ورق دریایی چیست؟ بررسی خصوصیات و انواع آن

ورق دریایی نوعی ورق فولادی است که در ساخت ناوها، زیردریایی ها و کشتی های تفریحی و نظامی به کار برده می شوند. ورق های دریایی در انواع گریدهای مختلف تولید می شوند که خواص متنوعی دارند؛ در نتیجه می توان از بهره برداری های خاصی نمود. در این مقاله به صورت اختصار در مورد ورق دریایی، مزایا، کاربردها، انواع و دیگر ویژگی های اصلی این ورق صحبت می کنیم. با این مقاله از دانشنامه آهن ملل همراه باشید.

آهن ملل		ویژگی های محصول
۱	نام محصول	ورق دریایی
۲	روش تولید	نورد گرم
۳	انواع	ورق دریایی GL-A، ورق دریایی A36 ، ورق دریایی LR-A

ورق دریایی چیست؟

انواع ورق های فولادی در کاربردهایی با محیط های متنوع که شامل دمای بالاتر، بار سنگین، مواد شیمیایی خشن، آب دریا و بسیاری موارد دیگر می شود، استفاده می شوند. برخی از این کاربردها به گونه ای هستند که ورق فولادی به صورت مستقیم در معرض آب و مرطوب قرار می گیرد که معمولاً خوردگی در آن‌ها اتفاق می‌ افتد. از این رو برای جلوگیری از خوردگی در چنین شرایطی، از ورق هایی استفاده می شود که به ورق دریایی معروف هستند. ورق دریایی با دارا بودن فقط ۳ درصد کربن ، در دسته ورق های کم کربن قرار می گیرد.  از سویی دیگر این ورق با عناصر دیگری که مقاومت بالاتری در برابر خوردگی دارند آلیاژ می شود. این عناصر آلیاژی عبارتند از منگنز، گوگرد، فسفر، سیلیسیم و مس است که در نتیجه وجود همه این عناصر باعث شده ورق دریایی توانایی مقاومت طولانی تری در برابر مواد شیمیایی، آب شور دریا  و خوردگی داشته باشد.

همچنین ورق دریایی، نوعی ورق نورد گرم است که خاصیت جوش پذیری و استحکام بالایی دارد.  در نتیجه  از ورق دریایی برای پوشش کف عرشه، بدنه انواع کشتی ها، قایق های بزرگ، عرشه ها و غیره استفاده می شود.

مزایای استفاده از ورق دریایی

ورق های دریایی دارای مزیت های زیر می باشند:

• ورق های دریایی در برابر خوردگی و ضربه بسیار  مقاوم هستند.
• جوش و برش پذیری بالای ورق های دریایی باعث شده است ساخت بهتری و هزینه کمتری داشته باشند.
• به علت ضخامت کم ورق های دریایی، بسیار سبک وزن هستند.

کاربرد ورق دریایی

ورق دریایی به دلیل ویژگی های خاص خود که در ابتدا بیان شد، در ساخت محصولاتی مانند یدک کش، فانوس دریایی، سکوی نفتی، بارج (یا شناور چند منظوره)، زیردریایی، لوله های انتقال آب و نفت و گاز از دریا به خشکی و غیره به کار گرفته می شود.

انواع ورق دریایی

ورق های دریایی در ۳ نوع مختلف در بازار موجود هستند که عبارتند از : 

• ورق دریایی GL-A یا GL Grade A
• ورق دریایی A36
• ورق دریایی LR-A

انواع ورق دریایی از نظر مشخصات شیمیایی و مکانیکی با یکدیگر تفاوت هایی دارند که در ادامه به صورت کامل در مورد انواع آن صحبت می شود.

ورق دریایی GL-A

ورق دریایی GL-A یا GL Grade A به صورت انحصاری در ساخت وسایل حمل و نقل دریایی کاربرد دارد. همچنین می توان از ورق دریایی GL-A برای تعمیر کشتی، سکوی حفاری نفت در دریا، اتصالات لوله سکو و سایر اجزا استفاده نمود.

جدول مشخصات شیمیایی ورق دریایی GL Grade A

این نوع ورق از عناصر زیر تشکیل شده اند:

Element	GL Grade A Max %
C	۰.۲۱
Mn	۲.۵*C min
Si	۰.۵۰
S	۰.۰۳۵
P	۰.۰۳۵

جدول مشخصات مکانیکی ورق دریایی GL Grade A

مشخصات مکانیکی ورق GL-A به صورت زیر است:

مقاومت کششی(MPa)	تنش تسلیم min(MPa)	ضخامت (میلیمتر)
۴۰۰-۵۲۰	۲۳۵	۴-۲۶۰

ورق دریایی A36

ورق دریایی A36 یکی از رایج ترین گریدهای ورق دریایی فولادی است که در موارد مختلفی به وفور مورد استفاده قرار می گیرد. ورق دریایی A36  حاوی آلیاژهای شیمیایی است که خواصی مانند ماشین ‌کاری، شکل‌ پذیری و استحکام بالایی دارد.

این گرید از ورق دریایی دارای عناصر آلیاژی بیشتری مانند کروم و منگنز است که استحکام و مقاومت بیشتری در برابر خوردگی دارند. فولاد کربن حاوی آهن است که آن را در برابر زنگ زدگی و اکسیداسیون آسیب پذیر می کند. بنابراین ورق دریایی A36 به طور گسترده در صنایع مورد استفاده قرار می گیرد.

ابعاد استاندارد A36

ورق A36 معمولا در ابعاد زیر تولید می گردند.

طول(in)	عرض (in)	ضخامت (in)
بالا تر از ۴۸۰	۱۲۰ – ۴۸	۱۸ – ۳.۱۶

جدول مشخصات شیمیایی ورق دریایی A36

C	۰.۲۹%
Mn	۰.۸۵ -۱.۲۰%
P	۰.۰۳۰%
S	۰.۰۳۰%
Si	۰.۱۵-۰.۴۰% MAX
Cu	۰.۲۰%

جدول مشخصات مکانیکی ورق دریایی A36

اطلاعات مشخصات مکانیکی در زیر آمده است، به جدول زیر توجه نمایید.

کشیدگی	مقاومت کششی (KSI)	نقطه تسلیم (KSI)
۲۰	۵۸-۸۰	۳۶

ورق دریایی LR-A

ورق دریایی LR-A دارای چند نوع LR ،LR AH40 ،AH32 و LR AH36 می باشند.

نام محصول	LR-A ،LR-B ،LR-D ،BV-A
ضخامت	۳.۰-۲۵ میلی متر
عرض	۹۰۰-۲۱۳۰ میلی متر
طول	۲۰۰۰-۱۶۰۰۰ میلی متر
شکل	مستطیلی
فرآیند تولید	نورد گرم
کاربرد	کشتی سازی

نحوه محاسبه وزن ورق دریایی

به منظور محاسبه وزن ورق دریایی، می بایست ابتدا طول، عرض و ضخامت ورق را به دست آورید. که در شکل زیر به صورت کامل ابعاد ورق قابل مشاهده است. سپس حاصل به دست آمده را بر ۱۰۰۰ تقسیم کرده و پس از آن، در ۷.۸ ضرب کنید (طبق فرمول زیر):

۷.۸ * ( ۱۰۰۰ / (ضخامت*طول* عرض) ) =وزن ورق دریایی (کیلوگرم)

کارخانه های معروف تولیدکننده ورق دریایی

کارخانه هایی که ورق دریایی را چه در ایران و چه در خارج از ایران تولید می کنند، کم هستند. یکی از مهم ترین شرکت های تولید کننده ورق دریایی در ایران، شرکت فولاد مبارکه اصفهان است. از دیگر شرکت های بین المللی تولید کننده ورق دریایی، می توان به موارد زیر اشاره نمود:

• فولاد مبارکه اصفهان
• اکسین خوزستان
• ایلیچ اکراین
• دوفرکو بلژیک
• هیوندای کره
• دانکوک کره
• اورال استیل روسیه

بررسی قیمت ورق دریایی و نکات خرید آن

ویژگی های منحصر به فرد ورق دریایی به خصوص در انواع مختلف آن باعث شده، صنایع مهم و بزرگ همچون کشتی سازی و صنایع نظامی ، وابستگی زیادی به آن داشته باشند، در نتیجه قیمت ورق دریایی و خرید آن مورد توجه بسیاری قرار می گیرد. از سوی دیگر وجود استانداردهای بین المللی برای تولید این ورق، در داخل و خارج از کشور توانسته به صورت مستقیم بر قیمت نهایی ورق دریایی موثر باشد.

البته ناگفته نماند ویژگی های این ورق همچون، ابعاد (طول، عرض و اتفاع ورق) وزن و برند تولید کننده و نوع آن می تواند به صورت مستقیم بر قیمت نهایی این محصول تاثیر بگذارد. البته هستند مواردی که به صورت روزانه بر قیمت ورق دریایی تاثیر می گذارند، همچون نوسانات قیمت فولاد، نرخ دلار، میزان عرضه و تقاضا و … . به همین خاطر کارشناسان بازار توصیه می کنند به صورت روزانه قیمت ورق دریایی را بررسی کنید. چرا که قیمت ورق در انواع و نوع های مختلف می تواند به نسبت ویژگی ها و ساختار و البته کاربردی که دارند با هم متفاوت خواهد بود.

نتیجه گیری

ورق های دریایی نوعی از ورق های فولادی هستند که از فرآیند نورد گرم ساخته می شوند. عمده کاربرد این ورق ها در ساخت کشتی ها، ناوهای دریایی، زیر دریایی و غیره هستند چرا که ویژگی های منحصر به فرد آن ها باعث می شود، برای محیط های مرطوب و در تماس با آب،  بسیار مناسب باشند. ورق های دریایی در برابر خوردگی به شدت مقاومند. ورق های دریایی در انواع مختلفی از جمله GL-A ،A36 و LR-A موجود هستند که در مشخصات شیمیایی و مکانیکی تفاوت هایی دارند.  از سویی دیگر ورق دریایی A36 جز ورق های کم کربن به حساب می آید و به نسبت ورق سیاه از رنج قیمتی کمتری برخوردار است.

سوالات متداول ورق دریایی