لوله مانیسمان رده ۴۰ چیست؟ ابعاد لوله + کاربرد

لوله بدون درز رده ۴۰، متداول ترین و پرکاربردترین رده در لوله های بدون درز است. به لوله‌ مانیسمان رده ۴۰، رده ۴۰ بدون درز و  sch40 نیز گفته می شود. این لوله را می توان برای مصارف مورد نیاز گاوانیزه کرد؛ اگرچه این کار، معمولا لازم نیست. لوله رده ۴۰ مانیسمان، تطبیق پذیری و استحکام عملکرد بالایی دارد و می تواند فشار زیادی را تحمل کند. به همین دلیل از لوله بدون درز رده ۴۰، علاوه بر مصارف ساخت و ساز، در خطوط آب و گاز نیز استفاده می شود. برای آشنایی بیشتر با لوله بدون درز رده ۴۰، ابعاد و مشخصات آن و همچنین ترکیب شیمایی این نوع لوله، با ادامه این مقاله از دانشنامه آهن ملل همراه باشید.

آهن ملل		ویژگی های محصول
۱	نام محصول	لوله مانیسمان رده ۴۰
۲	نوع لوله	بدون درز
۳	جنس	فولاد کربنی
۴	سایز	از ۱.۸ تا ۳۲ اینچ
۵	قطر بیرونی	از ۱۰.۳ تا ۸۱۳ میلی متر
۶	ضخامت	از ۱.۷۳ تا ۱۷.۴۸ میلی متر
۷	وزنِ یک متر	از ۰.۳۷ تا ۳۴۲.۹۱ کیلوگرم

معرفی لوله بدون درز رده ۴۰

لوله مانیسمان رده ۴۰، یکی از رده های پرکاربرد لوله مانیسمان است. این رده لوله مانند سایر رده ها از جنس فولاد کربنی ساخته می شود. عدد ۴۰ نیز نشان دهنده استحکام کششی لوله، فشار لوله و درجه ضخامت دیواره لوله است.

به طور کلی، لوله ها به دو صورت بدون درز و درزدار تولید می شوند. لوله های بدون درز در کشور به لوله مانیسمان معروف هستند. لوله های مانیسمان یا بدون درز، علاوه بر مشخصات ابعادی طول، ضخامت و قطر، دارای پارامتر رده نیز هستند. رده های لوله مانیسمان، متفاوت است و حدود ۱۶ رده استاندارد وجود دارد. در مقاله زیر می توانید به طور کامل در مورد معرفی لوله بدون درز، روش تولید و مشخصات آن ها بخوانید.

---

رده لوله چیست؟

در متداول ترین حالت، مهم ترین ابعاد لوله ها همان قطر خارجی و ضخامت لوله است. اما در لوله های بدون درز از پارامتر رده (Schedule) نیز برای معرفی مشخصات لوله استفاده می شود. رده لوله، عددی است که قطر داخلی تقریبی لوله را مشخص می کند. به طور مثال، منظور از «لوله رده ۴۰ سایز ۱۴» لوله ای با قطر خارجی ۳۵۵.۶ میلی متر  و ضخامت ۱۱.۱ میلی متر (۰.۳۷۵ اینچ) است.

رده لوله، رابطه مستقیمی با ضخامت لوله دارد؛ ولی نباید آن دو را باهم اشتباه بگیرید. زیرا در سایزهای مختلف، حتی اگر رده لوله ثابت باشد، ضخامت دیواره لوله متفاوت است. به طور مثال، ضخامت لوله مانیسمان رده ۴۰ در سایزهای ۱.۸، ۱.۴ و ۳.۸ اینچ، متفاوت و به صورت زیر است.

• لوله سایز ۱.۴ – رده ۴۰: دارای ضخامت ۲.۲۴ میلی متر است.
• لوله سایز ۳.۸ – رده ۴۰: دارای ضخامت ۲.۳۱ میلی متر است.

به همین دلیل است که می گوییم رده لوله با ضخامت لوله یکی نیست. در ویدئوی زیر این مسئله را بیشتر توضیح داده ایم.

چرا از رده استفاده می کنیم؟

رده لوله ها غیر بعدی هستند. به عبارت دیگر، رده ۴۰ به این معنی نیست که ضخامت لوله یا حتی قطر لوله ۴۰ میلی متر یا ۴۰ اینچ است. پارامترهای لوله ها توسط استاندارد ASME B36.10M تعیین می شود که استاندارد حاکم بر ابعاد لوله فولادی بدون درز و جوش داده شده است. استاندارد ASME B36.10M اعدادی را تعیین می کند که هر رده را تعیین می کنند.

---

ابعاد و مشخصات لوله مانیسمان رده ۴۰

لوله مانیسمان رده ۴۰ در ابعاد مختلفی تولید و عرضه می شود. منظور از ابعاد نیز سایز، قطر و ضخامت لوله است. به عنوان مثال، یک لوله بدون درز رده ۴۰، با قطر ۲.۵ اینچ دارای قطر داخلی ۲.۴۶۹ و قطر خارجی  2.875 اینچ خواهد بود.

همچنین، متداول ترین سایز لوله مانیسمان رده ۴۰، لوله ۴ اینچی با قطر خارجی ۱۱۴.۳ میلی متر، ضخامت ۶.۰۲ میلی متر و وزن ۱۶.۰۷ کیلوگرم در واحد متر می باشد.

در جدول زیر، سایزهای مختلف لوله مانیسمان رده ۴۰، همچنین وزن و ضخامت آن ها را بر حسب میلی متر و اینچ مشاهده می کنید.

نکته: عددهای اعلام شده در جدول با توجه به کارخانه تولید کننده، تلرانس ابعادی کمی دارند. به همین دلیل ممکن است در وزن و ضخامت لوله مانیسمان رده ۴۰، تفاوت اندکی بین کارخانه های مختلف مشاهده شود.

جدول ابعاد لوله مانیسمان رده ۴۰
سایز نرمال	قطر بیرونی		ضخامت		وزن ۱ متر
اینچ	اینچ	میلی متر	اینچ	میلی متر	کیلوگرم
۱/۸	۰.۴۰۵	۱۰.۳	۰.۰۶۸	۱.۷۳	۰.۳۷
۱/۴	۰.۵۴	۱۳.۷	۰.۰۸۸	۲.۲۴	۰.۸۴
۱/۲	۰.۸۴	۲۱.۳	۰.۱۰۹	۲.۷۷	۱.۲۷
۳/۴	۱.۰۵	۲۶.۷	۰.۱۱۳	۲.۸۷	۱.۶۹
۱	۱.۳۱۵	۳۳.۴	۰.۱۳۳	۳.۳۸	۲.۵
۱.۲۵	۱.۶۶	۴۲.۲	۰.۱۴	۳.۵۶	۳.۳۹
۱.۵	۱.۹	۴۸.۳	۰.۱۴۵	۳.۶۸	۴.۰۵
۲	۲.۳۷۵	۶۰.۳	۰.۱۵۴	۳.۹۱	۵.۴۴
۲.۵	۲.۸۷۵	۷۳	۰.۲۰۳	۵.۱۶	۸.۶۳
۳	۳.۵۰۰	۸۸.۹	۰.۲۱۶	۵.۴۹	۱۱.۲۹
۳.۵	۴.۰۰۰	۱۰۱.۶	۰.۲۲۶	۵.۷۴	۱۳.۵۷
۴	۴.۵۰۰	۱۱۴.۳	۰.۲۳۷	۶.۰۲	۱۶.۰۷
۵	۵.۵۶۳	۱۴۱.۳	۰.۲۵۸	۶.۵۵	۲۱.۷۷
۶	۶.۶۲۵	۱۶۸.۳	۰.۲۸	۷.۱۱	۲۸.۲۶
۸	۸.۶۲۵	۲۱۹.۱	۰.۳۲۲	۸.۱۸	۴۲.۵۵
۱۰	۱۰.۷۵	۲۷۳	۰.۳۶۵	۹.۲۷	۶۰.۳۱
۱۲	۱۲.۷۵	۳۲۳.۸	۰.۴۰۶	۱۰.۳۱	۷۹.۷۳
۱۴	۱۴	۳۵۵.۶	۰.۳۷۵	۱۱.۱۳	۹۴.۵۵
۱۶	۱۶	۴۰۶.۴	۰.۵	۱۲.۷	۱۲۳.۳
۱۸	۱۸	۴۵۷	۰.۵۶۲	۱۴.۲۷	۱۵۵.۸
۲۰	۲۰	۵۰۸	۰.۵۹۴	۱۵.۰۹	۱۸۳.۴۲
۲۴	۲۴	۶۱۰	۰.۶۸۸	۱۷.۴۸	۲۵۵.۴۱
۳۲	۳۲	۸۱۳	۰.۶۸۸	۱۷.۴۸	۳۴۲.۹۱

ویژگی لوله مانیسمان رده ۴۰

اکثر لوله های فولادی رده ۴۰ از فولاد نرم ساخته می شوند. به این معنی که درصد کربن به کار رفته در این لوله، حدود ۰.۲% الی ۰.۲۵% است. به دلیل درصد کم کربن در این نوع فولاد، به آن فولاد کم کربن گفته می شود. مقدار کربن بسیار کم در ساختار لوله باعث می شود ترکیب قالب این لوله، عمدتا فولاد (آهن) باشد و به آن خاصیت مغناطیسی می افزاید. همچنین لوله با این نوع فولاد، قابلیت انعطاف، ماشینکاری و جوش‌پذیری بالایی دارد.

از آنجایی که آهن موجود در فولاد نرم در صورت عدم پوشش مناسب، در معرض زنگ زدگی قرار می ‌گیرد، در نتیجه برای مقاوم کردن لوله در برابر خوردگی، می توان آن را گالوانیزه کرد. به این معنی که بر سطح لوله، یک لایه از فلز روی می پوشانند. با این کار، لوله در برابر خوردگی محافظت می شود.

اما اگر این میزان محافظت از خوردگی، مناسب کاربرد شما نباشد، می توانید از لوله رده ۴۰ با جنس فولاد ضد زنگ (استنلی استیل) استفاده کنید.

در ایران، لوله های فولادی رده ۴۰ بیشتر در گریدهای St37، St52، A106 تولید و عرضه می شوند، اما این لوله در گریدهای دیگر نیز وجود دارد؛ به طور مثال، گرید A53 در دیگر کشورها تولید و کاربرد بیشتری دارد.

وزن لوله بدون درز رده ۴۰ چقدر است؟

وزن این لوله به عوامل مختلفی بستگی دارد. در واقع، لوله مانیسمان رده ۴۰ می تواند وزن های متفاوتی داشته باشد؛ به طوری که وزن یک متر از لوله رده ۴۰ در سایز های ۱.۵ تا ۳۲ اینچ از ۰.۳۷ کیلوگرم تا ۳۴۲.۹۱ کیلوگرم متغیر است.

ترکیب شیمیایی لوله مانیسمان رده ۴۰

همانطور که توضیح دادیم و در جدول ابعاد لوله نیز مشاهده کردید، لوله مانیسمان رده ۴۰ سایز و ضخامت های مختلفی دارد و همچنین در گریدهای مختلف تولید می شود؛ به همین دلیل، ترکیب شیمیایی آن لزوما یکنواخت و مشابه نیست. می توان گفت لوله رده ۴۰ از فولاد کم کربن و معمولا گریدهای St37،St52 ،A106 و A53 ساخته می شود.

به عنوان نمونه، در جدول زیر، ترکیب شیمایی لوله بدون درز رده ۴۰ با گرید A53 را مشاهده می کنید.

ترکیب شیمایی لوله بدون درز رده ۴۰ – گرید A53
کربن (حداکثر)	منگنز (حداکثر)	فسفر (حداکثر)	گوگرد (حداکثر)	مس (حداکثر)	نیکل (حداکثر)	کروم (حداکثر)	مولیبدن (حداکثر)	وانادیوم (حداکثر)
۰.۲۵٪	۰.۹۵٪	۰.۰۵٪	۰.۰۴۵٪	۰.۴٪	۰.۴٪	۰.۴٪	۰.۱۵٪	۰.۰۸٪

قیمت لوله مانیسمان رده ۴۰

قیمت لوله رده ۴۰ با توجه به سایز و ضخامت لوله، گرید فولاد به کار رفته در آن و کشور تولیدکننده تعیین می شود. مشخصا هرچه سایز و ضخامت لوله بالاتر رود، قیمت لوله رده ۴۰ در آن سایز نیز بالاتر خواهد بود.

لوله رده ۴۰ در گریدهای مختلف نیز قیمت های متفاوتی دارد. به طور مثال، لوله بدون درز رده ۴۰ گرید ST52 قیمت بیشتری نسبت به لوله رده ۴۰ گرید ST37 دارد.

در نهایت، قیمت لوله مانیسمان رده ۴۰ وارداتی نیز معمولا بیشتر از لوله های رده ۴۰ تولید داخل است. اما این یک قاعده کلی نیست؛ زیرا برخی مواقع با توجه به شرایط بازار، قیمت لوله مانیسمان وارداتی، مشابه قیمت لوله های تولید داخل می باشد. به همین دلیل همواره با توجه به شرایط بازار و استعلام قیمت روز، نسبت به خرید آن اقدام فرمایید.

نکته ۱ : لوله های مانیسمان وارداتی، غالبا از کشورهای چین، اوکراین، کره و هند وارد می شوند؛ اما بیشترین لوله رده ۴۰ وارداتی موجود در کشور از چین است. قیمت آن نیز به دلیل تورم و دیگر عوامل داخلی و خارجی، ممکن است در لحظه تغییر کند. قیمت لوله مانیسمان رده ۴۰ چین را می توانید در لینک زیر مشاهده کنید. این قیمت ها به صورت روزانه آپدیت شده و جدیدترین قیمت موجود در بازار می باشد.

کاربرد لوله مانیسمان رده ۴۰

همانطور که متوجه شدید، لوله مانیسمان رده ۴۰ پرکاربردترین و فراوان ترین لوله بدون درز در بازار است. این رده از لوله مانیسمان در صنایع مختلف و برای مقاصد بسیاری از جمله انتقال آب، گاز و … کاربرد دارد. به طور کل می توان گفت لوله‌ های رده‌ ۴۰ به بالا، برای کاربردهایی با حساسیت بالا و فشار زیاد، مانند صنایع نفت، گاز و پتروشیمی مناسب هستند. در همین راستا کاربرد اصلی لوله رده ۴۰ نیز بیشتر در انتقال مایعات پرفشار و دمای بالا برای ساختمان های مسکونی و تجاری، خطوط آتش‌نشانی و در صنعت نفت و گاز است.

تفاوت لوله بدون درز رده ۴۰ و رده ۸۰

لوله های مانیسمان رده ۴۰ و رده ۸۰ از پرکاربردترین لوله های بدون درز هستند و مهم ترین شباهت این دو لوله، همین کاربرد زیاد آن ها است. اما این دو لوله بدون درز، تفاوت های بسیاری با یکدیگر دارند. از نظر ظاهری لوله های رده ۴۰ ضخامت کمتری نسبت به رده ۸۰ دارند؛ در نتیجه، لوله رده ۸۰ می تواند فشار بالاتری نسبت به رده ۴۰ تحمل کند. لوله های رده ۸۰، علاوه بر تحمل فشار بالاتر، تحمل درجه حرارت بالاتری نیز دارند، به همین دلیل کاربردهای این دو لوله کاملا متفاوت است.

توصیه می کنیم برای مطالعه بیشتر در مورد تفاوت لوله بدون درز رده ۴۰ و ۸۰ مقاله زیر را مطالعه نمایید.

سخن آخر

لوله مانیسمان رده ۴۰، یک نوع لوله بدون درز است که کاربرد بسیار زیادی در صنایع مختلف داشته و نیاز به نگهداری کمی دارد. این رده از لوله مانیسمان را می توان مانند سایر لوله های بدون درز در صورت نیاز گالوانیزه کرد. همچنین می توان آن ها را برش داد و یا رزوه کرد تا متناسب با نیاز شما گردد.

سوالات متداول