رنگ آمیزی ورق گالوانیزه، باعث افزایش استحکام و مقاومت ورق و همچنین افزایش زیبایی این محصول می شود؛ اما کار بسیار دشواری است. افراد زیادی سال ها در زمینه دستیابی به روشی برای رنگ آمیزی فولاد گالوانیزه تلاش کرده اند. در اغلب موارد، استفاده از این رنگ ها مدت کوتاهی دوام می آورد و سریع پوسته پوسته می شد. اما در حال حاضر، روش های کاربردی و مخصوصی برای رنگ کردن ورق گالوانیزه وجود دارد؛ به طوری که علاوه بر تولید ورق گالوانیزه رنگی در کارخانه ها، افراد مختلف می توانند شخصا اقدام به رنگ کردن ورق گالوانیزه خود کنند. برای آشنایی با این رنگ ها و نحوه رنگ آمیزی ورق گالوانیزه به دو صورت دستی و مکانیزه، با این مقاله از دانشنامه آهن ملل همراه باشید.
نسخه صوتی مقاله رنگ مخصوص ورق گالوانیزه
چرا ورق گالوانیزه را رنگ آمیزی می کنند؟
محصولات فولادی یا آهنی، تمایل بسیاری به خوردگی و زنگ زدن دارند. ورق های فولادی نیز از این قاعده مستثنی نیستند. یکی از موثرترین روش ها برای جلوگیری از خوردگی، گالوانیزه کردن فلزات است. همچنین، با رنگ آمیزی ورق، یک پوشش رنگی روی ورق گالوانیزه ایجاد می کنند که علاوه بر زیبایی، باعث استحکام و مقاومت بیشتر آن می شود.
در واقع، رنگ آمیزی ورق گالوانیزه، علاوه بر زیباسازی ورق و افزایش مقاومت آن در برابر خوردگی، روشی برای محافظت از پوشش گالوانیزه ورق نیز می باشد. این کار، عمر مفید ورق را افزایش می دهد. همچنین می توان برای ترمیم ورق گالوانیزه نیز از رنگ آمیزی استفاده کرد.
ورق گالوانیزه مناسب برای رنگ آمیزی، طبق استاندارد ملی ایران
ورق گالوانیزه با دو روش سرد و گرم تولید می شود. هر دو ورق گالوانیزه گرم و ورق گالوانیزه سرد برای رنگ آمیزی مناسب هستند؛ اما برای این کار باید نکاتی را در نظر گرفت. برخی نکات مربوط به رنگ آمیزی ورق گالوانیزه طبق استاندارد ملی ایران شماره ۷۵۹۶، شماره ۱۸۸۶۲ و شماره ۱۳۹۱۸ را در ادامه مشاهده می کنید:
- ورق گالوانیزه با پوشش روی و پوشش آلیاژی روی- آهن به روش غوطه وری گرم، پایه مناسبی برای رنگ می باشند.
- ورق فولادی با پوشش آلیاژ روی-آهن برای رنگ کاری فوری بدون عملیات اضافی (به جز تمیزکاری معمولی) مناسب است.
- باید توجه کرد که آیا ورق با پوشش گالوانیزه، به صورت غیرفعال شده سفارش داده می شود یا خیر.
اگر مایلید با انواع ورق گالوانیزه که در بالا اشاره کردیم بیشتر آشنا شوید، توصیه می کنیم مقاله معرفی ورق گالوانیزه را مطالعه بفرمایید.
# حتما بخوانید
چرا نوع رنگ استفاده شده برای ورق گالوانیزه مهم است؟
از دیرباز، ایجاد پوشش رنگی روی ورق های گالوانیزه یا آلومینیوم با چالش های زیادی همراه بوده است. زیرا این نوع ورق ها سطحی صاف و صیقلی دارند و رنگ آمیزی آن ها با رنگ های معمولی مشکل ساز خواهد بود. در صورتی که رنگ مناسبی برای این منظور انتخاب نشود، پوشش ایجادشده روی ورق به مرور چسبندگی خود را از دست می دهد، چروک یا پوسته می شود و دچار ریزش می گردد. به همین دلیل، رنگ مخصوص ورق گالوانیزه، باید هم به درستی اعمال شود و هم محافظت خوبی ارائه دهد.
نحوه رنگ آمیزی ورق گالوانیزه
رنگ آمیزی ورق گالوانیزه به دو صورت امکان پذیر است. روش اول که اصولی تر و کاملا استاندارد است در کارخانه های تولیدکننده انجام می شود. در روش دوم، رنگ زدن ورق گالوانیزه در کارگاه ها یا توسط مصرف کننده نهایی انجام می شود.
۱- رنگ آمیزی ورق گالوانیزه در کارخانه
این کار در خط رنگ آمیزی ورق گالوانیزه رنگی انجام می شود. محصول نهایی همان ورق رنگی است. ورق گالوانیزه رنگ شده در کارخانه با کد رنگ مخصوص معرفی می شود، مانند ورق رنگی سبز که با کد استاندارد ۶۰۲۹ معرفی می شود.
روش رنگ آمیزی ورق گالوانیزه در کارخانه
قبل از رنگ آمیزی، لازم است سطح ورق تمیز و عاری از هرگونه چربی باشد. برای این کار، محلول چربی زدایی با دمای مناسب به سطح رویی و زیرین ورق پاشیده می شود. سپس، دو سطح ورق با استفاده از غلتک های ویژه برس می خورد و در مرحله بعد، ورق را با آب گرم شست و شو می دهند. این فرآیند، دوبار تکرار می شود.
بعد از شستن ورق با چربی زدا نوبت به خشک کردن سطح ورق می رسد و ورق، توسط دمش هوای گرم کاملا خشک می شود.
در انتهای این مرحله برای بهبود مقاومت در برابر خوردگی و افزایش چسبندگی رنگ به سطح ورق، ماده شیمایی مناسبی روی دو سطح ورق اعمال شده و در دمای مناسب خشک می شود. استفاده از این ماده شیمایی باعث جلوگیری از پوسته شدن پوشش رنگی، هنگام شکل دهی ورق می شود.
سپس، ورق برای رنگ آمیزی وارد قسمت پوشش دهی می گردد.
در این مرحله، از پرایمر (رنگ اولیه) جنس پلی استر استفاده می شود. پرایمر توسط غلتک روی دو سطح ورق زده می شود. این کار باعث مقاومت ورق در برابر خش می شود. در محیط های صنعتی برای این کار از پرایمرهای اپوکسی هم استفاده می کنند.
بعد از پخت کامل و خشک شدن پرایمر، رنگ نهایی و مخصوص روی ورق اعمال می شود. این رنگ ها معمولا از جنس پلی استر، پلی وینیل ایدین فلوئوراید، اپوکسی، پلی وینیل کلراید و پلی یورتان هستند که توسط غلتک روی ورق اعمال و عملیات پخت انجام می شود.
در مرحله بعد، محصول توسط کنترل کیفی به صورت دقیق بررسی شده و برای جلوگیری از آسیب دیدن رنگ، لایه ای از جنس پلی اتیلن یا پلی پروپیلن روی سطح ورق چسبانیده و ورق پس از بسته بندی به بازار مصرف عرضه می شود.
نکته: با استفاده از تجهیزاتی به نام laminator امکان اعمال فیلم از جنس pet یا pvc بر سطح ورق به عنوان سطح نهایی محصول (به جای لایه رنگ نهایی) وجود دارد. همچنین با استفاده از ابزار دیگری به نام stripable امکان اعمال لایه ای محافظ روی سطح محصولات رنگی وجود دارد. لایه مذکور حین مصرف ورق قابل تفکیک است.
نکات کنترل کیفیت ورق های رنگی
ناظران کنترل کیفیت بعد از پایان رنگ آمیزی و خشک شدن ورق، آن را بررسی می کنند. از جمله مواردی که وارسی می شود، کیفیت پوشش، میزان چسبندگی و ضخامت رنگ است.
هر کدام از این موارد نیز با توجه به پارامترهای بین المللی اعلام شده در استانداردها بررسی می گردد. به طور مثال، برای تست چسبندگی، رنگ ورق گالوانیزه را به صورت عمودی برش می دهند و مقداری از رنگ را با استفاده از نوار چسب از سطح گالوانیزه جدا می کنند و آن را مورد آزمایش قرار می دهند. نهایتا، در صورت تایید پارامترهای بررسی شده، ورق رنگی با استاندارد مربوطه به بازار عرضه می شود.
۲- رنگ آمیزی ورق گالوانیزه به صورت دستی
برای این کار بعد از گالوانیزه کردن ورق، آن را با رنگ های مخصوص رنگ آمیزی می کنند که باعث افزایش استحکام و مقاومت و زیبایی ورق می شود.
رنگ آمیزی ورق گالوانیزه، کار سخت و دشواری است. همانطور که گفتیم یکی از سختی های این کار، سطح صاف و صیقلی ورق است. رنگ پذیری سطح صاف، کمی سخت است و خشک کردن رنگ روی این سطح صاف به مهارت خاصی نیاز دارد. این که چگونه ورق گالوانیزه را رنگ کنیم به نوع رنگی بستگی دارد که برای آن انتخاب می کنیم (این رنگ ها را در ادامه معرفی خواهیم کرد).
اما به طور کل، رنگ های مخصوص گالوانیزه ابتدا یک لایه و به وسیله فرچه، اسپری یا قلم مو زده می شود. بعد از گذشت ۴ ساعت، لایه ی دوم رنگ پاشیده می شود.
قبل از اقدام به رنگ زدن نیز باید از پاک کننده چربی زدای مناسب استفاده کرد و اگر شوره ای روی سطح ورق وجود دارد، باید آن را با سمباده از بین برد. بعد از سمباده کشی با یک پارچه خیس و آب گرم، رنگ های سمباده شده پاک می شود.
انواع رنگ مخصوص ورق گالوانیزه
انواع رنگ ورق گالوانیزه از نظر فرمولاسیون و ساختار شیمیایی با دیگر رنگ ها تفاوت دارند. در صورتی که قصد رنگ آمیزی ورق گالوانیزه را دارید، حتما باید از انواع رنگ ورق های گالوانیزه استفاده کنید که در ادامه معرفی می کنیم.
۱- رنگ گالواکوت: محبوب ترین رنگ ورق گالوانیزه با چسبندگی بالا
رنگ گالواکوت (GALVACOAT) یک روکش پلی اورتان سخت و تک کاربرد است که به طور خاص برای چسبیدن به فلزات غیرآهنی (مانند روی) فرموله شده است و حدود ۱۶ سال عمر مفید دارد.
این نوع رنگ به دلیل چسبندگی بالا نیازی به پرایمر ندارد؛ به همین دلیل، استفاده از آن راحت است. رنگ گالواکوت را می توان تنها در یک مرحله روی سطح ورق زد.
همچنین این نوع رنگ، غیرقابل اشتعال بوده و سختی بالایی در برابر پوسته شدن یا خش و زدگی از خود نشان می دهد. از دیگر مزایای این نوع رنگ، می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- اجرای سریع به دلیل عدم نیاز به پرایمر
- دارای سختی و خواص مکانیکی بالا
- مقاوم در برابر خش و پوسته شدن
- بدون بو
- مقاومت بالا در برابر دما
- کمترین ضرر برای محیط زیست
- مقاوم در برابر اشعه خورشید
- تنوع رنگی بالا
- قابلیت خودترمیمی
- سریع خشک می شود
مزایای زیاد رنگ گالوکوت باعث می شود ورق های رنگ شده با آن، کاربردهای زیادی داشته باشند.
۲- اسپری رنگ گالوانیزه؛ اسپریِ همرنگ ورق گالوانیزه
توجه کنید تقریباً تمام رنگ های اسپری، بر پایه آلکید (alkyd) هستند و فولاد گالوانیزه را نمی توان با رنگ های معمولی مبتنی بر آلکید رنگ کرد. زیرا رنگ های اسپری مبتنی بر آلکیلد با فلز روی واکنش می دهند و در نتیجه این واکنشِ شیمیایی، یک لایه صابونی روی سطح فولاد ایجاد می شود. این مسئله باعث کاهش چسبندگی رنگ و کنده شدن آن می شود. رنگ های روغنی نیز برای این منظور مناسب نیستند. چسبندگی رنگ های روغنی در ابتدا خوب است، اما سریع از بین می روند. بنا بر این، چه اسپری رنگی مناسب است؟
۲-۱ اسپری زینگ گالوانیزه؛ مناسب برای رنگ کردن ورق گالوانیزه
رنگ های اسپری گالوانیزه سرد به دلیل داشتن مقادیر زیادی روی، به ورق گالوانیزه می چسبند. اسپری زینک گالوانیزه، یکی از این نوع رنگ هاست. این اسپری، ترکیبی از رنگ و پودر زینک است و تا دمای ۶۰۰ درجه سانتی گراد مقاوم می باشد. رنگ آمیزی با این اسپری، علاوه بر ورق گالوانیزه، در اپوکسی و پلی اورتان نیز به کار می رود. اگرچه اسپری زینک اکسید تنوع رنگی محدودی دارد، اما بهترین گزینه برای مواقعی است که با محدودت زمانی رو به رو هستید.
ویژگی ها و مزایای این رنگ را اینگونه می توان نام برد:
- دارای محدودیت رنگی (فقط طوسی یا نقره ای)
- مقاوم در برابر دما
- خشک شدن در کمتر از ۱ ساعت
- چسبندگی بالا
۳- رنگ کوره ای ورق گالوانیزه؛ مقاومت بالا در برابر نور خوشید
یکی دیگر از روش های رنگ آمیزی ورق گالوانیزه، استفاده از رنگ الکترواستاتیک است. این رنگ ها به شکل پودر هستند و بعد از پاشش ورق، با توجه به بار الکتریکی موجود بین رنگ و ورق، به سطح آن می چسبند. برای تکمیل مراحل تولید ورق گالوانیزه با رنگ الکترواستاتیک، باید ورق را درون کوره قرار داد تا دمای بالای کوره، رزین های موجود را ذوب کرده و رنگ، به طور کامل و یکنواخت روی ورق تثبیت شود. استفاده از این نوع رنگ، مزایای زیادی دارد که مهم ترین آن ها شامل موارد زیر می شود:
- یکدست و با کیفیت بودن رنگ
- دارای مقاومت بالا
- مناسب برای مناطق بارانی یا فضای در معرض نور شدید خورشید
کدام رنگ ورق گالوانیزه بهتر است؟
همانطور که متوجه شدید، ورق گالواکوت ویژگی و مزایای بیشتری نسبت به اسپری زینک گالوانیزه یا رنگ کوره ای دارد؛ از جمله تنوع رنگی بیشتر، عدم نیاز به پرایمر، چسبندگی بهتر و … . به همین دلیل می توان ورق گالواکوت را مناسب تر و بهتر دانست.
با این حال، اسپری زینک نیز به دلیل همرنگ بودن رنگ اسپری با ورق گالوانیزه، بهترین انتخاب برای ترمیم این نوع ورق خواهد بود. همچنین اگر زمان کمی در اختیار دارید، اسپری گالوانیزه می تواند گزینه بهتری باشد.
رنگ کوره ای الکترواستاتیک نیز روشی مدرن برای رنگ کردن ورق گالوانیزه است و می توان آن را بهترین رنگ ورق شیروانی دانست؛ اما به تجهیزات و کوره نیاز دارد.
در نهایت می توان گفت انتخاب بهترین نوع رنگ برای آهن گالوانیزه، به کاربرد و مخصوصا محدودیت زمانی شما بستگی دارد.
مشخصات رنگ گالوانیزه
مشخصات کلی انواع رنگ هایی که برای ورق گالوانیزه استفاده می شود، عبارتند از:
- برای آلومینیوم، منیزیم و غیره استفاده می شود.
- این نوع رنگ خاصیت نانو دارد.
- نانو به صورت یک لایه نازک، شفاف و تک جزئی روی سطوح قرار می گیرد.
- این رنگ، قیمت مناسب و مقاومت بالایی دارد.
- در برابر خوردگی مقاوم است.
ویژگی و مزایای رنگ مخصوص گالوانیزه
رنگ مخصوص گالوانیزه با رنگ های معمولی که برای رنگ آمیزی های مختلف استفاده می شوند، کاملا متفاوت است و ساختار و ویژگی های متفاوتی دارد. در حالت کلی، ویژگی های رنگ مخصوص گالوانیزه کردن ورق، به شرح زیر است:
- این نوع رنگ به زمان کمتری برای خشک شدن نیاز دارد، ولی رنگ معمولی زمان بیشتری نیاز دارد تا کاملا خشک شود.
- چسبندگی بیشتری دارد و به ورق می‌چسبد.
- بعد از رنگ آمیزی، سطح رنگ، پوسته یا چروک نمی شود.
- بعد از خشک شدن، دچار ریزش پودری نمی شود.
- در برابر دما مقاومت بالایی دارد و اگر در معرض حرارت باشد، تغییر رنگ نمی دهد یا ذوب نمی شود.
- رنگ های ورق گالوانیزه، قابلیت تعمیر دارند.
- ضد اشعه UV خورشید هستند.
- رنگ گالوانیزه، قابلیت شست و شو دارد.
- در برابر شرایط آب و هوایی سخت مقاوم است.
- ورق، قابلیت رنگ آمیزی مجدد دارد.
- با همه شرایط جغرافیایی سازگار است.
- در برابر ضربه و چکش مقاوم است.
- یک لایه عایق ایجاد کرده و باعث کاهش هدررفت انرژی سرمایشی و گرمایشی می شود.
- می توان رنگ آمیزی را به وسیله فرچه یا اسپری یا قلم مو انجام داد.
- در برابر کپک، قارچ و باکتری مقاوم است.
- باعث افزایش طول عمر مفید ورق می شود.
- از آسیب به نقاط حساس ورق، مانند قسمت های جوشکار شده یا سوراخکاری ها جلوگیری می کند.
- برای ترمیم و لکه گیری و مقاومت بیشتر در ورق های گالوانیزه مناسب است.
- دارای تنوع رنگی بالا با ۱۶ رنگ مختلف است (محبوب ترین آن ها: قرمز، قهوه ای، آبی، سفید و نارنجی).
کاربرد رنگ گالوانیزه
این رنگ، به دلیل پوشانندگی و مقاومت زیادی که دارد، عمر مفید محصول را زیاد می کند. ورق رنگی گالوانیزه به دلیل دوام زیاد و قیمت مناسب، کاربردهای بسیار متنوعی دارد. این محصول برای سقف ساختمان ها، عایق های کانکس و کانتینر، بدنه لوازم خانگی، کابینت و غیره کاربرد دارد که در ادامه اشاره کرده ایم:
- صنعت خودروسازی، مانند ساخت بدنه خودروهای سبک و سنگین
- صنعت ساخت و ساز، مانند سقف سازه ها و ساختمان های مختلف
- صنعت لوازم خانگی، مانند ساخت یخچال، ماشین لباس شویی، ظرفشویی و …
- کابینت سازی، ساخت قفسه های فلزی، قاب پنجره و …
- کانکس و کانتینر سازی
- ساخت تجهیزات زمین بازی
- و …
قیمت رنگ مخصوص ورق گالوانیزه
پارامترهای زیادی بر قیمت رنگ ورق گالوانیزه تاثیرگذارند. قیمت این نوع رنگ ها با توجه به میزان پوششی که ایجاد می کنند، نوع حلال رنگ، تنوع رنگ بندی، ماندگاری رنگ و مقاومت در برابر نور خورشید و … تعیین می شوند. به همین دلیل قبل از خرید رنگ گالوانیزه، حتما باید این عوامل را در مقایسه قیمت ها در نظر بگیرید.
مثلا برخی کدهای رنگ در رنگ های گالواکوت، درصد زینک بالایی دارند (حدود ۹۰ درصد) و به همین دلیل در محیط های اسیدی و مرطوب، مقاومت بالاتری در برابر پوسیدگی و خوردگی از خود نشان می دهند. در نتیجه، قیمت رنگ گالواکوت با این مشخصات، بالاتر از نمونه های دیگر است.
تفاوت ورق رنگی با گالوانیزه
در آخر با توجه به مطالب گفته شده درباره نحوه رنگ کردن ورق های گالوانیزه، شاید برای شما هم این سوال به وجود آمده باشد که عمده تفاوت ورق های رنگی با ورق های گالوانیزه در چه مواردی است؟ آیا تفاوت های آن ها فاحش است یا فرق زیادی با یکدیگر ندارند؟
در پاسخ به این سوال باید بگوییم که ورق رنگی با ورق های گالوانیزه از نظر ابعاد و سایز، تفاوتی با یکدیگر ندارند. همچنین هر دو مقاومت بالایی در برابر خوردگی از خود نشان می دهند. با این حال، عمده تفاوت آن ها در قیمت و کارایی آن ها و به صورت زیر است:
تفاوت از نظر قیمت: مسلما فرآیند رنگ کاری ورق گالوانیزه، هزینه بالاتری را به همراه دارد. به همین خاطر، قیمت ورق رنگی گالوانیزه که در کارخانه تولید شده است، بیشتر خواهد بود. قیمت ورق رنگی تولیدشده در مهم ترین کارخانه ها را می توانید در صفحه زیر مشاهده کنید.
مشاهده قیمت و خرید ورق گالوانیزه رنگی
آهن ملل؛ فروش انواع ورق رنگی به صورت آنلاین و حضوری
قیمت ورق رنگی امروزتفاوت از نظر کاربرد: ورق های گالوانیزه، بیشتر در صنعت کاربرد دارند؛ ولی ورق های رنگی به دلیل زیبایی بیشتر و تنوع رنگی، علاوه بر استفاده در صنایع و ساخت و ساز، جنبه تزیینی نیز داشته و برای ساخت سقف ساختمان ها استفاده می شوند.
جمع بندی
رنگ آمیزی ورق گالوانیزه به دو روش انجام می شود. روش اول، رنگ آمیزی در کارخانه های تولیدکننده است که منجر به تولید محصول «ورق رنگی» طبق استانداردهای ملی و بین المللی می گردد. روش دوم، به صورت دستی است. برای این کار، انتخاب رنگ مخصوص و همچنین قیمت رنگ گالوانیزه از اهمیت ویژه ای برخوردار است. روش دوم، بیشتر برای رنگ آمیزی محصولاتی است که با ورق گالوانیزه ساخته شده؛ مانند رنگ آمیزی کانکس.
سوالات متداول
متداول ترین کاربرد ورق گالوانیزه رنگی چیست؟
ورق گالوانیزه رنگی برای سقف ساختمان ها، عایق های کانکس و کانتینر، بدنه لوازم خانگی، کابینت و غیره کاربرد دارد.
تفاوت ورق رنگی با گالوانیزه چیست؟
ورق رنگی با ورق های گالوانیزه از نظر ابعاد و سایز، تفاوتی با یکدیگر ندارند؛ عمده تفاوت آن ها در قیمت و کارایی آن هاست. مسلما فرآیند رنگ کاری ورق ها هزینه بالاتری به همراه دارد؛ به همین خاطر، قیمت این ورق ها نیز بیشتر است.
رنگ گالوانیزه چه مشخصاتی دارد؟
برخی مشخصات رنگ گالوانیزه: ۱. رنگ گالوانیزه برای آلومینیوم و منیزیم کاربرد دارد. ۲. این نوع رنگ، خاصیت نانو دارد. ۳. نانو به صورت یک لایه نازک و شفاف روی سطح قرار می گیرد.
