در ساختمان سازی، میلگردها از مهم ترین مصالحی هستند که مورد استفاده قرار می گیرند. با این حال میلگردها مانند دیگر مقاطع فلزی، ممکن است در شرایط مختلف آب و هوایی دچار زنگ زدگی شوند. اسپیسرها از جمله تجهیزاتی هستند که برای میلگردها پوششی یکنواخت ایجاد کرده و از آسیب رسیدن به آن ها جلوگیری می کند. اسپیسرها دارای ابعاد، اشکال و مقاومت های مختلفی می باشند که نوع آن با توجه به نظر پیمانکاران و بار اعمال شده بر روی سازه انتخاب می شود. در این مطلب قصد داریم به شرح اختصاصی اسپیسر بپردازیم. با مجموعه آهن ملل همراه باشید.
اسپیسر چیست؟
اسپیسر یا فاصله گذار یکی از ابزارآلات پرکاربرد در صنعت ساخت و ساز به شمار می رود که ابعاد مختلف آن در مصارف گوناگونی استفاده می شود. در واقع اسپیسر برای ایجاد فاصله بین دو میلگرد کاربرد دارد و به عنوان روکش از زنگ زدگی آن ها جلوگیری می کند. اسپیسر با نام های دیگری از جمله کاور میلگرد یا بتن، لقمه بتن و فاصله نگهدار نیز در بازار به کار می رود.
انواع اسپیسر
اسپیسرها را می توان از نظر جنس و کاربرد به دو دسته تقسیم کرد. در ادامه به توضیح هریک می پردازیم.
انواع اسپیسر براساس جنس
اسپیسرها براساس جنس مواد و مکانی که از آن استفاده می شود، انواع مختلفی دارند.
اسپیسر پلاستیکی
اسپیسر نوع پلاستیکی، نسبت به سایر اسپیسرها، در مواردی از جمله وزن، قیمت، تنوع، شرایط تولید و صرفه اقتصادی نسبت به سایر اسپیسرها، دارای ارزش بالاتری بوده و از آن به طور گسترده در ساخت و ساز استفاده می شود. البته اسپیسرهای پلاستیکی چسبندگی خوبی ندارند؛ زیرا ضریب حرارتی این محصول با بتن متفاوت است. همچنین مقاومت خوبی در برابر مواد شیمیایی ندارد.
اسپیسر بتنی
اسپیسرهای بتنی، قیمت، سختی و مقاومت فشاری بالاتری نسبت به اسپیسرهای پلاستیکی دارند. به طور کلی بسیاری از ضعف هایی که در اسپیسر پلاستیکی وجود دارد، در اسپیسرهای بتنی برطرف شده است. همچنین این محصول، بسیاری از عواملی که باعث آسیب رسیدن به بتن می شود را کاهش می دهد. یکی از نکات حائز اهمیتی که باید به آن توجه داشته باشید این است که حتما ظریب حرارتی بتن سازه با اسپیسر بتنی یکسان باشد.
اسپیسر فلزی
اسپیسرهای فلزی به علت هم جنس بودن با میلگردها، برای سازه های بتنی انتخاب مناسبی است. این نوع اسپیسر از جنس فولاد ساخته می شود و می تواند میلگردها را بدون جا به جایی نگه دارد.
انواع اسپیسر براساس کاربرد
اسپیسرها از نظر کاربرد در دو نوع کفی (افقی) و دیواری (عمودی) دسته بندی می شوند. هریک از این موارد انواع مختلفی دارند که در ادامه به شرح آن ها می پردازیم.
اسپیسر کفی (افقی)
اسپیسرهای کفی شامل موارد زیر هستند.
اسپیسر هاردفیکس: از اسپیسر هاردفیکس می توان برای قسمت کف سازه استفاده کرد. همچنین این نوع اسپیسر برای میلگردهایی با قطر حداقل ۱۴ میلی متر کاربرد دارد.
اسپیسر ماکس فیکس: اسپیسر ماکس فیکس از جمله اسپیسرهای نیمه سنگین به شمار می رود که از آن برای ایجاد پوشش بتنی ۳۰ تا ۷۵ میلی متر در سازه های متوسط و نیمه سنگین استفاده می شود. اسپیسر ماکس فیکس برای میلگردهایی با قطر ۸ تا ۲۲ میلی متر استفاده می شود.
اسپیسر مینی فیکس: اسپیسر مینی فیکس، به علت داشتن قیمت ارزان، بسیار پر مصرف بوده و از آن برای شبکه میلگردهای سبک دارای قطر ۶ تا ۱۴ میلی متر استفاده می شود.
اسپیسر یو فیکس: اسپیسر یوفیکس، در سازه های دارای وزن متوسط و با توان باربری نقطه ای ۲۰۰ کیلوگرم طراحی و استفاده می شود.
اسپیسر دابل فیکس: اسپیسر دابل فیکس معمولا در سقف های بتنی، دارای ضخامت نسبتا بالا به کار می رود.
اسپیسر ساید فیکس: اسپیسرهای ساید فیکس، در سازه هایی که دارای وزن متوسط هستند، مانند تیرها و کف های نیمه سنگین استفاده می شود. اسپیسرهای ساید فیکس با توان باربری نقطه ای ۲۰۰ کیلوگرم طراحی شده اند و برای میلگردهایی با قطر ۱۲ تا ۲۵ میلی متر استفاده می شوند.
اسپیسر فلت بار: از اسپیسر فلت بار، برای سطوح نرم و فرو رونده استفاده می شود. محل تقاطع میلگردها، بهترین محل قرارگیری برای این نوع اسپیسر است. از اسپیسر فلت بار برای میلگردهایی با قطر ۸ تا ۱۶ میلی متر به کار می رود.
اسپیسر فلت فیکس: از اسپیسر فلت فیکس در شبکه ای از میلگردهایی با قطر ۶ تا ۱۴ میلی متر استفاده می شود. استفاده از این نوع اسپیسر در سایر سطوح سبک معقول نیست زیرا ممکن است صفحه تخت زیرین سازه را دچار ضعف مقطعی کند.
اسپیسر دیواری (عمودی)
اسپیسرهای دیواری نیز شامل موارد زیر است.
اسپیسر ویل فیکس: از اسپیسر ویل فیکس با توجه به شکل هندسی آن، برای سطوح عمودی مورد استفاده قرار می گیرد. این اسپیسر می تواند پوشش بتنی ۱۵ تا ۱۰۰ میلی متر را ایجاد کند.
اسپیسر کیج فیکس: اسپیسر کیج فیکس در پوشش بتنی مربوط به کارهای عمودی سنگین استفاده می شود. این اسپیرال فاصله لازم برای پوشش بتنی میلگردها نسبت به خاک را ایجاد می کند.
اسپیسر ویل سان: اسپیسر ویلسان با نام دیگری از جمله اسپیسر خورشیدی نیز شناخته می شود. از این اسپیسر در سطح های عمودی که دارای وزن متوسط است، استفاده می شود. اسپیسر ویل سان در قسمت بیرون خود، فاقد دندانه است و محیط خارجی، با استقامت مناسب و توسط کمان های منظم پوشیده شده است. این موضوع احتمال شکستن دندانه های اسپیسر را هنگام تماس با قالب در ویل سان را کاهش می دهد.
مزایای اسپیسر
میلگردها به مرور زمان، به علت تماس با مواد شیمیایی و شرایط آب و هوای مرطوب، ممکن است دچار خوردگی و زنگ زدگی شوند. بنابراین از اسپیسر به عنوان پوششی بر روی میلگردها استفاده می شود تا مقاومت آن ها را در برابر عوامل و مشکلات ذکر شده افزایش دهد. همچنین استفاده از اسپیسرها، از حرکت شبکه میلگردها در بتن مسلح جلوگیری کرده و آن را ثابت نگه می دارد.
در گذشته برای ایجاد فاصله میان سطح میلگرد و بتن از مقاطعی چون چوب و سنگ استفاده می شد. این مقاطع مقاومت خوبی نداشتند و پوشش یکنواخت و یکدست بر روی میلگردها ایجاد نمی کنند؛ در نتیجه این عوامل خوردگی میلگردها در پی داشتند. امروزه با استفاده از اسپیسرها این مشکلات نیز برطرف شده است زیرا پوششی که بر میلگردها ایجاد می شود، کاملا یک دست و صاف بوده و به علت وزن سبکی که دارند، از خوردگی میلگرد جلوگیری می کنند.
به طور کلی مزایای اسپیسرها شامل موارد زیر می باشند:
- استفاده از اسپیسرها در پروژه های ساختمانی صرفه اقتصادی دارد.
- این محصول سبک وزن بوده و حمل و نقل آن ها آسان و کم هزینه است.
- در عملیات پوشش دهی میلگرد، اسپیسر باعث سرعت بخشیدن و دقت بیشتر در فرآیند فاصله گذاری و اجرای پروژه می شود.
- استفاده از اسپیسر، هزینه های اضافی از جمله نیروی انسانی را کاهش می دهد.
- این تجهیزات در تمام طول میلگرد کاور یکنواخت و مناسب ایجاد می کند.
نکات مهم برای انتخاب اسپیسر میلگرد
برای انتخاب اسپیسر مناسب باید به جنس آن ها توجه کرد زیرا به میزان طول عمر آن ها وابسته است. از دیگر مواردی که بسیاری از خریداران به آن توجه می کنند، قیمت اسپیسر است. اسپیسرهای پلاستیکی نسبت به انواع اسپیسرهای دیگر، قیمت پایین تری دارند؛ اما مقاومت آن ها پایین است.
نکات نصب اسپیسر
برای نصب اسپیسر میلگرد رعایت نکاتی اهمیت زیادی دارد که این نکات به شرح زیر است.
- رعایت فاصله مجاز در قرارگیری اسپیسرها: فاصله استاندارد اسپیسرها، نباید از یک دوم ارتفاع مشخص شده فضاسازها، پایین تر باشد.
- قبل از نصب، بار وارده به اسپیسر اندازه گیری شود: قبل از نصب، باید فشاری را به اسپیسرها وارد کرد تا میزان باری که آن ها می توانند تحمل کنند، محاسبه شود.
جمع بندی
اسپیسر نوعی تجهیزات است که برای نگهداری میلگرد از آن ها استفاده می شود. این محصول باعث ایجاد سطح یکنواخت و صاف بر روی شبکه میلگرد می شود و از زنگ زدگی آن ها تا حد زیادی جلوگیری می کند.
اسپیسرها از نظر جنس به انواع بتنی، پلاستیکی و فلزی دسته بندی می شوند. همچنین انواع اسپیسرها از نظر کاربرد در دو نوع افقی و عمودی موجودند. توجه داشته باشید برای خرید این محصول، اسپیسر انتخابی حتما تحمل بارهای وارده را داشته باشد. بنابراین می توان قبل از نصب آن ها، با وارد کردن فشار، میزان تحمل بار را تخمین زد.
سوالات متداول انواع اسپیسر و کاربردهای آن
انواع اسپیسر کدامند؟
اسپیسرها دارای انواع مختلفی از جمله بتنی، پلاستیکی، فلزی، افقی و عمودی هستند.
اسپیسر چیست؟
اسپیسر یا فاصله گذار یکی از ابزار آلات پرکاربرد در صنعت ساخت و ساز به شمار می رود که از هر سایز و ابعاد آن در موارد خاصی استفاده می شود.
