسمی: بین ۱⁄۸ تا ۲۴ اینچ
- رده: بر اساس نوع کاربرد از ۵ تا ۱۶۰
۳- کوپلینگ (Coupling)
کوپلینگ جزء اتصالات فلزی لوله است که برای جلوگیری از نشت آب ، گاز و سیالات در لوله های شکسته یا آسیب دیده استفاده می شود.
مشخصات کوپلینگ
- رنگ: نقره ای، خاکستری، سیاه، زرد
- جنس: گالوانیزه، فولاد، استیل، مس و برنج
- سایز اسمی: بین ۱⁄۸ تا ۲۴ اینچ
- رده: بر اساس نوع کاربرد از ۵ تا ۱۶۰
۴- مهره ماسوره (Union)
مهره ماسوره از نظر عملکرد تقریباً شبیه به کوپلینگ است، ولی یک تفاوت اساس با کوپلینگ دارد. مهره ماسوره را می توان به راحتی در هر زمان جدا کرد در حالی که کوپلینگ را نمی توان به راحتی جدا کرد زیرا یا با جوشکاری یا با روزه محکم به لوله فلزی متصل شده است. از مهره ماسوره برای وصل کردن دو سر لوله استفاده می شود، بدون اینکه لوله بریده شود.
مشخصات رابط لوله فلزی مهره ماسوره
- رنگ: نقره ای، خاکستری، سیاه، زرد، قرمر مایل به زرد
- جنس: گالوانیزه، فولاد، استیل، مس و برنج
- سایزاسمی : بین ۱⁄۸ تا ۶ اینچ
- رده: بر اساس نوع کاربرد از ۵ تا ۱۶۰
۵- مغزی (Nipple)
مغزی یک قطعه فلزی است که جنس آن معمولا گالوانیزه یا استیل است. مغزی به ۲ صورت جوشی و رزوه ای (دنده ای) در بازار موجود است. بسته به نوع صنعت، کاربرد مغزی متفاوت است. به عنوان مثال از معغزی های رزوه ای بیبشتر برای لوله کشی آب و گاز استفاده می شود. یا برای خطوط لوله فشار قوی از مغزی های جوشبی استفاده می شود، زیرا اتصالات اکثر خطوط پر فشار از نوع اتصال دائم و جوشکاری شده است.
مشخصات مغزی
- رنگ: نقره ای، خاکستری،سیاه، زرد
- جنس: گالوانیزه، فولاد، استیل، مس و برنج
- سایزاسمی : بین ۱⁄۴ تا ۱۲ اینچ
- رده: بر اساس استاندارد A733-03 از ۴۰ تا ۱۶۰
۶- سه راهی (Tee)
یکی از انواع اتصالات لوله فلزی، سه راهی است که شکل T انگلیسی دارد. سه راهی از لحاظ نوع اتصال در ۳ دسته جوشی ، ساکت ولد (Socket weld) و روزه دار قرار می گیرد. کاربرد سه راهی برای ایجاد انشعاب در خطوط لوله آب، نفت و گاز است.
مشخصات سه راهی
- رنگ: نقره ای، خاکستری، سیاه، زرد، قرمز مایل به زرد
- جنس: گالوانیزه، فولاد، استیل، مس، برنج و چدن
- سایز اسمی : بین ۱⁄۸ تا ۴۸ اینچ (بر اساس استاندارد ASME B16)
- رده های رایج: ۱۰، ۴۰، ۸۰ و ۱۶۰
۷- تبدیل (Reducer)
زمانی که قرار باشد لوله کاهش سایز و تغییر مسیر داشته باشد از تبدیل استفاده می شود. تبدیل فلزی به ۲ دسته هم مرکز و غیر هم مرکز دسته بندی می شود.
مشخصات تبدیل
- رنگ: نقره ای، خاکستری
- جنس: گالوانیزه، فولاد، استیل، چدن
- سایز اسمی : بین ۱⁄۸ تا 48 اینچ
- رده : از ۲۰ تا ۱۶۰
۸- چهارراهی (Cross)
چهارراهی دارای ۴ دهانه اصلی برای عبور سیالات است. این نوع از اتصالات فلزی لوله یا یک ورودی و سه خروجی و یا یک خروجی و ۳ ورودی دارد. از چهار راهی معمولا در سیستم های اسپرینکلر آتش نشانی برای اتصال انواع لوله های آتش نشانی به یکدیگر استفاده می شود.
مشخصات چهار راهی
- رنگ: نقره ای، خاکستری، قرمز مایل به زرد، قرمز
- جنس: گالوانیزه، فولاد، استیل، چدن، برنج
- سایز اسمی : بین ½ تا ۴۸ اینچ
- رده : از ۱۰ تا ۱۶۰
۹- فلنج (Flange)
یکی از اتصالات فلزی لوله رایج در صنایع مختلف فلنج است. قلنج یک قطعه فلزی دیسک مانند است که چند سوراخ دارد. عمده کاربرد فلنج برای محکم کردن اتصالات و جلوگیری از نشت سیالات در محل اتصال لوله ها است. برای اطلاعات بیشتر از انواع فلنج می توانید مقاله زیر را بخوانید.
# حتما بخوانید
مشخصات فلنج
- رنگ: نقره ای، خاکستری، قرمز مایل به زرد، قرمز
- جنس: گالوانیزه، فولاد، استیل، چدن، برنج، م
- سایز اسمی : بین ½ تا ۶۰ اینچ (بر اساس استاندارد ASME B16.47)
- کلاس : از ۱۵۰ تا ۲۵۰۰
نکته: برای رده بندی فلنج ها از کلاس استفاده می شود که بیانگر حداکثر میزان فشاری است که فلنج می تواند تحمل کند.
۱۰- کَپ یا درپوش (Cap)
کَپ یا درپوش یک قطعه فلزی دایره ای شکل است که برای بستن خط لوله استفاده می شود. درپوش ها هم به صورت دنده ای و هم جوشی در بازار موجود هستند. رایج ترین درپوش ها دربازار از نوع فولادی است که برای بستن انشعابات خط لوله استفاده می شود.
مشخصات کَپ یا درپوش
- رنگ: نقره ای، خاکستری، قرمز مایل به زرد، قرمز
- جنس: گالوانیزه، فولاد، استیل، چدن، برنج، مس
- سایز اسمی : بین ۱⁄۸ تا 48 اینچ
- رده : از ۱۰ تا ۱۶۰
۱۱- شیر
شیر فولادی یا آهنی نوعی از اتصالات فلزی است که برای تنظیم فشار مایعات، نفت و گاز در خطوط لوله کشی استفاده می شود. یعنی به نوعی با جلوگیری از تنش های فشار لوله به ایمنی خط لوله کمک می کند.
مشخصات شیر
- رنگ: نقره ای، خاکستری، قرمز مایل به زرد، قرمز
- جنس: گالوانیزه، فولاد، استیل، چدن، برنج، مس
- سایز اسمی : بین ½ تا 48 اینچ
- رده : ۱۰، ۴۰، ۸۰، ۱۶۰
۱۲- بوشن
بوشن یک قطعه فلزی است که از اصطکاک بین دو قطعه در ماشین آلات جلوگیری می کند. معمولا استوانه ای یا دایره ای شکل است.
مشخصات بوشن
- رنگ: نقره ای، خاکستری، قرمز مایل به زرد، قرمز
- جنس: گالوانیزه، فولاد، استیل، چدن، برنج، مس
- سایز اسمی : بین ۱⁄۸ تا 4 اینچ
- رده های رایج : ۴۰، ۸۰ و ۱۶۰
جدول مشخصات و اسامی اتصالات لوله فلزی
تمامی اسامی اتصالات لوله فلزی را همراه با عکس و مشخصات آنها می توانید با زدن دکمه زیر در قالب فایل Pdf دانلود کنید.
کلام آخر
اتصالات لوله فلزی شامل انواع زانویی، تبدیل، مغزی و غیره است که معمولا از فولاد، برنج یا استیل ساخته شده اند. کاربرد کلی این قطعات برای انشعاب زنی یا بستن لوله ها در خطوط لوله کشی است. یک نکته را باید بگوییم که در بین این اتصالات لوله فلزی، رده بندی فلنج با بقیه متفاوت است و آن را بر اساس «کلاس» دسته بندی می کنند.
