همه چیز درباره خرسک و شلاکه آهن

آیا تاکنون نام خرسک و شلاکه آهن را شنیده اید؟ خرسک و شلاکه آهن چه خصوصیاتی دارند؟ تفاوت خرسک و شلاکه آهن چیست؟ در ابتدا باید گفت خرسک و شلاکه آهن از مواد اولیه تشکیل دهنده آهن هستند که تهیه آن ها از لحاظ اقتصادی بسیار مقرون به صرفه است.

از ویژگی های بارز خرسک و شلاکه آهن می توان به، امکان برگشت دوباره به خط تولید فلزات، تطبیق پذیری در هر شرایط آب و هوایی، میزان پایین کربن در آن ها، درجه کیفیت بالا و کاربردهای متنوع در ساخت ماشین آلات و غیره اشاره کرد. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره خرسک و شلاکه آهن با ادامه مقاله با آهن ملل همراه باشید.

خرسک و شلاکه آهن چیست؟

خرسک و شلاکه آهن از مواد اولیه تشکیل دهنده آهن هستند. در ابتدا باید گفت برای تولید هر نوع فلز، سنگ های معدنی را در کوره ها ذوب می کنند و این مواد مذاب به دو صورت در کوره شکل می گیرند. حالت اول این است که ناخالصی ها در سطح بالایی از مواد مذاب شکل می گیرند. حالت دوم این است که مواد مذاب فلز خالص در سطح پایینی از مواد مذاب تغییر شکل می دهند. مواد ناخالص ترکیبی از سیلیکات و اکسیدهای فلزی هستند که به دلیل سبک بودن در سطح بالایی از مواد مذاب قرار می گیرند؛ جالب است بدانید به مواد قرار گرفته بر روی مایع مذاب، سرباره می گویند.

در کوره های بلند پس از این که مواد به اندازه کافی حرارت دیدند ابتدا از قسمت بالایی کوره سرباره ها را خارج می کنند و سپس فلز ذوب شده را از کانال پایینی خارج می کنند. سرباره ها بعد از خروج از کوره به وسیله مخازن خاص در استخرهای آب خنک می شوند؛ به این مواد سرد شده خرسک و شلاکه گفته می شود.

کاربرد خرسک و شلاکه آهن

گفتیم که خرسک و شلاکه آهن به عنوان قراضه ضایعات در کوره های تولید انواع فلزات استفاده می شوند. لازم است بدانید کوره تولید انواع آهن آلات و کوره قوس تولید انواع فولاد، از دو نوع مختلف خرسک و شلاکه را استفاده می کنند که دلیل آن ترکیب شیمیایی متفاوت در زمان تولید این دو فلز می باشد.

در ترکیب سرباره آهن خام موادی مانند سیلیکات ها و آلومینوسیلیکات کلسیم استفاده می شوند و در ترکیب سرباره فولاد عناصری مانند سیلیکات کلسیم، فریت های کلسیم، اکسیدهای آهن، آلومینیوم، منگنز، کلسیم و منیزیم استفاده می شوند؛ که البته با توجه به میزان همین عناصر خرسک و شلاکه آهن کاربردهای متفاوتی دارند. حجم زیادی از شلاکه فولاد بال میل مصرف شده را می توان در تولید میلگرد به عنوان قراضه استفاده نمود که این خود یکی از مهم ترین کاربردهای خرسک و شلاکه آهن می باشد.

از کاربردهای مهم خرسک و شلاکه آهن می توان به استفاده از آن ها در تولید سیمان پرتلند اشاره نمود. از سیمان پرتلند در بتن مسلح استفاده می شود، لازم به ذکر است سیمان پرتلند موجب افزایش مقاومت ساختمان می شود. میلگرد در ترکیب با سیمان پرتلند برای آرماتوربندی استفاده شود.

دلیل توجه خریداران به این زباله ارزشمند می‌توان به مواردی چون استفاده از خرسک‌ ها در تولید سیمان، استفاده از شلاکه‌ های کوره ‌های فولاد در صنایع راه ‌سازی که به عنوان یک روکش برای آسفالت در نظر گرفته می‌شود یا استفاده در کشاورزی اشاره کرد.

از دیگر موارد کاربرد خرسک و شلاکه آهن می توان به استفاده از آن ها در صنایع جوشکاری اشاره نمود. زمانی که قصد جوش دادن دو قطعه میلگرد به هم را دارند از خرسک و شلاکه آهن استفاده می کنند. به برآمدگی در نقطه جوش، گل‌جوش یا شلاکه گفته می شود. گل جوش زمانی اهمیت پیدا می‌کند که دو نبشی به یکدیگر جوش داده می شوند.

تفاوت خرسک و شلاکه آهن

خرسک و شلاکه آهن از نظر ظاهری تفاوت های زیادی با هم دارند. جالب است بدانید خرسک ها توده های بزرگ هستند که باید با دستگاه برش زنی آن ها را جدا نمود اما شلاکه ها را می توان به صورت ورقه های نازک و ضخیم مشاهده کرد. شلاکه بیشتر در کوره های چدن و استیل دیده می شود اما خرسک در کوره های فولادی قابل مشاهده است.

فرآیند تولید خرسک و شلاکه آهن

می دانیم که در تولید نبشی از شمش های فولادی استفاده می شود و برای تهیه یک شمش فولادی از خرسک و شلاکه آهن می‌توان استفاده نمود که بیشتر نقش سوپرشارژر را دارند. امروزه در کوره های قوس برای تولید شمش های فولادی و آهنی از قراضه ها استفاده می‌شود که تولید شمش های فولادی و آهنی با استفاده از قراضه ها بسیار رواج پیدا کرده است.

در فرآیند تولید خرسک و شلاکه آهن هنگامی که سرباره ها در چاله ریخته شد خرسک و شلاکه را به چند روش گوناگون می‌توان از یکدیگر جدا نمود. یکی از این روش ها تولید خرسک به وسیله دستگاه پیکور است. دستگاه پیکور با نوک مته خود خرسک ها را جدا می نماید. شلاکه ها قطعات ریزتری هستند و طبیعتا نوک مته شلاکه ‌ها را نمی‌گیرد و شلاکه ها جدا می شوند.

خرسک و شلاکه آهن زباله های ارزشمندی هستند که مواد اولیه تولید آهن محسوب می شوند و تهیه آن ها از لحاظ اقتصادی بسیار مقرون به صرفه می باشد. خرسک و شلاکه آهن مصارف و کاربرد زیادی در صنایع مختلف دارند.

خرسک به دو شکل ورقه ‌ای و کلوخه ‌ای تولید می‌شود که قابل عرضه در سه کیفیت است:

• خرسک بال میل شده: در داخل دستگاهی مانند آسیاب به قطعات ریزتری تبدیل می شود.

• خرسک چکش خورده: منظور از این نوع خرسک همان دستگاه پیکور است.

• خرسک تمیز نشده: در قطعات بزرگ برای فرآوری به کارخانه ها استفاده می شود.

تولید خرسک به صورت ورقه ای انجام می شود. و چون از سطح بزرگتری دارد به راحتی می توان آن را تمیز نمود. جالب است بدانید خرسک تولیدی در زمان تهیه فولاد نسبت به خرسک آهن از محبوبیت بیشتری برخوردار است. دلیل آن نیز درصد خلوص و وزن می باشد.

شلاکه هم مانند خرسک در سه کیفیت عرضه می شود که عبارتند از:

• شلاکه بال میل شده: برای خلوص بیشتر شلاکه از این روش استفاده می شود که در این روش درجه خلوص به ۱۰۰ در صد مقدار خود می رسد.

• شلاکه تمیز نشده: این نمونه نسبت به سایر محصولات قیمت ارزان تری دارد.

• شلاکه چکش خورده: که بیشتر در صنایع فولادی دیده می شود.

در کشورهایی مانند کانادا و آمریکا روش‌های نوینی برای تولید خرسک و شلاکه آهن رواج پیدا کرده است که درصد ناخالصی را کاهش می‌دهد و بسیار مقرون به صرفه است. امیدواریم که کشورمان ایران نیز به سمت روش‌های نوین سوق داده شود تا نهایت استفاده از ضایعات به وجود آید. 

قیمت خرسک و شلاکه آهن

خرسک و شلاکه آهن خواستاران زیادی دارند علت آن ‌هم استفاده دوباره از این مواد برای تولید فلزات است. به علت نوسانات قیمت آهن آلات خرسک و شلاکه آهن نیز قیمت های متفاوتی دارند که  این قیمت ها با تغییر برخی پارامترها تغییر می کنند. پارامترهای تغییر قیمت خرسک و شلاکه آهن عبارتند از: درجه خلوص، درصد پرتی، کوره خریدار.
برای تخمین قیمت خرسک و شلاکه آهن اگر آنالیز حدودی ترکیب هر کدام از پارامترها را داشته باشید، به احتمال زیاد می توانید تخمین بزنید. دلیل عمده فروش خرسک و شلاکه آهن برای استفاده از آن ها در شارژ کوره ذوب می باشد.

امروزه خرسک و شلاکه خریداران زیادی دارد که این محصولات را با تناژهای بالا خریداری می‌کنند اما این تنها مربوط به کشور ایران نیست و در کشورهای دیگر نیز استفاده از سرباره ‌ها بسیار رواج پیدا کرده است.

جمع بندی

دریافتیم که خرسک و شلاکه آهن ضایعات باارزشی هستند که مواد اولیه تشکیل دهنده آهن هستند که تهیه آن ها از لحاظ اقتصادی بسیار مقرون به صرفه است. قیمت خرسک و شلاکه آهن با توجه به پارامترهای درجه خلوص، درصد پرتی و کوره خریدار تغییر می یابد. خرسک ها به دو شکل ورقه ‌ای و کلوخه ‌ای تولید می‌شوند.

سوالات متداول همه چیز درباره خرسک و شلاکه آهن