اطلاع از ارزان ترین و گران ترین مصالح ساختمانی برای مدیریت بهتر پروژه‌های ساختمانی اهمیت دارد. این اطلاعات به سازندگان و پیمانکاران کمک می‌کند تا بودجه‌بندی دقیقی داشته باشند و هزینه‌ها را بهینه کنند. به این صورت که شناخت مصالح گران قیمت می‌تواند به ارتقاء کیفیت پروژه و افزایش طول عمر سازه کمک کند. در عین حال، آگاهی از مصالح ساختمانی جدید و ارزان به کاهش هزینه‌های کلی پروژه منجر می‌شود.
نسخه صوتی مقاله ارزان‌ترین و گران‌ترین مصالح ساختمانی
دسته‌بندی مصالح ساختمانی بر اساس قیمت
در دسته‌بندی مصالح ساختمانی بر اساس هزینه، از گران به ارزان، می‌توان آنها را به چهار گروه زیر تقسیم کرد: (این ترتیب بر اساس معمول‌ترین قیمت‌ها در بازار است و بسته به منطقه و کیفیت مصالح، ممکن است تغییر کند.)
- پوشش کف و دیوار
- مصالح فلزی
- مصالح عایق کاری
- مصالح پایه
گران ترین و ارزان ترین پوشش کف و دیوار در ساختمان
مصالح ساختمانی که برای پوشش کف و دیوار استفاده می‌شوند با توجه به نوع، جنس و کیفیت، رنج قیمت متفاوتی دارند، اما همیشه به عنوان مصالح ساختمانی گران و پُرهزینه شناخته می‌شوند. عمده‌ترین مصالح ساختمانی برای پوشش کف و دیوار به ترتیب گران ترین تا ارزان ترین عبارتند از:
۱- سنگ: سنگ‌ها هم در داخل و هم خارج ساختمان استفاده می‌شوند و حذف آنها از پروژه‌های ساختمانی، تقریبا غیرممکن است. اما متاسفانه بسیاری از سنگ‌های استخراج شده از معادن برای این که قابلیت استفاده داشته باشند، به صورت خام به خارج از کشور صادر شده و پس از فرآوری و پردازش، مجددا وارد کشور می‌شوند.
سنگ‌ها گران ترین مصالح ساختمانی هستند. عواملی مانند نوع سنگ، نوع فرآوری، ابعاد و یکپارچگی سنگ، محدود یا در دسترس بودن معادن و … باعث می‌شوند قیمت این محصول به طور کل بیشتر از سایر مصالح ساختمانی باشد.
۲- کاشی، سرامیک و موزاییک: کاشی و سرامیکها در مرحله نازک‌کاری پروژه های ساختمانی استفاده می‌شوند و بخش قابل توجهی از جلوه سازه، مخصوصا در بخش داخلی، مربوط به آنها است. موزاییک‌ها نیز بیشتر در محیط بیرونی حیاط، پارکینگ، پشت بام و … کاربرد دارند.
کاشی، سرامیک و موزاییک بر اساس کاربرد قیمت های متفاوتی دارند؛ مثلا استفاده از این مصالح ساختمانی برای نمای بیرونی یا کفپوش هایی با تردد بالا بیشتر از سایر کاربردها است. هر چند ابعاد، کیفیت، نوع و کارخانه تولیدکننده نیز در افزایش یا کاهش قیمت آنها تاثیر به سزایی دارد.
۳- آجر و سفال: از کاربردی‌ترین و پُراستفاده‌ترین مصالح ساختمانی ارزان از گذشته تا کنون، آجر و سفال بوده است. انواع آجر در بازار وجود دارد که با توجه به نوع پروژه می‌توانید آن را انتخاب کنید. حتی برخی ترجیح می‌دهند به جای سنگ، از آجر برای نمای ساختمان استفاده کنند.
اگرچه قیمت آجر مناسب‌تر از قیمت مصالحی است که معرفی کردیم، اما این محصول در حجم بالا استفاده می‌شود. همچنین از رنج قیمتی متفاوتی برخوردار است. به طور مثال، آجرهای بنایی که از خاک رس تهیه می‌شوند قیمت مناسبی دارند، اما آجرهای نسوز به دلیل ارزشمندی و محدودبودن خاک های نسوز، قیمت بالاتری دارند.
4- کفپوش چوبی: انواع پارکت و لمینت مهم‌ترین و پرکاربردترین انواع کف پوش چوبی هستند که به دلیل ظاهر زیبا و مقاومت در برابر فشار، محبوبیت دارند. اگرچه قیمت واحد آنها ارزان نیست، اما حجم استفاده از آنها معمولا کمتر از مصالح قبلی بوده و مجموع قیمت آن می‌تواند به صرفه‌تر باشد.
۵- کاغذ دیواری و رنگ: انواع کاغذ دیواری و رنگ‌های با کیفیت، نسبتاً ارزان‌تر از گزینه‌های دیگری هستند که تا اینجا معرفی کردیم؛ اما باز با توجه به کیفیت و طرح، قیمت‌های متفاوتی دارند.
گران ترین و ارزان ترین مصالح فلزی در ساختمان
مصالح فلزی و آهن آلات ساختمانی برای استحکام ضروری هستند. معمولا این مصالح برای احداث اسکلت سازه استفاده می‌شوند و هرچه کیفیت آنها بهتر باشد، استحکام بیشتری ایجاد می‌کنند.
از آنجا که مصالح فولادی، مصالح ساختمانی گران و غیر قابل حذف در پروژه های ساخت و ساز هستند، از نظر درجه اهمیت، الزام و هزینه در رتبه بالایی قرار می‌گیرند. از جمله آهن آلاتی که به عنوان مصالح ساختمانی کاربرد دارند، شامل مقاطع زیر می‌شود.
۱- فولاد ساختمانی
- میلگرد: از اصلی‌ترین کاربردهای میلگرد در ساخت و ساز، استفاده در فونداسیون سازه است. دلیل اهمیت میلگرد فونداسیون نیز از این جهت است که پایه و اساس یک ساختمان را پی یا فونداسیون تشکیل می‌‌دهد.
- قوطی و پروفیل: انواع پروفیل باز و بسته شامل قوطی‌های ستونی، پروفیل‌های درب و پنجره، پروفیل نرده و … در ساختمان سازی استفاده می‌شوند.
- تیرآهن: استفاده از تیرآهن‌ها در اسکلت سازه و ستون‌ها و جهت انتقال بار به فونداسیون ضروری است.
کاربرد مقاطع فولادی در ساختمان سازی محدود به مقاطع بالا نمی‌شود. بسیاری از محصولات دیگر در قسمت‌های مختلف ساختمان استفاده می‌شوند که توصیه می‌کنیم در لینک زیر با آنها بیشتر آشنا شوید.
# حتما بخوانید
استفاده از انواع فولاد ساختمانی برای افزایش مقاومت سازه، هزینه‌بر است. به طور کل فولاد و مقاطع فولادی بر اساس وزن قیمت‌گذاری می‌شوند. میزان آهن آلات مورد نیاز در سازه‌ها نیز در واحد وزن محاسبه می‌شود. محاسبه وزن میلگرد و آهن آلات ساختمانی و تخمین قیمت آنها منجر به مدیریت هزینه ساخت و ساز نیز می‌شود.
۲- آلومینیوم ساختمانی
- پروفیل های آلومینیومی: مهم‌ترین کاربرد آلومینیوم در صنعت ساختمان سازی، استفاده از آن در ساخت سقف کاذب و پروفیل آلومینیوم در و پنجره است. همچنین از آن، جهت ساخت نمای مدرن برای ساختمان استفاده می‌شود.
اگرچه آلومینیوم و فلزات سبک‌تر کمی ارزان‌تر از فولاد هستند، اما همچنان هزینه‌بر می‌باشند.
گران ترین و ارزان ترین مصالح عایق کاری در ساختمان
عایق‌بندی ساختمان از مهم‌ترین مراحلی است که باید در پروژه‌های عمرانی در نظر گرفته شود. عابق‌بندی برای مقاومت ساختمان در برابر صدا، رطوبت و حرارت اهمیت دارد. از جمله پرکاربردترین مصالح برای این منظور که قیمت مناسبی دارند، عبارتند از:
- عایق‌های حرارتی مدرن (مانند پلی‌یورتان و پشم سنگ): بسیار مؤثر، اما گران هستند.
- عایق‌های صوتی و رطوبتی (مانند عایق‌های شیشه‌ای و فومی): بسته به نوع کاربرد، قیمت متفاوتی دارند.
- پلاستیک‌ها و فوم‌های معمولی: از عایق‌های ارزان و اقتصادی‌تر محسوب می‌شوند.
عایق‌ها رنج قیمتی متفاوتی دارند؛ اما برای مثال، انواع عایق حرارتی ارزان به ترتیب: عایق اسپری فوم، عایق فوم سخت، عایق سلولزی، عایق فایبرگلاس و عایق بازیافت شده هستند. این عایق‌ها تقریبا ارزان‌ترین عایق‌های حرارتی هستند و گران‌ترین آنها را می‌توان انواع عایق رولی الاستومری دانست.
انواع عایق و روش عایق بندی ساختمان را در مقاله زیر بخوانید.
# حتما بخوانید
گران ترین و ارزان ترین مصالح پایه در ساختمان
مصالح پایه، شامل کلیه مصالح ساختمانی می‌شود که در مرحله سفت‌کاری و بعضا نازک‌کاری ساختمان مورد استفاده قرار می‌گیرند. این دسته مصالح، معمولا شامل مواد طبیعی مانند شن و ماسه می شوند که به آنها مصالح پودری و دانه‌ای نیز می‌گویند.
۱- سیمان: انواع و تیپ‌های مختلفی دارد؛ به طور مثال، سیمان سفید و سیمان سیاه از مهم‌ترین ابزارهای ساختمان‌سازی هستند.
۲- بتن: در ساخت اسکلت ساختمان از جمله تیرها، ستون‌ها و دال‌ها استفاده می‌شود. این محصول از سیمان، ماسه، سنگ و آب تشکیل شده و اگر با مواد دیگر مانند فولاد، الیاف و … تقویت شود به آن بتن مسلح می‌گویند.
۳- آهک: برای گچ‌بری و گچ‌کاری استفاده می‌شود؛ همچنین یک عنصر کلیدی در تولید سایر مصالح ساختمانی ارزان، مانند سیمان، آجر و … است.
۴- گچ: پودری سفید رنگ است که بعد از مخلوط کردن آن با آب، برای سفید کردن داخل ساختمان از آن استفاده می‌شود.
۵- شن و ماسه: شن و ماسه قابلیت دانه‌بندی کف فضاهایی را دارد که روی زمین ساخته می‌شود و از ورود رطوبت به محیط جلوگیری می‌کنند. همچنین شن و ماسه مواد اصلی و ارزانی برای تولید بتن هستند.
بین مصالحی که تا اینجا معرفی کردیم، مصالح پایه ساختمانی از نظر قیمت مقرون به صرفه‌تر هستند و معمولا به راحتی تهیه، خرید و فروش می‌شوند. بین آنها نیز مصالحی که در دسته مواد طبیعی قرار می‌گیرند (مانند شن و ماسه)، ارزان‌ترین و موادی که به فرآیند تولید خاصی نیاز دارند (مانند سیمان و بتن)، گران‌ترین هستند.
سخن آخر
اغلب پیمانکاران و سازندگان ساختمان در این فکر هستند که چگونه در عین حفظ کیفیت، هزینه‌های ساختمان سازی را کاهش دهند. داشتن اطلاعات در مورد ارزان ترین و گران ترین مصالح ساختمانی به تصمیم‌گیری آگاهانه درباره تعادل بین هزینه و کیفیت مصالح کمک می‌کند.
سوالات متداول
مصالح ساختمانی بر اساس قیمت چگونه دسته بندی می شوند؟
برای دسته‌بندی مصالح ساختمانی بر اساس قیمت می توان آن ها را در چهار گروه زیر از گران به ارزان تقسیم کرد:
۱. پوشش کف و دیوار
۲. مصالح فولادی
۳. مصالح عایق کاری
۴. مصالح پایه
گران ترین مصالح ساختمانی کدام است؟
انواع پوشش کف و دیوار، مخصوصا سنگ، کاشی و سرامیک و همچنین مصالح فولادی، گران‌ترین مصالح ساختمانی به شما می‌روند.
ارزان ترین محصولات ساختمانی کدام است؟
مصالح پایه، مخصوصا مصالح طبیعی (مانند شن و ماسه) و یا مصالحی که از شن و ماسه ساخته می‌شوند (مانند بتن، آجر و …) مقرون به صرفه ترین و ارزان ترین مصالح ساختمانی محسوب می‌شوند.
