با کیفیت ترین میلگرد ایران را می توان از لحاظ وزنی، مشخصات مکانیکی و شیمیایی مشخص کرد. تا به امروز معروف ترین میلگرد متعلق به ذوب آهن اصفهان بوده است. با این حال به دلیل رقابت شدید در این بازار، ممکن است بعد از چندین سال این جایگاه عوض شود زیرا میلگردها قبل از استفاده توسط آزمایشگاه های میلگرد و بتن ذی صلاح مورد ارزیابی قرار می گیرد. به نظر شما چه میلگردی در ایران در حال حاضر با کیفیت تر است؟
معیار مقایسه با کیفیت ترین میلگرد
برای مقایسه کیفیت میلگردها، در این مقاله، ۳ معیار وزن میلگرد، مشخصات مکانیکی و مشخصات شیمیایی را در نظر می گیریم. همچنین ۵ کارخانه ذوب آهن اصفهان، کویر کاشان، ظفر بناب، آناهیتا گیلان و کیان فولاد ابهر را برای مقایسه کیفیت میلگرد انتخاب کرده ایم، زیرا میلگرد این کارخانه ها تقریبا در یک بازه قیمتی قرار دارند و نسبت به بقیه کارخانه ها گران تر است.
نکته مهم: اینکه کارخانه ذوب آهن اصفهان بهترین تولید کننده میلگرد در ایران است، شکی در آن نیست ولی کارخانه های دیگر در سالهای اخیر پا به پای ذوب آهن حرکت کرده اند و مقاطع فولادی خود را بر اساس استانداردهای دنیا به روز کرده اند. به عنوان مثال کارخانه کویر کاشان (مجتمع فولاد کویر) در نیمه دوم سال ۱۴۰۳ موفق به کسب استاندارد اروپایی EN 10080 و استاندارد BS4449 بریتانیا برای ارتقاء کیفیت میلگرد شد.
بررسی با کیفیت ترین میلگرد ایران
در بخش های بعدی، کیفیت میلگرد تک تک کارخانه ها را بررسی می کنیم. با این حال قبل از بررسی باید بگوییم که منظور از کیفیت میلگرد، وزن، آلیاژها و مشخصات مکانیکی (مقاومت تسلیمی و استحکام کششی) آنهاست. برویم با هم این موارد را بررسی کنیم.
۱- مقایسه کیفیت میلگرد ذوب آهن
در ادامه کیفیت میلگرد ذوب آهن را با توجه به معیارهای گفته شده بررسی می کنیم. توجه داشته باشید که در تمامب مقایسه ها، گرید A3 یا همان میلگرد جناغی را در نظر می گیرم.
کیفیت میلگرد ذوب آهن از لحاظ وزن
از لحاظ وزنی، میلگردهای ذوب آهن از میلگردهای ظفر بناب، آناهینا گیلان و کیان فولاد ابهر سنگین تر است. ولی همانطور که گفتیم، کارخانه کویر کاشان در سالهای اخیر توانسته میلگردها را دربالاترین تُلرانس یا محدوده وزنی تولید کند. همچنین در تولید میلگردهای کویر کاشان از روش کالیبراسیون برای آج زنی میلگردها استفاده می شود که حدود بازه وزنی میلگرد را پایین می آورد. در نتیجه مصرف میلگرد در ساختمان سازی کاهش می یابد.
به عنوان مثال، وزن میلگرد سایز ۱۴ ذوب آهن برابر با ۱۴.۵۲ کیلوگرم با تُلرانس وزنی مثبت و منفی ۵ درصد است که با تُلرانس وزنی مثبت ۵ درصد برابر با ۱۵.۲۴۶ کیلوگرم می شود. پس از لحاظ وزن، کیفیت میلگرد کویر کاشان از بقیه میلگرده بالاتر است. هرچه تُلرانس وزنی میلگرد به استانداردهای جدول اشتال نزدیک تر باشد، کیفیت آن میلگرد بالاتر می رود.
کیفیت میلگرد ذوب آهن از لحاظ مشخصات مکانیکی
یکی از معیارهای مقایسه کیفیت میلگرد، مشخصات مکانیکی آن یعنی مقاومت تسلیمی و مقاومت کششی آن است. این موارد طی کنترل کیفیت میلگرد در ازمایشگاه ها بررسی می شود و در برگه ای به نام گواهینامه فنی محصول یا «برگه آنالیز میلگرد» می آید. در صورتی که میلگرد ساختمانی براساس معیارهای مورد پذیرش قرار نگیرد، مجاز به تولید نیست.
برای اطلاعات بیشتر درباره استاندارد میلگرد و ضوابط پذیرش آن می تواند مقاله زیر را مطالعه کنید.
# حتما بخوانید
با بررسی مشخصات مکانیکی میلگرد ذوب آهن اصفهان می بینیم که مقاومت کششی میلگرد A3 ذوب آهن اصفهان در مقایسه با ۴ کارخانه دیگز یعنی آناهیتا گیلان، ظفر بناب، کیان فولاد ابهر و کویر کاشان یکسان است و برابر با ۶۰۰ مگاپاسکال است که در شکل زیر مشاهده می کنید.
همچنین حداقل استحکام تسلیمی میلگرد A3 ذوب آهن در مقایسه با این ۴ کارخانه یکسان بوده برابر با ۴۰۰ مگاپاسکال است.
توجه: منظور از مقاومت کششی، حداکثر تحمل میلگرد در برابر نیروهای کششی قبل از شکستن و منظور از مقاومت تسلیمی میزان تحمل میلگرد قبل از تغییر شکل است.
کیفیت میلگرد ذوب آهن از لحاظ مشخصات شیمیایی
جنس میلگردهای آجدار و ساده از فولاد است که از آلیاژهایی مانند کربن، سیلیسیم، منگنز ، فسفر و گوگرد به دست می آید. ترکیب این آلیاژها در کیفیت میلگرد بسیار مهم است. به عنوان مثال اگر کربن یک میلگرد بیشتر شود، احتمال شکست آن در عملیات خمش مانند خاموت زنی بیشتر می شود. در نتیجه میلگرد بی کیفیت می شود. میلگرد A3 ذوب آهن دارای حداکثر کربن ۰.۳۳ و ۰.۴۰ درصد و حداکثر منگنز ۱.۵۶ و ۱.۶۶ درصد است.
در مقابل، میلگردهای کاشان با اختلاف جزئی حداکثر و ۰.۳۳ و ۰.۳۹ درصد کربن دارد. این یعنی که میلگردهای A3 کاشان سختی کمتری نسبت به میلگردهای ذوبی دارند. همچنین درصد منگنز میلگرد جناغی ظفر بناب با میلگرد جناغی ذوب آهن متفاوت است. (حداکثر بین ۱.۵ تا ۱.۶ درصد برای میلگرد ظفر). هر چه میزان منگنز در میلگرد بالاتر باشد، شکل پذیری آن بالا می رود.
۲- مقایسه کیفیت میلگرد کویر کاشان
دربخش های بعدی کیفیت میلگرد کاشان را از لحاظ وزنی مشخصات شیمیایی و مکانیکی بررسی می کنیم.
کیفیت میلگرد کویر کاشان از لحاظ وزن
قبلا در مقاله «کدام میلگرد استانداردتر از میلگرد ذوب آهن است» به این نتیجه رسیدیم که کیفیت میلگرد کویر کاشان از لحاظ دقت ابعادی و وزن بالاتر از میلگرد ذوب آهن بالاتر است. همچنین وزن میلگرد A3 سایز ۱۴ کویر کاشان ، ۵۰۰ گرم از میلگرد آناهیتا گیلان سنگین تر است. پس به طور کلی می توان گفت که با کیفیت ترین میلگرد ایران از لحاظ وزنی، میلگرد کویر کاشان است.
کیفیت میلگرد کویر کاشان از لحاظ مشخصات مکانیکی
از لحاظ مشخصات مکانیکی میلگرد A3 کویر کاشان با کارخانه های ظفر بناب، ذوب آهن، کیان فولاد ابهر و آناهتیا گیلان یکسان بوده و مطابق با استاندارد ملی ایران است. با این اوصاف، کیفیت میلگرد کاشان تنها از لحاظ وزنی بالاتر از کارخانه های دیگر است.
کیفیت میلگرد کویر کاشان از لحاظ مشخصات شیمیایی
مشخصات شیمیایی میلگرد کویر کاشان با مشخصات شیمیایی میلگردهای ذوب آهن و ظفر بناب متفاوت است. به عنوان مثال، میلگرد A3 کویر کاشان حداکثر ۰.۳۹ درصد کربن دارد ولی میلگرد A3 ظفر بناب حداکثر ۰.۳۷ درصد کربن دارد. این نشان می دهد که میلگرد A3 کویر کاشان سختی بیشتری دارد.
۳- مقایسه کیفیت میلگرد ظفر بناب
بر اساس مقایسه ای که تا به حال انجام دادیم، میلگرد ظفر بناب گرید A3 از لحاظ میزان کربن با بقیه فرق دارد. در بخش های بعدی بقیه موارد را توضیح می دهیم.
کیفیت میلگرد ظفر بناب از لحاظ وزن
وزن میلگرد جناغی ظفر بناب مطابق با استاندارد ۳۱۴۲ ملی است. ولی از لحاظ تُلرانس وزنی با میلگرد کویر کاشان متفاوت است.
کیفیت میلگرد ظفر بناب از لحاظ مشخصات مکانیکی
از لحاظ مشخصات مکانیکی، کیفیت میلگرد ظفر بناب با کارخانه های ذوب آهن اصفهان، کویر کاشان، آناهیتا گیلان، کیان فولاد ابهر یکسان و مطابق با استاندارد ۳۱۳۲ ملی ایران است.
کیفیت میلگرد ظفر بناب از لحاظ مشخصات شیمیایی
از لحاظ مشخصات شیمیایی، میلگرد ظفر بناب (جناغی) بین ۰.۳ تا ۰.۳۷ کربن، حداکثر ۱.۵ و ۱.۶ است که نسبت به میلگردهای ذوب آهن از لحاظ میزان کربن متفاوت است. با این حال، میلگرد ظفر بناب از لحاظ حداکثر میزان کربن با میلگرد کیان فولاد ابهر یکی است. این یعنی اینکه از لحاظ یختی، کیفیت میلگرد کیان فولاد ابهر با ظقر بناب یکسان است.
۴- مقایسه کیفیت میلگرد آناهیتا گیلان
کیفیت میلگرد آناهیتا گیلان تنها از لحاظ وزنی با میلگردهای ظفر بناب، ذوب آهن، کویر کاشان و کیان فولاد ابهر متفاوت است.
کیفیت میلگرد آناهیتا گیلان از لحاظ وزن
وزن میلگرد A3 آناهیتا گیلان سایز ۱۴ برابر با ۱۴ کیلوگرم است و ۵۰۰ گرم از وزن استاندارد کمتر است. به همین دلیل، میلگرد آناهیتا گیلان مانند میلگرد ظفر بناب از میلگردهای سبک ایران به شمار می رود.
کیفیت میلگرد آناهیتا گیلان از لحاظ مشخصات مکانیکی
از لحاظ مشخصات مکانیکی از جمله حداقل مقاومت تسلیمی و حداقل مقاومت کششی، میلگرد آناهیتا گیلان مطابق با استاندارد ملی تولید می شود و تفاوتی با میلگردهای ذوب آهن، ظفر بناب، کیان فولاد ابهر و کویر کاشان ندارد.
کیفیت میلگرد آناهیتا گیلان از لحاظ مشخصات شیمیایی
ترکیبات شیمیایی میلگرد آناهیتا گیلان از لحاظی شبیه به میلگرد ظفر بناب است. آن طور که در کاتالوگ میلگرد شرکت آناهیتا گیلان آمده است، مقدار کربن موجود در میلگرد این کارخانه برابر به ترتیب برای میلگرد آج ۴۰۰ و آج ۴۲۰ به ترتیب برابر با ۰.۳۷ و ۰.۳ درصد است که در تصویر زیر آن را مشاهده می کنید.
نکته: میلگردهای A3 طبق استاندارد ملی ۳۱۳۲ به ۲ دسته آج ۴۰۰ و آج ۴۲۰ دسته بندی می شوند.
۵- مقایسه کیفیت میلگرد کیان فولاد ابهر
کیفیت میلگرد کیان فولاد ابهر تنها از لحاظ ترکیبات شیمیایی با بقیه کارخانه ها متفاوت است که در ادامه توضیح می دهیم.
کیفیت میلگرد کیان فولاد ابهر از لحاظ وزن
وزن میلگرد کیان فولاد ابهر سایز ۱۴ برابر با ۱۴.۵ کیلوگرم و مطابق با استاندارد ملی ایران است. البنه در سایز ۱۶ میلگرد کیان فولاد ابهر می بینیم که وزن آن ۵۰۰ گرم از میلگرد آناهیتا و ۹۶۰گرم از میلگرد ذوب آهن سبک تر است.
کیفیت میلگرد کیان فولاد ابهر از لحاظ مشخصات مکانیکی
از لحاظ مشخصات مکانیکی، میلگرد کیان فولاد ابهر گرید A3 با میلگردهای ذوب آهن اصفهان، ظفر بناب، کویر کاشان و آناهیتا گیلان یکسان است.
کیفیت میلگرد کیان فولاد ابهر از لحاظ مشخصات شیمیایی
از لحاط ترکیبات شیمیایی، حداکثر مقدار کربن میلگرد A3 کیان فولاد ابهر کمتر از میلگرد ذوب آهن است، به این معنی که میلگرد A3 کیان فولاد سختی کمتری دارد و کمی نرم تر است. مقدار کربن میلگرد میلگرد کیان فولاد ابهر حداکثر برابر با 0.۳۷ درصد و و حداقل برابر با 0.۲۸ درصد است.
کلام آخر
با بررسی که انجام دادیم، با کیفیت ترین میلگرد ایران از لحاظ وزنی میلگرد کویر کاشان و از لحاظ سختی میلگردهای ذوب آهن سختی بیشتری دارند. با این حال میلگردهای ظفر بناب و آناهیتا گیلان از لحاظ وزنی جزء سبک ترین میلگردها قرار می گیرد. علاوه بر این، معیار کیفیت میلگرد، تُلرانس وزنی، تطابق وزنی آن با وزن جداول اشتال و همچنین مشخصات شیمیایی و مکانیکی آن بر اساس استانداردهای ملی و بین المللی است.
