سقف یوبوت چیست؛ کاربرد، طراحی و اجرا

امروزه در صنعت ساختمان سازی توجه به استانداردها و سبک سازی سازه های ساختمان از اهمیت ویژه ای برخوردار است. همه تلاش ها در صنعت ساختمان سازی، ساخت سازه های سبک و مقاوم در برابر حوادث طبیعی و به ویژه زلزله می باشد. از مواردی که در ساختمان ها باعث افزایش وزن سازه ها می شوند، سقف ها هستند.

سقف ها اگر سبک و استاندارد طراحی و اجرا نشوند باعث بروز مشکلات زیادی هنگام وقوع بلایای طبیعی می شوند، به همین دلیل است که مهندسان و متخصصان در امور ساختمان سازی همواره در پی راه حلی برای پیشگیری از وقوع این قبیل از حوادث هستند.

پیشنهاد مطالعه: برای کسب اطلاعات بیشتر درباره ساختمان سازی و مراحل انجام آن، مقاله “همه چیز درباره ساختمان سازی” را مطالعه نمایید.

یکی از سازه های بسیار سبک و مقاوم، سازه یوبوت یا همان سقف یوبوت می باشد که این روزها استفاده از آن بسیار مرسوم است، اما سوال اینجاست که سازه یوبوت چیست؟ کاربرد سقف یوبوت چیست و طراحی و اجرای آن به چه صورت است؟ برای کسب اطلاعات بیشتر درباره سقف یوبوت با ادامه مقاله با آهن ملل همراه باشید.

سقف یوبوت چیست؟

سقف یوبوت از دو لایه بتنی مسلح در بالا و پایین دال مجوف تشکیل شده است. فاصله بین این دو لایه با قالب هایی به نام یوبوت پر می شوند. این قالب ها مانند بلوک های سفالی و یا پلی استایرنی دارای هندسه مکعبی اما توخالی می باشد. نکته این است که توجه به استفاده از قالب های یوبوت استاندارد با توجه به پیدا شدن انواع قالب ها در سال های اخیر بسیار مهم است.

در گذشته از دال ها در ساختمان های بتنی استفاده می شد که مشکل اصلی دال ها، وزن بالای آن ها بود که طول دهانه ها را محدود می کرد. به این دلیل، فناوری های نوین بتنی مسلح مانند دال بتنی مجوف یوبوت بر روی افزایش طول دهانه و همچنین کاهش وزن و یا غلبه بر ضعف طبیعی بتن در کشش متمرکز شده اند.

قالب یوبوت انواع گوناگونی دارد. متداول ترین انواع قالب های یوبوت موجود در بازار عبارتند از:

• قالب یوبوت تک
• قالب یوبوت دوبل
• قالب یوبوت اصلاح شده
• قالب یوبوت پلی استایرن
• قالب یوبوت اصلاح شده‌

یکی از اهداف مهم در صنعت ساختمان سازی، ساخت ساختمان هایی با سقف سبک می باشد که در برابر حوادث طبیعی به ویژه زلزله مقاومت بالایی داشته باشد. سقف یوبوت بسیار سبک و مقاومت و انعطاف پذیری بالاست که استفاده از آن بسیار مرسوم است و پیاده سازی آن هزینه گزافی ندارد.

ویژگی های ساختاری سقف یوبوت

استفاده از سقف های یوبوت در صنعت ساختمان سازی امتیاز زیادی دارد، یکی از امتیاز های مهم استفاده از سقف یوبوت این است که بدون داشتن گروه اجرایی متخصص به اجرای سقف یوبوت و مقاوم سازی ساختمان را پیاده سازی نمود. جالب است بدانید یوبوت (U-BOOT) سازه ای قابل بازیافت از جنس پلی پروپیلن است که به عنوان دال مجوف و سقف سازه به کار می رود و در نتیجه باعث مقاوم سازی سازه های ساختمان می شود.

کاربرد سقف یوبوت

سقف های یوبوت در واقع  یکی از بهترین سیستم های موجود برای سقف ساختمان می باشد که این روزها در کشورمان ایران نیز بسیار رایج است و در ساخت ساختمان ها استفاده می شود. سقف یوبوت یک سازه ای شبیه به دال دو طرفه است که البته تفاوت هایی با سازه دال دارد.

یوبوت در واقع محصولی پلیمری با پایه پلی پروپلین است، که با هدف سبک سازی دال ها در سقف و پی های بتنی طراحی شده است. پلیمر ها وزن زیادی ندارند و به همین سبب سقف مجوف یوبوت نیز وزن کم تری نسبت به دال بتنی دارد. دال یوبوت از نوع دال های مجوف متشکل از تیرچه های عمود بر هم است و بار را به صورت دو طرفه منتقل می کند.

کاربرد سقف یوبوت در صنعت ساختمان سازی، امتیازهای زیادی دارد، برخی از این امتیازها عبارتند از:

• دال مجوف باعث بهبود عملکرد لرزه ای ساختمان می گردد.
• کاهش در تعداد ستون ها
• بهبود رفتار صوتی و انتقال کم تر صوت و عایق صدا شدن ساختمان.
• در این سیستم امکان ستون گذاری به صورت نا منظم وجود دارد.
• چیدن قالب ها با توجه به نقشه های اجرایی
• ضد حریق شدن ساختمان
• باز کردن قالب های کف
• افزایش تعداد طبقات
• کاهش وزن بار کلی ساختمان بر روی ستون ها و فونداسیون
• ایجاد ستون های قارچی شکل با قابلیت ضخیم نبودن و حجم کم تر

مزایای سقف یوبوت چیست؟

مهم ترین مزیت استفاده از سقف یوبوت در صنعت ساختمان سازی حذف تیر بین ستون ها می باشد. اما لازم است بدانید مزیت استفاده از آن تنها محدود به این مورد نیست. برخی از مهم ترین مزایای استفاده از سقف یوبوت عبارت است از:

• توزیع متقارن نیروها در همه نقاط سقف.
• کاهش تعداد‌ ستون ها.
• قابلیت طراحی بهتر به دلیل حذف تیرهای میانی.
• امکان افزایش فاصله ستون‌ ها و اجرای سازه‌ با دهانه بزرگ.
• کارایی بهتر سقف از نظر عایق بندی صوتی و لرزش صفحه ‌ای.
• کاهش بارهای وارده بر خاک و امکان حذف یا کاهش تعداد و ابعاد شمع ‌ها در خاک ‌های سست.
• ایمنی بالا در برابر آتش سوزی و تامین نیازهای فنی.

سقف یوبوت به دلیل داشتن حفره ‌های هوایی میانی در برابر انتقال صدای هوا و نیز جلوگیری از گسترش آتش، عملکرد بسیار مطلوبی دارد.

معایب سقف یوبوت چیست؟

با وجود تمام مزیت‌ های این نوع سقف که ذکر کردیم، این سیستم دارای معایب خاص خود است. برخی از معایب آن عبارت است از:

• اجرا سقف یوبوت در دهانه ‌های کوتاه از لحاظ اقتصادی مقرون به صرفه نیست.
• در صورت بتن ‌ریزی نامناسب، امکان ورود بتن داخل قالب وجود دارد.
• مصرف بتن در قالب دوبل و قالب اصلاح شده بیشتر است.
• در صورت اتصال نامناسب قالب ها، امکان بلند شدن آن ها وجود دارد.
• وجود اسپیسرهای مربعی از پوشش کامل بتن بر روی سقف جلوگیری می‌کند.
• سقف های جایگزین زیادی وجود دارد.

طراحی و اجرای سقف یوبوت

سقف یوبوت مانند سیستم های دیگر، دستورالعمل خاصی برای اجرا دارد. به منظور اجرای این سقف باید از دستور العمل زیر استفاده کرد:

• نصب پایه ها و قالب بندی زیر دال
• قرار دادن شبکه میلگرد پایین دال
• جایگذاری قطعات سقف یوبوت
• قرار دادن شبکه میلگرد بالای دال
• بتن ریزی لایه اولیه
• بتن ریزی نهایی
• برداشتن قالب ها

لازم است بدانید طراحی و اجرای سقف یوبوت ملزم به پرداخت هزینه های گزاف نیست.

نکات مهم در اجرای سقف یوبوت

۱.توجه داشته باشید که قالب یوبوت باید طبق نقشه های اجرایی بر روی سقف نصب شود.

۲.قسمت بالایی و پایینی شبکه آرماتور باید به گونه ای تنظیم شود که یک میلگرد بین دو قالب یوبوت قرار گیرد. در مناطقی که خطر خوردگی زیاد نیست، باید از فاصله دهنده هایی استفاده شود که فاصله بین قسمت میانی آرماتور فرعی و کف دال ۲.۵ تا ۳ سانتی متر باشد.

۳. هنگام ساخت این سقف توصیه می شود شبکه آرماتور پایین را با سیم آرماتور به لوله یا پروفیل زیر متصل کنید تا از بلند شدن یوبوت ها هنگام بتن ریزی جلوگیری شود.

۴.طبق نقشه های اجرایی، در گوشه هر یوبوت باید از یک پایه آرماتور استفاده گردد تا یوبوت های بین دو شبکه ثابت باشند.

۵.در اجرای سازه های یوبوت باید از بتن ۱۱-۱۳ سانتی متر استفاده شود تا بتن آزادانه در زیر قالب ها حرکت کند.

۶. برخورد به سقف هنگام پمپاژ باعث بروز مشکلاتی در بتن ریزی دو لایه شده و باعث بالا رفتن قالب یوبوت می شود.

جمع بندی

با مطالعه این مقاله دریافتیم که سقف یوبوت از دو لایه بتنی مسلح در بالا و پایین دال مجوف تشکیل شده است. فاصله بین این دو لایه با قالب هایی به نام یوبوت پر می شوند. این قالب ها مانند بلوک های سفالی و یا پلی استایرنی دارای هندسه مکعبی اما توخالی می باشد.

یوبوت (U-BOOT) سازه ای قابل بازیافت از جنس پلی پروپیلن است که به عنوان دال مجوف و سقف سازه به کار می رود و در نتیجه باعث مقاوم سازی سازه های ساختمان می شود.

سوالات متداول طراحی و اجرای سقف یوبوت