ورق دامپا یا ورق لمبه، یکی از محبوب‌ترین فرم‌های ورق برای پوشش‌دهی سقف و نمای سازه و ایجاد عایق صوتی است. این ورق در دو مدل ساده و سوراخ دار تولید می‌شود که نوع سوراخ دار برای آکوستیک کردن فضای مورد نظر قابل استفاده است. تنوع ورق دامپا بالاست و می‌توان آن را از جنبه جنس، رنگ، محل استفاده و نوع عرضه بررسی کرد؛ همچنین ابعاد و مزایای هر کدام متفاوت است. انواع ورق دامپا، مشخصات و همینطور روش نصب آنها و حتی دلیل نامگذاری این ورق را در این مقاله بررسی می‌کنیم؛ با ما همراه باشید.
نسخه صوتی مقاله ورق دامپا (لمبه) چیست؟
| آهن ملل | ویژگی های محصول | |
|---|---|---|
| ۱ | نام محصول | ورق دامپا – ورق لمبه (DAMPA) |
| ۲ | جنس | آلومینیوم – فلزی (گالوانیزه، رنگی، روغنی، سیاه، ..) – پلاستیکی – کامپوزیتی – پلی استر |
| ۳ | انواع از نظر کاربرد | سوراخ دار (آکوستیک کننده) – بدون سوراخ |
| ۴ | انواع از نظر رنگ | دامپا رنگی – دامپا بدون رنگ |
| ۵ | انواع از نظر نوع عرضه | برگی با طول مشخص – برگی با طول سفارشی |
| ۶ | ضخامت | قابل تولید از ۰.۱۸ تا ۱.۲۵ میلی‌متر |
| ۷ | عرض | قابل تولید از ۸۵ سانتی متر تا ۱.۲۵ متر |
| ۸ | طول | ۶ متر تا ۱۲ متر |
| ۶ | کاربرد | پوشش دهی سقف، نما و قسمت‌های مختلف سازه + امکان آکوستیک کردن و ایجاد عایق صوتی |
دامپا چیست؟
ورق دامپا که به ورق لبمه نیز شناخته می‌شود، ورقی موج دار است که برای پوشش سقف، دیوار و قسمت‌های مختلف سازه استفاده می‌شود. ورق دامپا یکی از انواع ورق های شیروانی کرکره ای محسوب می‌شود؛ به همین دلیل به آن ورق شیروانی دامپا نیز می‌گویند. مدل و طرح دامپا مانند سایر ورق‌های کرکره ای (فرم دار) با استفاده از دستگاه فرمینگ ایجاد می‌شود.
# حتما بخوانید
ورق دامپا (DAMPA)، در طول دهه ۵۰ میلادی به عنوان ورق آلومینیومی غیرقابل اشتعال مطرح شد و انقلابی جدید در زمینه پوشش سقف و آکوستیک کردن آن به وجود آورد. این محصول جدید، نه تنها غیر قابل اشتعال بود، بلکه به راحتی نصب، جداسازی و سفارشی‌سازی می‌شد و باعث کاهش هزینه‌های ساخت و ساز و هدررفت انرژی در ساختمان می‌شد.
معنی دامپا چیست؟
برای اینکه معنی دامپا را بدانیم، باید گریزی به تاریخچه این ورق بزنیم.
در دهه ۱۹۵۰، مهندس جوانی به نام ژان فیشر در یک شرکت تجاری کوچک در دانمارک در زمینه ساخت پنل‌های چوبی، مشغول به کار شد تا در تولید و توسعه پنل‌های عایق صدا همکاری کند. در همین راستا و در آوریل ۱۹۵۱ محصولی تولید شد که نام آن را “DÆMPA” گذاشتند. این نام، بر اساس کلمه دانمارکی dæmp-af به معنی خاموش کرده (صدا) انتخاب شد.
اولین لوگو این محصول نیز تصویری از یک گربه روی نام محصول با شعار «به آرامی راه رفتن روی پنجه‌های گربه» بود که نشان دهنده آکوستیک شدن و حذف صدا در این پانل های سقفی است.
در ادامه، نام DÆMPA به DAMPA تغییر یافت تا در سطح بین‌الملل استفاده و تلفظ راحت‌تری داشته باشد. اکنون نام دامپا DAMPA® نشان دهنده نام تجاری شرکت دامپای دانمارک است و دیگر شرکت‌های جهان، تحت لیسانس این شرکت اقدام به تولید تایل، شیت و ورق دامپا می‌کنند.
نکته: طبق آنچه مطالعه کردم، معنی لمبه که در این نوع ورق استفاده شده، «تخته و الوار» است. از این جهت که اولین نوع ورق های دامپا نیز چوبی بودند. این تعریف، منطقی به نظر می‌رسد.
انواع ورق دامپا (۴ دسته اصلی)
انوع ورق دامپا، مخصوصا برای سقف‌های شیروانی بسیار پرکاربرد و محبوب است. تنوع بالای ورق لمبه شیروانی، یکی از دلایل محبوبیت آن می‌باشد.
انواع ورق طرح لمبه را با دسته‌بندی‌های مختلف در ادامه آورده‌ایم:
۱- انواع دامپا از نظر کاربرد
ورق دامپا، بسته به محل استفاده که به عایق صوتی نیاز دارد یا خیر، متفاوت است و در دو مدل سوراخ دار و ساده تولید می‌شود.
- دامپا ساده: این نوع ورق دامپا برای فضاهایی استفاده می شود که به آکوستیک بودن نیاز ندارند.
- دامپا سوراخ دار: با استفاده از لایه عایق (معمولا نمدین) در پشت ورق، آکوستیک می‌شود. از آن در فضاهایی استفاده می کنند که به عایق کردن صدا یا اصطلاحا آکوستیک شدن نیاز دارند.
۲- انواع دامپا از نظر جنس
تنوع جنس ورق های دامپا بسیار زیاد است و از جنس پلاستیکی و پلی استر تا فلزی را شامل می‌شود. اما از بین آنها نوع فلزی، مقاومت، کاربرد و محبوبیت بیشتری دارد.
۲-۱- دامپا آلومینیومی
دامپا آلومینیومی، محبوبیت زیادی دارد و در رنگ‌های متنوع به صورت کوره‌ای مایع و یا پودری الکترواستاتیک تولید می‌شود. از خواص این نوع دامپا می‌توان به زیبایی و دسترسی آسان به تاسیسات زیر سقف و آکوستیک بودن آن اشاره کرد.
۲-۲- دامپا فلزی
ورق دامپا آهن، استحکام بیشتری نسبت به نوع قبلی دارد و از نظر تنوع نیز بسیار متنوع‌تر است. این تنوع که در ادامه بررسی می‌کنیم، باعث تفاوت در قیمت ورق لمبه فلزی نیز شده است؛ به این معنی که قیمت هر ورق لمبه فلزی با توجه به ورق پایه‌ای که در ساخت آن استفاده شده، متفاوت خواهد بود.
- ورق دامپا رنگی: از نظر زیبایی بصری، بهترین گزینه است و همچنین در برابر خوردگی و زنگ‌زدگی مقاومت بالایی دارد. رنگ ورق دامپا تنوع بالایی دارد و بر اساس کد جهانی رال رنگ معرفی می‌شود؛ مثلا کد ۹۰۱۶ به معنی رنگ سفید است و کد ۳۰۰۰ رنگ قرمز را نشان می‌دهد.
- ورق دامپا گالوانیزه: به دلیل وجود پوشش گالوانیزه که در برابر خوردگی مقاوم است، از ورق گالوانیزه طرح دامپا برای مناطق مرطوب بیشتر استفاده می‌شود.
- ورق دامپا روغنی: مزیت دامپا روغنی این است که هنگام نصب، امکان جوشکاری آن وجود دارد، ولی برای لبمه‌هایی مثل لمبه گالوانیزه یا رنگی نباید از جوشکاری استفاده کرد.
- ورق دامپا سیاه: با انتخاب ورق دامپا سیاه این امکان را دارید بعد از خرید، آن را به روش‌های مختلف رنگ کرده و با این روش، هزینه خود را کاهش دهید.
- ورق دامپا استنلس استیل: این نوع دامپا به دلیل قیمت بالا کاربرد کمتری دارد، مگر در پروژه‌ها و تاسیسات خاص.
- ورق دامپا آلوزینک (گالوالوم): ورق آلوزینک ورقی است که با ترکیبی از آلومینیوم، زینک (روی) و سیلیکون پوشش دهی شده و به همین دلیل، نسبت به ورق گالوانیزه طرح لمبه مقاوم‌تر است.
۲-۳- ورق دامپا پلاستیکی: در انواع رنگی، مات و شفاف قابل تولید است.
- دامپا pvc : یک نوع دامپا پلاستیکی است که تنوع رنگی بالایی دارد و معمولا به صورت سوراخ دار تولید می‌شود.
۲-۴- ورق دامپا کامپوزیتی
۲-۵- ورق دامپا پلی استر
۳- انواع دامپا از نظر رنگ
ورق دامپا را می‌توان به دو صورت بدون رنگ یا رنگی تهیه کرد که هر کدام مشخصات و مزایای متفاوتی دارند.
- ورق دامپا بدون رنگ: این نوع دامپا قابلیت رنگ پذیری الکترواستاتیک دارد. به این معنی که بعد از خرید می‌توانید آن را با هر رنگ دلخواهی رنگ آمیزی کنید که در نوع رنگی آن وجود ندارد. ورق دامپا روغنی و سیاه در این دسته قرار می‌گیرند.
- ورق دامپا رنگی: ورق رنگی دامپا تنوع رنگ بالایی دارد و زیباتر از انواع دیگر است. به همین دلیل، محبوبیت آن بیشتر از دیگر ورق های دامپا است.
محبوب‌ترین رنگ‌های ورق لمبه رنگی در بازار نیز شامل رنگ‌های آبی، سفید، قرمز، زرد، قهوه‌ای، نارنجی و بنفش است. محاسبه قیمت ورق دامپا رنگی نیز بر اساس قیمت ورق رنگی پایه برای ساخت آن انجام می‌شود.
۴- انواع دامپا از نظر نوع عرضه
ورق‌های دامپا به دو شکل زیر در بازار عرضه می‌شود:
- دامپا برگی (شیت): در قطعات مشخص برش خورده و در بازار موجود است. حداکثر طول در این حالت ۱۲ متر است.
- دامپا با طول سفارشی: این ورق در هر طولی که مشتری درخواست کند، تولید و برش می‌خورد.
نکته: در صورتی که به ورق دامپا در ابعاد خاص و متفاوت مانند لچکی نیاز دارید، باید شکل و سایز خود را مشخص کنید تا به صورت سفارشی برایتان تولید شود.
مشخصات ورق دامپا
انواع ورق دامپا سقف و نما می‌تواند سوراخ دار یا بدون سوراخ عرضه شود. معمولا نوع ساده برای مکان‌هایی استفاده می‌شود که به عایق صوتی نیاز نیست. نوع سوراخ دار با عایق نمدین در پشت ورق، در فضاهایی استفاده می‌شود که به آکوستیک شدن نیاز دارد.
دیگر مشخصات ورق دامپا شامل ابعاد ورق می‌شود که در ادامه آورده‌ایم.
ابعاد ورق دامپا
ابعاد ورق لمبه با توجه به نوع ورق متفاوت است، اما به طور کلی در ابعاد زیر قابل تولید است:
- ضخامت ورق دامپا: ضخامت ورق لمبه از ۰.۱۸ تا ۱.۲۵ میلی‌متر قابل تولید است.
- عرض ورق دامپا: از ۸۵ سانتی متر تا ۱.۲۵ متر تولید می‌شود.
- طول ورق دامپا: قابل تولید در طول دلخواه است، ولی معمولا ۶ متر تا ۱۲ متر تولید می‌شود.
- وزن ورق دامپا: با توجه به جنس و ابعاد ورق دامپا متفاوت است.
ابعاد پرکاربردترین ورق‌های دامپا نیز در جدول زیر آمده است.
| نوع ورق دامپا | ضخامت | عرض | طول |
| دامپا رنگی | ۰.۴ تا ۰.۶ میلی‌متر | ۱ و ۱.۲۵ متر | دلخواه |
| دامپا روغنی | ۰.۵ تا ۱ میلی‌متر | ۱ و ۱.۲۵ متر | ۲ و ۲.۵ متر |
| دامپا آلومینیومی | ۰.۵ تا ۰.۷ میلی‌متر | ۱۰ و ۲۰ سانتی متر | دلخواه |
کاربرد ورق دامپا
ورق لمبه جهت پوشش دهی سقف شیروانی، سقف سازه های مختلف و همچنین نمای سازه استفاده می‌شود. استفاده از هر دو نوع ورق دامپا نما و سقف (که در ادامه توضیح می دهیم)، علاوه بر زیباسازی، باعث جلوگیری از پیچیدن باد زیر سازه شده و عایق صوتی مناسبی ایجاد می کنند.
- سقف کاذب دامپا: از جمله قدیمی ترین سقف های کاذب در دنیا، سقف کاذب دامپا است. ورق دامپا سقف را می‌توانید در تمامی مکآن‌های زیر استفاده کنید:
سقف کشتی‌ها، جایگاه سوخت، مراکز پتروشیمی، استخر و سونا، ایستگاه‌های مترو، بیمارستان، فرودگاه، سدها، مراکز نفتی، ورزشگاه‌ها، مدارس و دانشگاه‌ها و کلیه فضاهایی که به سقفی ماندگار و با کیفیت با عمر طولانی نیاز دارند.
- دامپا در نما: ورق نما لمبه در انواع رنگی و روغنی برای پوشش زیر سقف و نمای دیوارهای بیرونی ساختمان نیز استفاده می‌شود.
مزایای ورق دامپا
مهم ترین مزایای منحصر به فرد ورق لمبه را در ادامه مشاهده می‌کنید.
- تنوع رنگ بالا: گستره رنگ این نوع ورق بالا است. با این حال، هر نوع رنگی که نیاز دارید باید با توجه به کد جهانی رال رنگ، آن را به فروشنده اعلام کرده و آن را دریافت کنید.
- وزن پایین: وزن سبک ورق دامپا باعث می‌شود هنگام بروز زلزله، خسارت کمتری به سازه وارد شود.
- غیر قابل اشتعال و ضد حرق: این ویژگی ورق دامپا باعث کاربرد فراوان آن در صنایع و تاسیسات حساس، مانند نفت، گاز و پتروشیمی شده است.
- ضد خوردگی: انواع ورق لمبه، مخصوصا ورق رنگی و ورق گالوانیزه لمبه در برابر خوردگی و زنگ زدگی مقاوم هستند و خورده نمی‌شوند. به همین دلیل، می‌توان از آنها به راحتی در هوای شرجی و مکان‌هایی استفاده کرد که رطوبت بالایی دارند.
- سرعت نصب بالا: اجرای این ورق از زمان حمل و نقل تا نصب آن ساده و راحت است.
- عمر طولانی: ماندگاری و عمر این ورق نسبت به سایر مصالح مورد استفاده برای سقف، دیوار و قسمت‌های مختلف ساختمان، بالاتر است. همچنین در نوع رنگی، تغییر رنگ ورق در شرایط آب و هوایی مختلف بسیار کم است.
- نظافت آسان: ورق دامپا قابل شستوشو بوده و نگهداری ساده‌ای دارد.
نحوه رنگ آمیزی دامپا
تنوع رنگی ورق فلزی دامپا از جمله مزایایی است که باعث محبوبیت این ورق شده است. رنگ این ورق، قابل شستوشو بوده و در برابر عوامل محیطی، مانند نور، رطوبت، گرما و … مقاوم است. رنگ آمیزی ورق لمبه فلزی، معمولا به دو روش انجام می‌شود.
کوره ای مایع: این نوع رنگ با ایجاد میدان الکتریکی، از تفنگی به بیرون پاشیده می‌شود و در مدت ۱ الی ۲۴ ساعت در هوای آزاد به راحتی خشک می‌شود.
پودری الکترو استاتیک: در این روش (که پرکاربردتر است)، ورق لمبه پس از شستوشو به صورت رباتیک با رنگ‌های پودری پوشانده می‌شود. سپس به مدت ۲۰ دقیقه در دمای ۲۲۰ درجه سانتیگراد در کوره حرارت می‌بیند تا رنگ پخته شده و ورق آماده شود.
روش تولید ورق دامپا
ورق طرح دامپا با استفاده از دستگاه‌های رول فرمینگ تولید می‌شود. ترتیب مراحل به این صورت است:
ابتدا ورق‌های پایه مانند ورق روغنی، گالوانیزه و … به صورت صاف وارد دستگاه رول فرمینگ می‌شوند.
سپس غلتک‌های دستگاه با اعمال فشار، برآمدگی و فرورفتگی‌هایی روی ورق ایجاد می‌کنند تا شکل ورق به طرح و فرمینگ دامپا یا لمبه درآید.
در نهایت نیز ورق به طول مورد نظر برش داده می‌شود.
در مورد دستگاه رول فرمینگ در این مقاله بیشتر بخوانید.
# حتما بخوانید
طریقه نصب ورق دامپا
نصب ورق دامپا معمولا با استفاده از پیچ و مهره، پرچ و یا جوشکاری و به صورت زیر انجام می‌شود:
نکته ۱: زمان نصب ورق لمبه، باید به عرض مفید ورق توجه کرد؛ زیرا هنگام قرارگیری شیت های ورق روی یکدیگر و اتصال آنها به هم، عرض مفید ورق، کمتر از عرض اصلی آن می‌شود. مثلا هنگام نصب ورق دامپا عرض ۹۵ سانتی‌متر، عرض مفید ۹۰ سانتی‌متر خواهد بود.
نکته ۲: برای اتصال ورق‌ها، مخصوصا آن‌هایی که بسته به نیازتان برش داده‌اید، حتما به لبه ورق و امکان همپوشانی لبه‌ها به یکدیگر توجه داشته باشید.
۱- نصب دامپا با پرچ
در این روش با استفاده از دستگاه پرچ، ورق‌های ترازشده را به یکدیگر متصل می‌کنند. پرچ‌ها باید از جنس گالوانیزه یا استیل بوده تا در برابر خوردگی مقاوم باشند.
۲- نصب دامپا با پیچ و مهره
در این روش، هر تایل یا شیت دامپا با استفاده از پیچ و مهره گالوانیزه یا استیل که باعث زنگ زدگی نشود، به شیت دیگر و سقف سازه متصل می‌شود.
تراز کردن و اتصال شیت‌ها به یکدیگر باید به گونه‌ای باشد که هیچگونه درز و راه نفوذی برای آب و رطوبت وجود نداشته باشد. همچنین با استفاده از درزگیر، قسمت‌هایی که لازم است درزگیری می‌شود.
۳- نصب ورق دامپا با جوشکاری
نصب با جوشکاری، در ورق‌هایی مانند ورق روغنی و ورق سیاه انجام می‌شود؛ زیرا جوشکاری دیگر ورق‌ها مانند ورق رنگی و گالوانیزه باعث صدمه به پوشش ورق و ادامه بروز خوردگی در ورق می‌شود.
در این روش برای نصب ورق دامپا در پوشش زیر سقف به نبشی سایز پایین (مثلا نبشی ۳) نیاز داریم تا آن را به دیوار وصل کنیم و در ادامه، ورق دامپا را به نبشی متصل کنیم. برای نصب نبشی حتما به تراز بودن آن دقت کنید. سپس لمبه‌ها را با جوشکاری به نبشی وصل کنید.
تولیدکنندگان ورق دامپا و نحوه خرید
معمولا شرکت‌ها و کارگاه‌هایی که به دستگاه فرمینگ مجهز هستند، توانایی تولید طرح دامپا را نیز دارند. به طور کل، تعداد تولیدکنندگان ورق دامپا محدود است، اما می‌توانید فروشندگان ورق دامپا را در اکثر شهرها پیدا کنید؛ به طور مثال، ورق دامپا در مشهد، اصفهان، اراک و … به راحتی در دسترس است.
نکته: گاهی ورق دامپا با توجه به کارخانه‌ای که ورق پایه را تولید کرده معرفی می‌شود. مثلا منظور از ورق دامپا فولاد مبارکه، ورق پایه‌ای است که فولاد مبارکه آن را تولید کرده، اما فرمینگ و طرح دامپا در کارگاه‌های مختلف سطح کشور روی آن ایجاد می‌شود. به همین دلیل است که قیمت ورق کارخانه های مختلف، پارامتر اصلی در تعیین قیمت انواع ورق دامپا است.
سخن آخر
ورق دامپا یا ورق لمبه، یک نوع ورق موجدار است که بیشتر برای سقف شیروانی و همینطور نمای سازه استفاده می‌شود. این نوع ورق فرمینگ، تنوع بالایی از نظر جنس، رنگ، محل استفاده و نوع عرضه دارد که در این مقاله به طور کامل آنها را معرفی کرده و مشخصات، مزایا و همینطور روش تولید آن را بررسی کردیم.
سوالات متداول
ورق دامپا یا ورق لمبه چیست؟
یک نوع ورق فرم دار (موجدار) است که معمولا از جنس آلومینیوم یا فلزی بوده و برای سقف و قسمت های مختلف سازه استفاده می شود. این نوع ورق، زیبایی و مقاومت بالایی دارد و نوع سوراخ دار آن برای عایق صدا نیز استفاده می‌شود.
ورق دامپا کجا استفاده می شود؟
بیشترین کاربرد ورق لمبه یا دامپا در سقف سازه هاست. علاوه بر سقف از این ورق در نما و دیگر قسمت‌های سازه نیز استفاده می‌کنند.
چرا ورق دامپا محبوب است؟
مزایای فراوان این ورق، مانند قابلیت آکوستیک کردن فضا، تنوع رنگ بالا، غیرقابل اشتعال، وزن پایین، تنوع رنگ و عمر طولانی باعث محبوبیت این ورق شده است.
