در روزهایی که دو نامزد انتخاباتی در مرکز توجه هستند و اقتصاد ایران به نوعی در حالت تعلیق به سر می‌برد، رقابت میان سعید جلیلی و مسعود پزشکیان بسیار تنگاتنگ است. انتخابات ریاست جمهوری، طبق روال همیشه بازارهای زیادی را تحت الشعاع قرار داده است؛ که بازار ساخت و ساز و همچنین مسکن از این قاعده مستثنی نیستند.
معمولا انتخابات تاثیر بسزایی در اقتصاد کشور می‌گذارد و با توجه به اینکه در چهاردهمین دوره انتخابات هستیم و همچنین دو کاندیدای مشخص از بین سایر کاندیداها انتخاب شده‌اند، تاثیر انتخاب هر یک بر اقتصاد ایران تا حد زیادی قابل پیش بینی است.
تاثیر انتخاب مسعود پزشکیان بر ساخت و ساز
مسعود پزشکیان یکی از دو کاندیداهای ریاست جمهوری است که به همراه سعید جلیلی به مرحله دوم انتخابات نیز راه پیدا کرد و اصطلاحا جزو گروه اصلاح طلبان است که با وعده‌های جذاب، جایگاه متفاوتی را در این میان برای خود کسب کرد. همین امر منجر شد تا افراد زیادی به سمت دولت پزشکیان جذب شوند؛ اما آیا واقعا تاثیرات مثبتی در اقتصاد ایران رقم می‌خورد؟
از آنجایی که عموم افراد دولت آقای پزشکیان را دولت سوم آقای روحانی می‌دانند با نگاهی به وضعیت مسکن در دوره آقای روحانی می‌توان بهتر نتیجه گیری کرد.
یکی از شاخص‌های مهم در حوزه مسکن، قیمت مصالح ساختمانی از جمله سیمان و همچنین قیمت آهن بود که در دوره ایشان نسبتا با نوسان کمی همراه بود و تا حدودی ثبات را در قیمت‌ها شاهد بودیم، از این رو برای کسانی که در ساخت و ساز فعالیت داشتند پیش بینی نتیجه سرمایه گذاری در این حوزه آسان بود. از سوی دیگر بحث تورم بود که می‌توان به تک رقمی شدن نرخ تورم در سالهای ۹۴ تا ۹۷ اشاره کرد که در این دوران نرخ اجاره نیز تنها ۲۵ درصد افزایش یافت.
همانطور که در مطلب تاثیر انتخاب مسعود پزشکیان بر بازار آهن نیز پرداختیم، ساخت و ساز و تهیه متریال ساختمانی ارتباط مستقیمی با نرخ دلار و… دارند، می‌توان گفت با پیش‌بینی‌هایی که از دولت آقای پزشکیان می‌شود، در صورت تحقق وعده، روند افزایش قیمت دلار متوقف یا حداقل کندتر شده و در این صورت نوسان کمتری در حوزه مصالح ساختمانی خواهیم داشت که می‌تواند باعث افزایش ساخت و ساز نیز شود.
پزشکیان در آخرین مناظره خود در خصوص وضعیت مسکن این طور پاسخ داد که باید به فکر ساخت مسکن ارزان برای مردم باشیم و این کار ابتدا باید با بررسی موقعیت‌های مناسب برای توسعه شهری انجام شود.
ایشان در خصوص قانون ساخت ۱ میلیون مسکن، معتقد بود که این کار عملی نیست و وعده‌ای بیش در دولت رئیسی نبوده است. در واقع نگاه واقع بینانه ایشان به حوزه ساخت ساز برای مردم بیشتر قابل قبول است تا وعده‌های بی پایه و اساس.
وضعیت ساخت و ساز در صورت انتخاب سعید جلیلی
با توجه به تاثیر انتخاب سعید جلیلی بر بازار آهن می‌توان گفت یکی از صدها تاثیراتی که انتخاب سعید جلیلی بر اقتصاد دارد، بالا رفتن قیمت دلار و به دنبال آن، بالا رفتن قیمت آهن است؛ اما افزایش قیمت‌ها چه ارتباطی با ساخت و ساز دارد؟
قیمت میلگرد، قیمت تیرآهن و سایر متریال ساختمانی، همگی به نرخ دلار وابسته هستند و طبیعتا با افزایش قیمت متریال ساختمانی، وضعیت ساخت و ساز نیز دگرگون خواهد شد. شایان ذکر است که طی یک سال اخیر، ساخت و ساز در حالت رکود بوده و از فضای سرمایه گذاری نیز نسبتا به دور بوده‌اند؛ اما حالا با توجه به نزدیک شدن به دومین دوره انتخابات و انتخاب نهایی رئیس جمهور، عموم افراد (چه مالکان و چه سرمایه گذاران) در تکاپو هستند دریابند در این شرایط خرید بهتر است یا فروش؟
گرانی دلار بر تمامی موارد ذکر شده تاثیر مستقیم دارد و در صورت انتخاب سعید جلیلی، این بازار روند صعودی را در پیش خواهد گرفت؛ اما بازارهایی مثل ساخت و ساز، در حالت تعلیق هستند تا تکلیف انتخابات جمهوری اسلامی کاملا روشن شود.
اصولا بازار مسکن جزو اولین بازارهایی است که با پیش آمدن مسائل ژئوپلیتیک وارد حالت تعلیق و رکود می‌شود؛ اما با توجه به مناظرات و صحبت‌هایی که سعید جلیلی در مصاحبه‌های خود داشت، می‌توان گفت که این رکود تنها مختص به دوران پیش از اعلام انتخاب نهایی رئیس جمهور بوده و نمی‌تواند تضمینی برای رکود ساخت و ساز در دوران پس از جلیلی داشته باشد!
همچنین در پی صحبت‌هایی که آقای جلیلی در راستای پیروی از دولت ابراهیم رئیسی داشت، می‌توان پیش بینی کرد که بازار مسکن در شرایط چندان مطلوبی نخواهد بود، چرا که ابراهیم رئیسی نیز وعده‌هایی من باب ساخت سالیانه یک میلیون مسکن به شهروندان ایرانی داده بود اما در طول سه سالی که ریاست جمهوری در دست ایشان بود، هیچ یک از این وعده‌ها تحقق نیافتند؛ از سوی دیگر نرخ اجاره در دوران ایشان ۴۵ درصد به طور میانگین افزایش داشت.
مسائل دیگری همچون تقویت شدید تورم، شاخص دلار، طلا و… از دیگر مواردی هستند که در دولت ابراهیم رئیسی بسیار پررنگ شدند و قطع به یقین در دولت آقای جلیلی نه تنها روند کاهشی را به خود نمی‌بینند بلکه پیش بینی می‌شود افزایش چندین درصدی روی قیمت‌ها داشته باشیم.
بد نیست گذری به طرح مسکن مهر دولت آقای احمدی نژاد داشته باشیم که نه تنها باعث افزایش تورم شد و خانه‌هایی بی‌کیفیت در مناطق دور ساخته شدند، بلکه برای تامین هزینه‌های آن اقدام به چاپ پول کردند و در پی آن نقدینگی افزایش یافت.
در حال حاضر، نکته قابل توجهی که در اخبار انتخاباتی وجود دارد، جدال بین آقای پزشکیان و آقای جلیلی است که در مناظرات و شبکه‌های اجتماعی ایشان کاملا قابل مشاهده است. کارشناسان اقتصاد کلان، همواره از پیش بینی وضعیت حال حاضر سخن می‌گویند و با مروری بر سیزده دولت گذشته، تمامی ابعاد اقتصادی را مورد بررسی قرار می‌دهند، اما همچنان آشفتگی نسبی در اقتصاد کشور حاکم است؛ به همین منظور پیشنهاد می‌شود در صورت تمایل به سرمایه گذاری با ساخت و ساز در بازار مسکن، گزینه‌ای امن و قابل پیشرفت را برای خود برگزینید و توجه داشته باشید که گزینه مورد نظر شما نباید محدود به شرایط حال باشد.
در نتیجه این طور می‌توان گفت که با انتخاب آقای جلیلی تقریبا روال سه سال گذشته و رکود ساخت و ساز و همچنین افزایش تورم، تداوم خواهد داشت. در خصوص آقای پزشکیان نیز برنامه مشخصی در این باره شاهد نبودیم، اما با فرض اینکه دولت ایشان دنباله رو دولت سوم آقای روحانی خواهد بود، باید انتظار بهبود شرایط کسب و کار نسبت به وضعیت فعلی را داشته باشیم، هر چند آنچه گفته شد در حد گمانه زنی است.
