در صنایع یکی از پرکاربردترین آلیاژها، فولاد میباشد. فولاد کاربرد بسیاری در زمینه تجهیزات صنعتی و ساختمان سازی دارد همچنین فولاد انواع و روش های مختلفی برای ساخت دارد. فولاد دمشقی یکی از انواع فولاد میباشد، در گذشته این فولاد در دمشق خرید و فروش میشد پس ممکن است که به این دلیل اسم این نوع فولاد، فولاد دمشقی نامیده میشود.
یکی از کاربرد دیگر فولاد دمشقی استفاده برای ساخت ابزار مختلف به خصوص چاقو میباشد که معروف ترین نوع چاقو میباشد که طرفداران بی شماری دارد.
فولاد دمشقی چیست؟
فولاد دمشقی به دلیل زیبایی ظاهری که دارد مورد توجه بسیاری از صنعتگران قرار میگیرد بنابراین یکی از بهترین و معروفترین نوع فولاد میباشد.
این فولاد طرح هایی تیره، روشن و موج دار دارد به همین دلیل ظاهری خاص دارد.
فولاد دمشق غیر از زیبایی به علت استحکام، انعطاف پذیری بالا، مقاومت به ضربه و قابلیت تیز بودن بسیار ارزشمند میباشد.
وسایل ساخته شده توسط فولاد دمشق نسبت به اجناس ساخته شده با آهن از کیفیت بالاتری برخوردار میباشد.
اما لازم است بدانید که در قرن ۱۹ فولادهای پرکربنی ساخته شده که توسط فرآیند بسمر از کیفیت فولاد دمشق پیشی گرفته ولی همچنان برای دوره خود یک فولاد برجسته میباشد.
فولاد دمشقی فرآیند ساخت بسیار دشواری دارد به همین علت در مقایسه با بقیه انواع دیگر فولاد قیمت گرانتری دارد.
فولاد دمشق چندین فرآیند ساخت دارد که یکی از روش های ساخت آن با قرار دادن ورق های فولادی و جوش دادن آنها با فرآیند خاصی انجام میشود.
مجموعه ی آهن ملل مناسب ترین قیمت انواع ورق کارخانه ها و برند های مختلف را به مشتریان ارائه می کند.
برای دوام بیشتر این فولاد لازم است که از رطوبت دور بماند و همیشه تمیز باشد تا دوام بیشتری داشته باشند.
انواع فولاد دمشق
فولاد دمشق در دو نوع تولید میشود:
- فولاد دمشقی ریخته گری
- فولاد دمشقی با الگوی جوش داده شده
فولاد دمشقی ریخته گری
روش اصلی ساخت این فولاد به صورت ناشناخته میباشد.
شایان ذکر است که فعالان این حوزه برای کپی و شبیه سازی فولاد دمشقی تلاشهایی انجام داده اند اما به علت تفاوت در مواد خام اولیه و تفاوت در تکنیک ساخت موفقیت چندانی نداشتند که روش های ساخت نسخه اصلی را بتوانند به دست بیاورند.
از ماده ای به اسم ووتز، فولاد دمشقی ساخته میشود. این ماده نوعی فولاد میباشد که بیش از ۲۰۰۰ سال پیش در هند ساخته میشد.
با ذوب شدن آهن و فولاد به همراه ذغال سنگ با حداقل اکسیژن ووتز تولید میشود. در این شرایط فلز کربن از ذغال سنگ جدا میشود.
فولاد دمشقی با الگوی جوش داده شده
امروزه اگر از بازار فولاد دمشقی خریداری کنید این فولاد صرفا دارای الگوی موج دار تیره و روشن میباشد اما این فولاد دمشقی نیست و با سایش میتواند از بین برود.
امروزه چاقوها از فولاد دمشقی با الگوی جوش داده شده، ساخته میشود و بسیاری از خواص فولاد دمشق را دارد.
آهن و فولاد در این روش کنار هم قرار میگیرد و در دمای بالا به وسیله یک چکش آنها را فورج میکنند تا اتصال آنها برقرار شود.
برای جلوگیری از نفوذ اکسیژن، محل اتصال توسط یک فلاکس آب بندی میشود.
فرآیند تولید فولاد دمشق
ساخت فولاد دمشقی روش های زیادی دارد که از هر منطقه به منطقه ی دیگر متفاوت میباشد.
رایج ترین روش ساخت فولاد دمشقی جوش دادن فولاد بر روی هم دیگر میباشد. در ادامه به بررسی مراحل مختلف ساخت این فولاد میپردازیم بنابراین با مجموعه آهن ملل همراه باشید.
مراحل ساخت فولاد دمشق شامل:
- تهیه ورق به تعداد مورد نیاز
- جوشکاری دیسک های فولادی
- کشش و صاف کردن یا نورد بلوک یکپارچه
میباشد. که در ادامه به صورت مختصر درباره هریک شرح میدهیم.
تهیه ورق به تعداد مورد نیاز
ابتدا برای ساخت فولاد دمشقی، تعدادی ورق فولادی یا دیسک فولادی روی هم قرار میگیرند.
این دیسک ها باید به صورت یکی در میان سخت و نرم میباشند که منظور از سخت و نرم میزان کربن و نیکل درون آنها میباشد.
شایان ذکر است که ورق های با محتوای کربن بیشتر در مقایسه با ورق های نیکل دار سخت تر میباشند.
تعداد ورق ها بسته به اندازه تیغه ای که تولید میشود متغیر میباشد و رقم ثابتی نیست.
جوشکاری دیسک های فولادی
برای ایجاد بلوک لایه لایه، به صورت یکی در میان دیسک های سخت و نرم را در کوره قرار داده میشود تا با ایجاد گرمای زیاد به هم متصل شوند.
بلوک حاصله سپس طوری کوبیده میشود که نازک تر شود و دیسک ها به هم جوش خورده و یکپارچه شوند.
بلوک هربار در کوره قرار گرفته باشد با شار جوشکاری قبل از سرد شدن پوشانده میشود.
شار جوشکاری را روی بلوک داغ ریخته میشود تا ذوب شده و به همه لایه های فولاد نفوذ کند.
هنگام ساخت فولاد دمشقی، استفاده از شار جوشکاری بسیار حائز اهمیت میباشد زیرا با نفوذ به تمام لایه ها از اکسیداسیون و زنگ زدگی فولاد جلوگیری میشود.
کشش و صاف کردن یا نورد بلوک یکپارچه
در این قسمت بلوک یکپارچه تحت حرارت زیاد قرار گرفته تا نورد شود.
هنگامیکه طول بلوک یکپارچه دو برابر شد آن زا از وسط دو نیم میکنند سپس مرحله ی دوم بار دیگر اتفاق میفتد.
بلوک چندین بار تحت عملیات نورد و برش قرار میگیرد تا به شکل مورد نظر در آید.
یک بلوک پنج لایه اگر به عنوان مثال شش بار تحت عملیات برش و نورد قرار گیرد یک فولاد دمشق با ۳۲۰ لایه برای ما تولید میکند.
چرا فولاد دمشقی بهترین و معروفترین نوع فولاد میباشد؟
فولاد دمشقی طرح هایی تیره، روشن و موج دار دارد که به علت داشتن ظاهری خاص، جزو بهترین و معروفترین نوع فولاد میباشد.
برای دوام بیشتر فولاد دمشقی چه عواملی بایستی رعایت شود؟
بایستی از رطوبت دور بماند و همیشه تمیز باشد تا دوام بیشتری داشته باشند.
واقعا عالی ممنون از توضیحاتتون در مورد فولاد دمشقی
تشکر از حسن توجه شما