علامت اختصاری تیرآهن های تولیدشده در ایران را بشناسید

منظور از علامت اختصاری تیرآهن، حروفی است که توسط کارخانه تولیدکننده روی تیرآهن حک می شود. این حروف که به صورت خلاصه روی تیرآهن درج می شود، نشان دهنده نام کارخانه تولیدکننده است. به طور مثال، علامت اختصاری تیرآهن اصفهان (کارخانه ذوب آهن) ESCO و علامت اختصاری تیرآهن اهواز INSIG است که روی بال تیرآهن ها درج می شود. در حال حاضر، ۹ کارخانه در ایران به تولید تیرآهن می پردازند. هرکدام از آن ها نیز علامت اختصاری مخصوص خود را دارد که قصد داریم در این مقاله آن ها را معرفی کنیم.

تیرآهن چیست و چه انواعی دارد؟

قبل از هر چیز، نگاهی به تعریف اصولی تیرآهن داشته باشیم:

تیرآهن (beam) مقطع فولادی و طویلی است که شکل نیمرخ آن شبیه حرف انگلیسی I یا H است. اصلی ترین کاربرد تیرآهن در ساخت و ساز  به عنوان ستون، تیر و همچنین مقاوم سازی سازه ها است.

انواع تیرآهن از نظر استانداردِ تولید، دسته بندی و نام های متفاوتی دارند که در ادامه آن ها را معرفی می کنیم.

---

منظور از علامت اختصاری تیرآهن چیست؟

«علامت اختصاری» یعنی مخفف یا کوتاه شده‌ی یک سری کلمات و عبارات که معمولا برای جلوگیری از تکرار عبارات طولانی استفاده می شود. در همین راستا علامت اختصاری تیرآهن هر کارخانه نیز همان مخففِ نامِ کارخانه تولیدکننده است که توسط کارخانه روی بدنه تیرآهن درج می شود.

در نتیجه هر کارخانه علامت اختصاری مخصوص به خود را دارد که کاملا منحصر به فرد است.

قبل از اینکه علامت اختصاری تیرآهن کارخانه های مختلف در ایران را بشناسیم بهتر است ابتدا با نامگذاری استاندارد هر تیرآهن در جهان آشنا شویم؛ یعنی بدانیم هر مدل تیرآهن با چه نامی در جهان شناخته می شود.

اهمیت دانستن نام استاندارد تیرآهن ها از این جهت است که آن ها را با علامت اختصاری تیرآهن اشتباه نگیریم.

---

انواع تیرآهن و روش نامگذاری آن ها بر اساس استاندارد جهانی

تیرآهن های مختلفی در جهان تولید می شوند که هر کدام با توجه به شکل نیمرخ، وزن و روش ساخت، نام های مختلفی به خود اختصاص داده اند. این دسته بندی و نام گذاری در بازارهای داخلی و خارجی، مشترک و به صورت زیر است:

شکل نمیرخ تیرآهن	نام گذاری با توجه به استانداردها	تعریف تیرآهن
تیرآهن I (تیرآهن آی)	IPE	تیرآهن بال نیم پهن موازی
	I7	تیرآهن بال نیم پهن موازی (نیمه سبک)
	INP	تیرآهن بال باریک شیبدار
تیرآهن H (IPB) (تیرآهن هاش)	IPBL  یا HEA	تیرآهن بال پهن موازی سبک (هاش سبک)
	HEB   یا IPB	تیرآهن بال پهن موازی با وزن متوسط (هاش سنگین)
	IPBV  یا HEM	تیرآهن بال پهن موازی سنگین (هاش فوق سنگین)

تیرآهن لانه زنبوری نیز یکی دیگر از تیرآهن های موجود در بازار است؛ اما از این جهت که در کارخانه تولید نمی شود و از برش تیرآهن IPE در کارگاه ها تولید می گردد، در جدول فوق قرار نمی گیرد.

نکته: بین تیرآهن های معرفی شده در جدول بالا، تیرآهن های IPE، I7 و هاش در ایران، بیشترین کاربرد را دارند.

علاوه بر دسته بندی فوق، استاندارد ملی ایران در زمینه تولید تیرآهن، برای هر کدام از این نوع تیرآهن ها استاندارد مجزایی تدوین کرده و نام های مخصوص به خود را در آن ها به کار برده است. شماره استانداردها، نام تیرآهن در استاندارد ملی ایران و دیگر توضیحات را در مقاله زیر بخوانید.

---

علامت اختصاری تیرآهن های تولید شده در ایران

اکنون، نام گذاری انواع تیرآهن های تولیدی در جهان و تیرآهن های موجود در ایران را می شناسیم. قدم بعدی، شناخت کارخانه هایی است که قادر به تولید تیرآهن در ایران هستند تا بعد از آن بتوانیم علامت اختصاری هر کدام را معرفی و شناسایی کنیم.

در حال حاضر در ایران، ۹ کارخانه زیر قادر به تولید تیرآهن هستند:

1. کارخانه ذوب آهن اصفهان
2. کارخانه تیرآهن فولاد ناب تبریز
3. گروه ملی صنعتی فولاد ایران (تیرآهن اهواز)
4. مجتمع پروفیل صنعت ماهان
5. مجتمع جهان فولاد غرب (کرمانشاه)
6. مجتمع فولاد ظفر بناب
7. کارخانه فولاد البرز ایرانیان (فایکو)
8. مجتمع فولاد صنعت بناب (شاهین بناب)
9. کارخانه تیرآهن فولاد یزد (احرامیان)

هر کدام از کارخانه های فوق، زمان تولید انواع تیرآهن، حروف کوتاه شده‌ی نام کارخانه را روی تیرآهن درج می کنند که همانطور که گفتیم به آن علامت اختصاری تیرآهن می گویند.

علامت اختصاری تیرآهن هر کارخانه در جدول زیر معرفی شده است. این علامت، اغلب روی بال تیرآهن و به صورت حروف فرورفته حک می شود.

جدول علامت اختصاری تیرآهن های تولید شده در ایران
علامت اختصاری تیرآهن کارخانه ذوب آهن اصفهان	ESCO
علامت اختصاری تیرآهن کارخانه تیرآهن فولاد ناب تبریز	FNT
علامت اختصاری تیرآهن گروه ملی صنعتی فولاد ایران (تیرآهن اهواز)	INSIG
علامت اختصاری تیرآهن مجتمع پروفیل صنعت ماهان	PSM
علامت اختصاری تیرآهن مجتمع جهان فولاد غرب (کرمانشاه)	JFCO یا JFC
علامت اختصاری تیرآهن مجتمع فولاد ظفر بناب	ZAFAR
علامت اختصاری تیرآهن فایکو – کارخانه فولاد البرز ایرانیان	FICO
علامت اختصاری تیرآهن مجتمع فولاد صنعت بناب (شاهین بناب)	BS
علامت اختصاری تیرآهن کارخانه تیرآهن فولاد یزد (احرامیان)	YRM

نکته ۱: برخی کارخانه ها در کنار علامت اختصاری، سایز تیرآهن را نیز روی محصول خود درج می کنند. به طور مثال، علامت اختصاری تیرآهن یزد (فولاد احرامیان) برای سایز ۱۶ به صورت YRM 16 است که روی بال تیرآهن درج می شود.

نکته ۲: همانطور که مشاهده می کنید علامت اختصاری تیرآهن کرمانشاه، دو عبارت متفاوت است؛ زیرا تیرآهن های کارخانه فولاد غرب در کرمانشاه در دو خط تولید متفاوت تولید می شوند و علامت اختصاری آن ها نیز به صورت زیر درج می گردد:

• علامت اختصاری JFCO مربوط به تیرآهن تولیدشده در مجتمع جهان فولاد غرب
• علامت اختصاری JFC  مربوط به تیرآهن تولیدشده در مجتمع سیما فولاد جهان

---

دلیل استفاده از علامت اختصاری تیرآهن

شناخت علامت اختصاری تیرآهن ها از این جهت اهمیت دارد که هم خریداران می توانند محل تولید تیرآهن را شناسایی کنند و هم مهر تاییدی بر اصالت و کیفیت تیرآهن ها خواهد بود.

در واقع با مشاهده علامت های اختصاری که در جدول بالا معرفی کردیم، متوجه خواهید شد که هر تیرآهن در کدام کارخانه تولید شده است یا کدام تیرآهن تولید داخل نبوده و در کارخانه های خارج از کشور تولید شده است.

این مسئله، علاوه بر شناسایی اصالت تیرآهن، به تخمین قیمت تیرآهن نیز کمک خواهد کرد. به طور مثال، تیرآهن هایی که علامت اختصاری ESCO را دارند، تولید کارخانه ذوب آهن اصفهان بوده و از نظر قیمت، کمی بالاتر از تیرآهن های دیگر هستند. به این ترتیب با توجه به علامت اختصاری تیرآهن می توانید قیمت تیرآهن را تا حدودی تخمین بزنید. قیمت تیرآهن کارخانه های مختلف را می توانید در صفحه زیر مشاهده کنید. این قیمت ها به صورت روزانه آپدیت می شوند.

سخن آخر

تیرآهن هایی که در کشور تولید می شوند، هرکدام علامت خود را دارند که با مشاهده آن ها می توانید تولیدکننده تیرآهن را شناسایی کنید. علامت اختصاری تیرآهن ها غالبا به صورت حروف فرورفته روی بال تیرآهن حک می شوند و برای هر کارخانه، منحصر به فرد هستند. به همین دلیل با دانستن علامت اختصاری تیرآهن می توانید به راحتی از محل تولید و اصالت آن ها مطمئن شوید.

سوالات متداول