فلزات هر اندازه هم محکم باشند باز هم قبل از رنگ آمیزی نیاز به عملیات آماده سازی دارند. سندبلاستینگ همان عملیات قبل از رنگ آمیزی است که با استفاده از شلنگ، مواد ساینده و کمپرسور انجام می شود. اما اجرای سند بلاست روی فلزات فقط پاشیدن شن نیست و مراحل خود را دارد که در این مقاله توضیح می دهیم.
مراحل اجرای سندبلاست روی فلزات
اجرای سندبلاست روی فلزات در ۵ مرحله تمیز کردن سطح فلز، صافی کردن مواد ساینده، تست فشار دستگاه سندبلاست، اجرا سندبلاستینگ و اندازه گیری ضخامت پوشش انجام می گیرد. در بخش های بعدی این مراحل را توضیح می دهیم.
۱- تمیز کردن سطح فلز
قبل از اجرای سند بلاست روی فلز باید روی آن را خوب تمیز کنید. برای این کار می توانید از یک بُرِس ساده یا فرچه سیمی چرخشی استفاده کنید. اگر سطحی که می خواهید آن را شن زنی کنید بزرگ باشد مانند لوله های انتقال نفت، گاز و آب، برای سرعت کار بهتر است از فرچه سیمی صنعتی استفاده کنید.
توجه: شن زنی فلزات نوعی آماده سازی سطح برای پوشش دهی یا کوتینگ فلزات است. پس اشتباه نشود. شن زنی نوعی پوشش دهی فلزات نیست!
۲- صافی کردن مواد ساینده
برای اینکه شن یا مواد ساینده بهتر به سطح فلز بچسبند، باید ناخالصی های آن را با استفاده از صافی جدا کنید. اگر این کار انجام نشو سطح فلز ناصافی خواهد داشت.
۳- تست فشار دستگاه سندبلاست
برای کارایی بهتر، فشار دستگاه شن زنی را باید تست کنید. فشار دستگاه سندبلاست فلزات معمولا بین ۶۰ و ۱۰۰ PSI (پوند بر اینچ مربع) یا بین ۰.۴۱۳ تا ۰.۶۸۹ مگاپاسکال است. با این حال فشار بهینه دستگاه شن زنی برابر با ۹۰ PSI (۰.۶۲۰ مگاپاسکال) است.
۴- اجرای سندبلاست
برای اجرای سن پاشی روی فلزات باید ۲ مورد را رعایت کنید. یکی اینکه زاویه نازل (سرشلنگ) است که باید بین ۶۰ تا ۷۵ درجه باشد. دوم اینکه پیشنهاد می شود فاصله نازل تا سطح فلز بین 30 و ۴۶ سانتی متر باشد. اگر فاصله نازل تا سطح فلز بیش از حد نزدیک باشد تنش فلز روی سطح بیشتر می شود و اگر فاصله نازل تا سطح فلز دور باشد سطح فلز بی کیفیت می شود.
۵- اندازه گیری ضخامت پوشش
بعد از شن زنی باید ضخامت پوشش آن را اندازه گیری کنید. برای این کار باید از دستگاه ضخامت سنج سطح فلز استفاده کنید. ضخامت سنج سطح فلز دستگاهی است که با امواج فراصوتی کار می کند. این دستگاه ارسال پالسی از امواج فراصوت به داخل فلز پس از برخورد به سطح فلز ضخامت پوشش آن را می سنجد.
تجهیزات لازم برای سندبلاست فلزات
تجهیزات و مواد لازم برای سندبلاست فلزات شامل کمپرسور، نازل (سرشلنگ)، شلنگ و دستکش و لباس محافط می شود که در ادامه درباره آنها توضیح می دهیم.
۱- کمپرسور
کمپرسور با قدرت ۹۰ تا ۱۰۰ PSI کار می کند. کمپرسور به عنوان منبعی برای هوای تحت فشار عمل می کند و مواد ساینده را به سطح فلز می راند.
۲- نازل و تفنگ
نازل یا سر شلنگ شن زنی معمولا به یک تفنگ متصل است. سایزهای رایج نازل شن زنی ۳/۸ و ½ است که قدرت پاشش آنها به طور متوسط بین 18 تا ۱۰۰ CFM (فوت مکعب بر دقیقه) است.
۳- شلنگ سندبلاست
شلنگ سندبلاست مخصوص انتقال مواد ساینده از مخزن به بیرون است و قطر داخلی آنها بین ۱۳ تا ۲۵ میلی متر و در سایزهای ½ تا ½ ۲ اینچ متغیر است.
۴- دستکش و لباس محافظ
زمانی که شن زنی را انجام می دهید، احتمال پاشیدن مواد ساینده به بدن به ویژه به چشم زیاد است. از این رو از دستکش و لباس مخصوص این کار استفاده می شود. لباس محافظ شن زنی دارای ۴۵ درصد نایلون سنگین، ۲۱۸ گرم وزن و دستکش هایی از جنس چرم یا نئوپرین است.
انواع ساینده های سندبلاست فلزات
همانطور که گفتیم، از مواد ساینده مختلفی برای سندبلاست مختلفی استفاده می شود از جمله سنگ ریزه اکسید آلومینیوم، سنگ ریزه فولادی و گارنت. این مواد به عنوان ماده ای مقاوم از خوردگی فلزات تا حدی جلوگیری می کنند.
۱- سنگ ریزه اکسید آلومینیوم
سنگ ریزه اکسید آلومینیوم محصول جانبی از نیروگاه های زغال سنگ است و جزو ساینده های ارزان به شمار می رود. از این ماده ساینده در صنعت نفت و گاز و کشتی سازی بیشتر استفاده می شود.
۲- سنگ ریزه فولادی
سنگ ریزه فولادی از قراضه های آهن به‌دست می آید و برای تمیزکردن و آماده سازی سطح فلز استفاده می شود.
۳- نارسنگ یا گارنت
گارنت یک ساینده رایج برای سند بلاست فلز است که سخیتی و دوام بالایی دارد. شکل زاویه ای گارنت و مقاومت در برابر شکستن در اثر ضربه باعث می شود تا گرد و غبار کمتری نسبت به سایر ساینده ها ایجاد کند و دید و ایمنی کارگران را بهبود بخشد.
کلام آخر
نحوه اجرای سندبلاست فلزات به این صورت است که ابتدا سطح فلز با بُرِس یا فرچه سیمی شسته و تمیز می شود. سپس با استفاده از یک دستگاه کمپرسور، مواد ساینده به سرعت به سطح فلز پاشیده می شوند.بعد از آن اُپراتور با پوشیدن لباسی مخصوص، نازل را در فاصله ۳۰ تا ۴۵ سانتی متری از سطح فلز تنظیم می کند و شروع به شن زنی می کند.
