انواع لوله گالوانیزه بر اساس کاربرد به اقسام مختلفی از جمله لوله برق گالوانیزه، لوله گالوانیهعزگلخانه و غیره دسته بندی می شود که در این مقاله درباره آنها توضیح می دهیم.
نسخه صوتی مقاله لوله گالوانیزه چیست؟
| آهن ملل | ویژگی های محصول | |
|---|---|---|
| ۱ | نام محصول | لوله گالوانیزه (Galvanized rebar) |
| ۲ | جنس | فولاد (با پوشش فلز روی) |
| ۳ | انواع | لوله گالوانیزه گرم – لوله گالوانیزه سرد لوله گالوانیزه درز دار – لوله گالوانیزه بدون درز |
| ۴ | نحوه تولید | غوطه وری در استخر روی – الکتروگالوانیزه |
| ۵ | ابعاد | طول: شاخه های ۶ متری ضخامت: از ۲ تا ۸ میلی متر سایز یا قطر: از ½ تا ۴۸ اینچ |
لوله گالوانیزه چیست؟
لوله گالوانیزه، همان لوله فولادی است که پوششی از فلز روی بر آن پوشانده شده است. پوشش روی (Zn) باعث مقاومت لوله در برابر خوردگی و زنگ زدن می گردد. به همین دلیل، استفاده از لوله گالوانیزه در شرایطی که لوله مدام در معرض رطوبت است بهترین گزینه می باشد. برای پوشش دهی لوله از دو روش گرم و سرد استفاده می شود.
استاندارد ملی ایران که برای تولید لوله گالوانیزه تدوین شده است، ویژگی ها و روش آزمون لوله گالوانیزه گرم را با عنوان «لوله های فولادی با پوشش گالوانیزه به روش غوطه وری گرم» مورد بررسی قرار داده است. طبق این استاندارد، گالوانیزه کردن لوله به روش غوطه وری گرم به صورت زیر تعریف می شود:
گالوانیزاه کردن به روش غوطه وری گرم عبارتست از ایجاد یک پوشش فلز روی و/یا آلیاژ های روی ـ آهن بر روی لوله فولادی، از طریق فرو بردن لوله در فلز روی مذاب .
لوله های گالوانیزه در هر دو نوع درزدار و بدون درز تولید می شوند، اما بیشترین تولید این نوع لوله به صورت درزدار است. این لوله ها هم برای انتقال گاز و آب آشامیدنی کاربرد دارند و هم می توان از آن ها برای سایر کاربردها از قبیل لوله های داربست بندی و مقاطع توخالی ساختمانی استفاده کرد. در ادامه با انواع لوله گالوانیزه، بیشتر آشنا خواهیم شد.
انواع لوله گالوانیزه از لحاظ کاربرد
لوله های گالوانیزه از لحاظ کاربرد به ۴ دسته لوله گالوانیزه برق، لوله گالوانیزه گلخانه، لوله گالوانیزه قالیشویی و لوله گالوانیزه فنس تقسیم می شود.
۱- لوله گالوانیزه برق
لوله گالوانیزه برق از انواع لوله گالوانیزه است که به صورت رزوه شده تولید می شود و برای سیم کشی ساختمان های صنعتی و کارگاه ها جهت محافظت از سیم های برق به کار می رود. این لوله ها دارای مقاومت تسلیمی ۲۳۵ مگاپاسکال هستند و بر اساس استانداردهای BS 456 بریتانیا و ISIRI 3765 تولید می شوند.
مشخصات لوله گالوانیزه برق
- صخامت: ۱.۲ تا ۲.۵ میلی متر
- سایز: ۱۲ تا ۵۰ میلی متر
- روش تولید: نورد گرم
۲- لوله گالوانیزه گلخانه
این لوله ها برای سازه های گلخانه ای، آبرسانی کشاورزی به کار می روند و برای محیط های مرطوب بسیار مناسب هستند، لوله گالوانیزه گلخانه دارای پوشش روی (زینک) ۵۰ تا ۷۰ میکرون است و مطابق استاندارد DIN EN 10240 تولید می شود.
مشخصات لوله گالوانیزه گلخانه
- ضخامت: ۱.۵ تا ۳ میلی متر
- سایز: از ½ تا ۲ اینچ
- روش تولید: گالوانیزه گرم اتوماتیک
۳- لوله گالوانیزه قالیشویی
یکی از انواع لوله گالوانیزه، لوله قالیشویی است که برای آویزان کردن فرش ها در قالیشویی ها به کار می رود و به صورت درزدار تولید می شود.
۴- لوله گالوانیزه فنس
لوله گالوانیزه فنس یا لوله پایه فنس (تیر حصار) به عنوان تیر برای حصار کشی باغ ها، منازل و زمین های کشاورزی به کار می رود، این لوله ها به صورت رنگ شده و فابریکی در بازار موجود هستند که نوع رنگ شده معمولا ارزان تر است؛ زیرا نوع گالوانیزه و فابریکی آن کیفیت پوشش بهتری دارد. لوله گالوانیزه حصار به به صورت یک سر خم و دو سر خم تولید می شود.
مشخصات لوله گالوانیزه فنس:
- ضخامت: ۲ تا ۴ میلی متر
- سایز: ۴، ۵ و ۶ سانتی متر
- نوع: رنگ شده و گالوانیزه (فابریک)
- طول: ۳، ۳.۵
همچنین لوله های گالوانیزه از لحاظ روش تولید به دو دسته درزدار و بدون درز یا مانیسان تولید می شود. توصیه می کنیم برای آشنایی بیشتر با لوله مانیسمان یا لوله بدون درز مقاله زیر را مطالعه نمایید.
# حتما بخوانید
انواع لوله گالوانیزه از لحاظ روش گالوانیزه کردن
انواع لوله گالوانیزه از لحاظ روش گالوانیزه کردن در 2 دسته لوله گالوالنیزه گرم و لوله گالوانیزه سرد قرار می گیرد:
۱- لوله گالوانیزه گرم
لوله گالوانیزه گرم با فرو بردن لوله فولادی در استخری از فلز روی مذاب به دست می آید و نسبت به گالوانیزه سرد دوام و قیمت بیشتری دارد.
۲- لوله گالوانیزه سرد
در مقابل، لوله گالوانیزه سرد قرار دارد که با استفاده از الکترولیز نمک های روی به دست می آید و ضخامت پوشش آن کمتر از لوله های گالوانیزه سرد است زیرا با اسپری یا غلطک پوشش روی لوله اعمال می شود و دقت آن نسبت به روش گالوانیزه کمتر است ولی قیمت پایین تری دارد.
کاربرد لوله گالوانیزه
از کاربردهای لوله گالوانیزه می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- تامین آب حمام، لوله کشی آشپزخانه
- استفاده در قالیشویی
- آبیاری گلخانه ها و زمین های کشاورزی
- حفاظت از کابل ها و سیم های برق
- تیر چراغ برق
- حصارکشی باغ ها و زمین های کشاورزی
- ساخت تصفیه خانه های و سیستم های تهویه
ابعاد لوله گالوانیزه
ابعاد قابل بررسی لوله های گالوانیزه، شامل طول، ضخامت و سایز لوله می باشد. در جدول زیر ابعاد رایج و پرکاربرد لوله گالوانیزه را مشاهده می کنید:
| ابعاد لوله گالوانیزه | |
| ضخامت | از ۱/۷۳ تا ۶۳/۵۰ میلی متر |
| سایز (قطر) | از ۱/۸ تا ۲۶ اینچ |
| طول | ۶ متر |
نکته: ابعاد لوله گالوانیزه که در این جدول مشاهده می کنید بر اساس استاندارد آمریکایی ASTM A53/A53M است که نسبت به استاندارد BS 1387 طیف وسیع تری از سایزها را در بر می گیرد. در ضمن استاندارد ASTM A53 هم برای لوله های گالوانیزه بدون درز و هم درزدار به کار می رود.
هر شاخه لوله گالوانیزه چند کیلو است؟
هر شاخه لوله گالوانیزه (۶ متری) بین ۵.۸۲ تا ۱۳۰.۰۲ کیلوگرم است که به صورت سبک و متوسط در بازار موجود می باشد.
آشنایی با اصطلاحات لوله گالوانیزه
برای آشنایی کامل تر با لوله گالوانیزه یا در صورتی که قصد خرید لوله گالوانیزه را دارید، باید حتما اصطلاحات مربوط به این لوله را بشناسید. اصطلاحاتی که معرف ویژگی ها و مشخصات لوله گاوانیزه هستند شامل موارد زیر می شوند:
۱- کونیک یا غیر کونیک
لوله های گالوانیزه می توانند به دو صورت کونیک شده یا غیر کونیک تولید و عرضه شوند.
- منظور از لوله گالوانیزه کونیک، لوله ای است که در زمان تولید و بعد از برش، سطح مقطع آن فرز خورده و بدون پلیسه باشد.
- لوله غیر کونیک در قسمت برش خورده و سطح مقطع خود دارای پلیسه است.
اکثر کارخانه های تولیدکننده لوله گالوانیزه در کشور، لوله های خود را به صورت غیرکونیک تولید می کنند و در حال حاضر فقط دو کارخانه گروه صنعتی سپاهان و نورد و پروفیل ساوه، لوله گالوانیزه کونیک عرضه می کنند.
۲- تست و غیر تست (صنعتی)
لوله گالوانیزه تولیدی در کارخانه ها اگر وارد پروسه تست شوند و با تزریق گاز پرفشار دورن لوله، از جهت نواقص و معایب بررسی شوند، به آن ها لوله گالوانیزه تست شده می گویند. دو نوع تست آب و گاز روی لوله انجام می شود که تفاوت آن ها در مدت زمان تست و مقدار گاز تزریقی است.
در مقابل، لوله ای که این پروسه تست را نگذرانده باشد، لوله غیر تست یا صنعتی نامیده می شود.
۳- رزوه شده و رزوه نشده
منظور از رزوه، ایجاد شیارهای مارپیچی در انتهای لوله است. برخی از لوله های گالوانیزه به صورت دو سر رزوه تولید می شوند. این کار در کارخانه های تولیدکننده انجام می گیرد، اما لوله های بدون رزوه را نیز می توان در کارگاه ها رزوه کرد.
۴- جرم پوشش
طبق استاندارد ملی ایران، جرم پوشش لوله گالوانیزه عبارت است از جرم فلز روی یا آلیاژ های روی – آهن که به ازای واحد سطح، پوشش داده شده است و بر حسب گرم بر مترمربع (g / m ) بیان می شود.
۵- ضخامت پوشش
ضخامت پوشش بر سطح اصلی ( سطح درونی و یا بیرونی با توجه به نوع کاربرد) محاسبه می شود. برای تعیین ضخامت پوشش لوله گالوانیزه، ضخامت مجموع لایه فلز روی (یا آلیاژ های روی – آهن) بر حسب میکرومتر (µm) بیان می گردد.
اگرچه افزایش ضخامت پوشش باعث افزایش عمر کاردهی آن می شود، اما باید بدانید که پوشش های ضخیم تر در برابر تخریب های مکانیکی آسیب پذیرتر هستند.
نکته ۱: طبق استاندارد ملی ایران چنانچه الزامات مربوط به ضخامت پوشش رعایت شود، وجود علائم سفید رنگ بر روی سطح پوشش مجاز هستند که عموماً با عنوان «شوره یا سفیدک» شناخته می شوند.
نکته ۲: پوشش سطوح درونی و بیرونی لوله باید پیوسته، هموار و عاری از باقیمانده روانسازها روی سطح اصلی باشد. همچنین روی لوله نباید نقاط یا سطوحی بدون پوشش و یا دارای تاول مشاهده شود.
ویژگی های لوله گالوانیزه
مهم ترین ویژگی های لوله گالوانیزه که آن را از سایر لوله ها متمایز می کند، به شرح زیر است:
محافظت در برابر عوامل مخرب محیطی: گالوانیزه کردن مانند رنگ کردن، با ایجاد مانعی بین فولاد و محیط، از لوله در برابر عوامل محیطی مخرب محافظت می کند.
محافظت در برابر خوردگی: لوله گالوانیزه به دلیل پوششی که دارد در برابر خوردگی مقاوم است. همچنین به این دلیل که فلز روی از نظر الکتروشیمیایی واکنش پذیرتر از فولاد است؛ حتی اگر پوشش گالوانیزه خراشیده شود، گالوانیزهی اطراف خراش، از زنگ زدن فولاد جلوگیری می کند. این ویژگی باعث می شود لوله گالوانیزه نسبت به هر پوشش دیگری مقاومت بیشتری در برابر زنگ زدن و خوردگی داشته باشد.
جوش پذیری بالا: جوشکاری روی لوله های گالوانیزه تفاوت بسیار کمی با جوشکاری لوله های فولادی دارد. تاییدکننده این ادعا نیز این نکته است که از پنجاه سال پیش تشخیص داده شده که جوش روی لوله فولادی گالوانیزه و جوش روی لوله فولادی بدون پوشش -در صورتی که کیفیت جوش ها قابل مقایسه باشد- استحکام مشابه و قابل مقایسه ای دارند.
نکته: اگر در جوشکاری لوله های گالوانیزه با مشکلی مواجه شوید که در جوشکاری لوله های فولادی وجود ندارد، احتمالا به این دلیل است که مهندس جوش حجم گازی را که از تبخیر روی طی جوشکاری ایجاد می شود، محاسبه نکرده است. زیرا هرچه پوشش روی ضخیمتر باشد، دود بیشتری تولید میشود.
مزایای لوله گالوانیزه
استفاده از لوله گالوانیزه در صنعت نسبت به لوله های ساده، مزایای بالقوه ای دارد. برخی از مزایای استفاده از لوله گالوانیزه به شرح زیر است:
- عمر طولانی
- دوام بالا نسبت به سایر لوله های فولادی
- عدم نیاز به رنگ آمیزی
- مشاهده عیب با چشم غیر مسلح
- حمل و نقل آسان
- مقاوم در برابر خوردگی خارجی
معایب لوله گالوانیزه
اگرچه لوله گالوانیزه مزایای بسیاری دارد، اما به این معنی نیست که هیچگونه ضعف یا مشکلی متوجه آن نمی باشد. این نوع لوله نیز در گذر زمان باعث بروز مشکلاتی می شود که آن ها را به صورت زیر می توان بیان کرد:
- خوردگی داخلی: با اینکه پوشش روی برای مدت نسبتا طولانی از زنگ زدگی لوله جلوگیری می کند، اما در نهایت و با طول عمر لوله، خوردگی در آن اتفاق می افتد. در این زمان، معمولا لوله از داخل شروع به خوردگی می کند که در نهایت می تواند منجر به نشتی یا سوراخ شدن آن می شود.
- آلودگی آب: در صورتی که لوله های گالوانیزه مورد استفاده برای انتفاب آب، شروع به خوردگی کنند، ممکن است مواد خورنده و سرب به آب نفوذ کند. همچنین در زمان بروز خوردگی مواد معدنی شروع به تشکیل پلاک درون لوله می کنند که تجمیع آن ها باعث محدودشدن جریان آب و حتی تغییر رنگ آب می گردد.
- قیمت لوله گالوانیزه نسبت به لوله فولادی: قیمت لوله گالوانیزه و همچنین هزینه رفع آسیب در این نوع لوله بیشتر از لوله های فولادی معمولی است.
قیمت لوله گالوانیزه
مسلما قیمت لوله گالوانیزه به دلیل پوشش اضافی که دارد، بیشتر از قیمت لوله فولادی معمولی است. با این حال، قیمت انواع لوله گالوانیزه نیز می تواند بسیار متفاوت باشد. از جمله عوامل تعیین کننده قیمت انواع لوله گالوانیزه، می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- درز دار یا بدون درز بودن
- روش پوشش دهی
- کارخانه تولید کننده
- کونیک، رزوه یا تست بودن لوله
به همین دلیل، لازم است قبل از اقدام به خرید لوله گالوانیزه قیمت روز آن را از مراجع معتبر استعلام کرده و سپس اقدام به خرید نمایید. در لینک زیر می توان مناسبت ترین و به روزترین قیمت لوله گالوانیزه را مشاهده نمایید.
مشاهده قیمت و خرید لوله گالوانیزه
آهن ملل؛ فروش انواع لوله فولادی به صورت آنلاین و حضوری
قیمت روز لوله گالوانیزهبا مراجعه به مقاله زیر می توانید راهنمای کامل و جامع خرید لوله گالوانیزه را مطالعه کرده و با آگاهی کامل اقدام به خرید نمایید.
# حتما بخوانید
کارخانه های تولید کننده
از مهم ترین کارخانه های تولیدکننده لوله گالوانیزه می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- شرکت صنعتی سپنتا
- شرکت گروه صنعتی سپاهان
- شرکت نورد و لوله اهواز
- کارخانجات نورد و پروفیل ساوه
مشاهده قیمت و خرید لوله گالوانیزه
آهن ملل؛ فروش انواع لوله فولادی به صورت آنلاین و حضوری
قیمت لوله گالوانیزه قزویننحوه تولید لوله گالوانیزه
متداول ترین روشی که برای تولید لوله گالوانیزه وجود دارد، غوطه ور سازی گرم است، در ادامه روش تولید لوله گالوانیزه گرم را بررسی می کنیم:
در این روش، ابتدا لوله ها را به قسمت آماده سازی انتقال می دهند تا پس از تمیزکردن سطح و آماده سازی، پوشش فلز روی بهتر جذب شود و عمل گالوانیزاسیون بهتر صورت گیرد.
۱- در مرحله اول، لوله ها چربی زدایی می شوند و پس از آن، زنگ های روی سطح لوله زدوده می شود. دلیل چربی زدایی لوله این است که برخی لوله ها دارای لکه های روغنی هستند که باید حتما با مواد قلیایی شست و شو شوند. همچنین از اسید کلریدریک برای اسیدشویی لوله استفاده می کنند تا رسوب سطح لوله های فولادی از بین برود.
همچنین برای حذف باقیمانده اسید و نمک آهن چسبیده به سطح لوله فولادی، لوله باید دو بار آبکشی شود.
۲- سپس لوله وارد محلول فلاکس می گردد. محلول فلاکس باعث می شود که مواد روی سطح فولاد بهتر نفوذ کند. لوله ها بعد از این مرحله وارد فرآیند پیش گالوانیزه می گردند که در آن لازم است لوله فولادی روکش شده با فلاکس خشک شود. دمای خشک شدن ۱۲۰ تا ۲۰۰ درجه سانتیگراد است و زمان خشک شدن نیز بیشتر از ۱۵۰ ثانیه می باشد.
۳- در نهایت، لوله ها وارد حمام فلز روی می شوند و به مدت ۱ دقیقه در دمای ۴۵۰ درجه قرار می گیرند.
برای این کار، لوله های فولادی خشک شده به ترتیب از کوره خشک کن خارج می شوند و در استخر فلز روی غوطه ور می گردند. آبکاری در این حالت با چرخش مارپیچ لوله دورن استخر انجام می شود؛ به صورتی که لوله با حالت زاویه دار و به سمت پایین حرکت داده می شود. در انتها نیز لوله توسط بالابر مغناطیسی از درون حمام روی خارج می شود. جابه جایی و خارج کردن لوله ها از حمام گالوانیزه گرم به صورت تک تک و به روش پیوسته انجام می گیرد.
نکته ۱: ناخالصی های موجود در فلز روی اضافه شده به حمام گالوانیزه ( به غیر از آهن و قلع ) طبق استاندارد ملی نباید بیش از 1.5 درصد باشد.
نکته ۲: در فرآیند گالوانیزه کردن لوله ها معمولا فقط پوشش داخلی لوله گالوانیزه می شود، اما در صورت درخواست مشتری می توان هر دو سطح داخلی و خارجی را گالوانیزه کرد.
۴- بعد از گالوانیزه شدن لوله، مایع روی اضافه، توسط هوای فشرده از لوله جدا می شود تا ظاهری صاف به دست آید. (مایع روی حذف شده به پودر تبدیل می شود و بازیافت می گردد.) سپس لوله را خنک می کنند. دمای مخزن خنک کننده در حدود ۸۰ درجه سانتی گراد کنترل می شود. (آب استفاده شده برای خنک سازی به برج خنک کننده پمپ می شود و سپس بازیافت می شود.)
پس از خنک شدن لوله با آب، لوله از مخزن خنک کننده خارج شده و مورد بازرسی قرار می گیرد تا لوله های معیوب حذف شده و لوله های سالم برای عرضه بسته بندی شوند.
استانداردهای تولید لوله گالوانیزه
لوله های گالوانیزه در کشور، تحت استاندارد ملی ایران و مطابق با استانداردهای بین المللی تولید می شوند. استانداردهای تدوین شده برای این منظور، شامل موارد زیر هستند:
- استاندارد ملی ایران شماره ۷۰۵۲: پوشش های محافظ درونی/ بیرونی لولههای فولادی با پوشش گالوانیزه به روش غوط هوری گرم در خطوط تولید اتوماتیک – ویژگی ها و روش های آزمون
- استاندارد بین المللی DIN EN 10240: پوشش های محافظ داخلی و/یا خارجی برای لوله های فولادی
جمع بندی
برای جلوگیری از فرسایش و خوردگی فلزات، فرآیندی وجود دارد که در آن پوششی از فلز روی، بر سطح فلز قرار می گیرد که فلز را مقاوم می سازد. این عمل، گالوانیزاسیون یا روی اندود کردن نام دارد. لوله گالوانیزه، یکی از انواع محصولات روی اندود شده است. قیمت لوله های گالوانیزه بسیار مناسب است و این لوله ها با دوام و مقاوم هستند.
سوالات متداول
لوله گالوانیزه چیست؟
لوله گالوانیزه، همان لوله فولادی است که پوششی از فلز روی بر آن پوشانده شده است.
متداول ترین انواع لوله گالوانیزه کدامند؟
انواع لوله گالوانیزه را می توان با توجه به روش تولید لوله و روش گالوانیزه کردن آن به صورت زیر تقسیم بندی کرد:
لوله گالوانیزه درزدار – لوله گالوانیزه بدون درز
لوله گالوانیزه گرم – لوله گالوانیزه سرد
لوله های گالوانیزه چه ویژگی هایی دارند؟
مهم ترین ویژگی های لوله های گالوانیزه شامل موارد زیر می شود:
محافظت در برابر عوامل مخرب محیطی – محافظت در برابر خوردگی -جوش پذیری بالا
