همانگونه که می‌دانید در مقاله‌ی تاثیر عناصر آلیاژی در فولاد (بخش دوم) به ذکر برخی از این انواع پرداختیم در این مقاله به ادامه‌ی این انواع می‌پردازیم. با مجموعه آهن ملل همراه باشید.
انواع عناصر آلیاژی
در این مطلب به ذکر ادامه‌ی انواع عناصر آلیاژی موجود در فولاد می‌پردازیم.
عنصر آلیاژی مولیبدن
عنصر آلیاژی مولیبدن همراه با برخی دیگر از عناصر آلیاژی کاربرد دارد.
با استفاده از این عنصر آلیاژی، سرعت خنک شدن بحرانی کاهش پیدا می‌کند و باعث بهبود قابلیت سختی پذیری می‌شود.
استفاده از آلیاژمولیبدن باعث کاهش بسیار زیاد در پدیده تردی برگشت یا مرض کروپ می‌شود.
به عنوان مثال وجود این عنصر در فولادهای منگنزدار و فولاد کروم-نیکل باعث ریزدانه شدن ساختار کریستالی شده و در حد مطلوب بر قابلیت جوشکاری موثر است.
همچنین استفاده از این عنصر استحکام و تنش تسلیم فولاد را افزایش می‌دهد. در صورتی که درصد آلیاژ مولیبدن از حد مشخصی زیادتر باشد قابلیت آهنگری فولاد سخت‌تر می‌شود.
همچنین آلیاژ مولیبدن یکی از عناصر کاربیدساز می‌باشد که خواص برشی فولادهای تندبر را بهتر می‌کند.
استفاده از عنصر آلیاژی مولیبدن، مقاومت فولاد را در برابر زنگ زدن افزایش می‌دهد.
به همین جهت از آن در فولادهای پر آلیاژ کروم‌دار و فولادهای آستنیتی کرم-نیکل استفاده می‌شود.
استفاده از درصد بالای آلیاژ مولبیدن باعث کاهش خوردگی و پوسته شدن در فولاد می‌شود همچنین استحکام گرمایی فولاد را افزایش می‌دهد.
عنصر الیاژی آنتیموان
استفاده از عنصر آلیاژی آنتیموان باعث کاهش خواص چقرمگی در فولاد می‌شود به همین جهت یکی از عناصر زیان آور در فولاد به شمار می‌رود.
عنصر آلیاژی نیتروژن
استفاده از عنصر آلیاژی نیتروژن به واسطه جدانشینی سبب ایجاد حساسیت در برابر فرسودگی فولاد، کاهش چقرمگی، ترک تنشی بین کریستالی فولادهای غیرآلیاژی و کم آلیاژ و امکان انحلال خوردگی را فراهم می‌کند.
همچنین این عنصر آلیاژی باعث افزایش استحکام فولادهای آستنیتی، پایدار کردن ساختار کریستالی فولاد، افزایش تنش تسلیم و خواص مکانیکی فولاد در گرما می‌باشد.
عنصر نیتروژن یکی از عناصر نیتریدساز به شمار می‌رود که در مرحله‌ی نیتروژه کردن سختی سطحی فولادها را افزایش می‌دهد.
عنصر آلیاژی نیکل
استفاده از عنصر آلیاژی نیکل چقرمگی ضربه فولادهای ساختمانی را حتی اگر دمای پایین وجود داشته باشد تا حد بسیار زیادی افزایش می‌دهد.
به همین جهت از این عنصر آلیاژی برای افزایش چقرمگی فولادهای کربن دهی شده، چقرمه سرد و بهسازی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
این عنصر آلیاژی به تنهایی مقاومت فولاد را در برابر زنگ زدگی تقویت کرده و باعث ایجاد مقاومت فولادهای کرم-نیکلی آستنیتی در برابر تاثیرات مواد شیمیایی احیاکننده می‌شود.
همچنین مقاومت در برابر مواداکسیدکننده را با استفاده از عنصر آلیاژی کرم در آنها ایجاد می‌کند.
در صورت استفاده از درصد بالای عنصر آلیاژی نیکل در محدوده آلیاژی کنترل شده، خواص فیزیکی مشخصی به فولاد می‌دهد.
عنصر آلیاژی فسفر
عنصر آلیاژی فسفر یکی از عناصر زیان آور فولاد به شمار می‌رود. توزیع یکنواخت آلیاژ فسفر در فولاد به سختی انجام می‌شود.
بنابراین مقدار عنصر فسفر در حد پایین حفظ شده و در فولادهای با ارزش درصد فسفر در مرز بالای ۰.۰۳ تا ۰.۰۵ می‌توان نگهداشت.
البته این مقدار را نمی‌توان با اطمینان کامل تعیین کرد.
استفاده از میزان کم فسفر در فولاد سبب افزایش حساسیت تردی برگشت در آن می‌شود.
افزایش درصد کربن مورد استفاده و دمای سختکاری، بزرگی دانه‌های کریستالی و کاهش درجه آهنگری تردی فسفر افزایش پیدا می‌کند.
اگر برای ساخت فولادهای ساختمانی کم آلیاژ که دارای مقدار تقریبا ۰.۱ درصد عنصر کربن باشد. استفاده از آلیاژ فسفر باعث افزایش استحکام آنها شده و باعث مقاومت خوردگی فولاد در برابر عوامل آب و هوایی می‌شود.
عنصر الیاژی سلنیم
استفاده از عنصر آلیاژی سلنیم در فولادهای خوش تراش، مراحل ماشینکاری را بهبود می‌بخشد و در فولادهای مقاوم در برابر عوامل خوردگی مقاومت آن را کمتر کاهش می‌دهد.
بنابراین استفاده از عنصر آلیاژی سلنیم نسبت به آلیاژ گوگرد برای فولادهای خوش تراش و فولادهای مقاوم به خوردگی بهتر است.
عنصر آلیاژی تلور
افزودن عنصر آلیاژی تلور سبب بهبود براده برداری فولادها انجام می‌شود.
از این عنصر آلیاژی هم به تنهایی و هم به همراه عنصر آلیاژی سرب می‌توان استفاده کرد.
همچنین این عنصر دارای فعالیت سطحی خیلی بالا می‌باشد.
عنصر آلیاژی قلع
عنصر آلیاژی قلع در زیر لایه پوسته شده فولاد و در امتداد مرز دانه‌ها تجمع کرده و هنگام انجام عملیات لحیم کاری باعث ترک و شکستگی می‌شود.
