به عملیات خم کردن میلگرد و تغییر شکل آن به میلگرد عرضی (خاموت)، خاموت زنی می گویند. روش های خاموت زنی بسته به نوع و بودجه پروژه متفاوت است. به عنوان مثال برای پروژه های سنگین و عمرانی از خاموت زنی با دستگاه استفاده می شود. ولی دقیقا از چه دستگاه یا چه روشی برای ساخت خاموت استفاده می شود؟
انواع دستگاه خاموت زن
خاموت ها از خم میلگرد به صورت مربعی یا مستطیلی ساخته می شوند. دستگاه های خاموت زن در ۲ دسته زیر قرار می گیرند:
- دستگاه خاموت زن دستی
- دستگاه خاموت زنی پدالی
البته دستگاه خاموت زنی اتوماتیک هم در بازار وجود دارد که گران تر است. در تصویر زیر یک نمونه را مشاهده می کنید.
روش های خاموت زنی
خاموت زنی به ۲ روش دستی و با دستگاه انجام می شود. توجه داشته باشید که اگر تازه کار هستید، برای اندازه گیری دقیق میلگرد از متر استفاده کنید. همچنین قبل از خاموت زنی، میلگرد را با طول مشخص برش دهید. برویم با هم این ۲ روش را ببینیم.
۱- روش خاموت زنی دستی
نحوه خاموت زدن دستی به این صورت است که ابتدا بسته به محاسبات مهندسی، سایز میلگرد را انتخاب می کنید که معمولا ۸ و۱۰ است. در ادامه مراحل خاموت زدن دستی به صورت زیر است:
- فرو کردن میخ در زمین
برای اینکه بدانیم میلگرد را تا کجا باید خم کنید، روی زمین ۳ میخ می زنید. اولین میخ را تقریبا با زاویه ۴۵ درجه با گیره روی زمین می زنید. فاصله دومین میخ تا محل گرد شدن میلگرد ۲۵ سانتی متر و فاصله سومین میخ تا محل گرد شدن میلگرد تقریبا ۴۰ سانتی متر می شود.
- قرار دادن میلگرد بین ۲ گیره
میلگرد را بین دو گیره دستگاه قرار می دهید و آن را با زاویه ۹۰ درجه خم می کنید تا اولین قلاب به‌دست آید.
- انجام دومین خم
حالا میلگرد را تا نزدیک میخ دوم می آورید و خم دوم را می زنید.
- انجام خم سوم
برای خم سوم، میلگرد را تقریبا تا خم سوم می آوریم و سپس با اهرم آن را خم می کنیم. توجه داشته باشید که برای خم سوم، میلگرد را تا نزدیک میخ اول ببرید کافیست.
- انجام خم چهارم
خم چهارم مانند خم دوم است و میلگرد را باید به میخ دوم نزدیک کرده و سپس آن را خم کنید
- ساخت قلاب نهایی
در آخرین مرحله به دلیل اینکه یک سر خم شده خاموت (قلاب) به سر دیگر آن گیر می کند، یکی از قلاب های خاموت را باید بالا بگیرید و سپس قلاب دیگر را به داخل خم کنید.
۲- روش خاموت زنی با دستگاه
در این بخش، آموزش خاموت زدن با دستگاه را برای شما توضیح می دهیم. عملیات خاموت زنی که در اینجا آموزش می دهیم با استفاده از دستگاه خاموت زنی پدالی خواهد بود.
- نشانه گذاری میلگرد
در روش خاموت زنی میلگرد با دستگاه، یک تفاوت وجود دارد. به جای میخ زدن روی زمین، روی میلگرد را نشانه گذاری می کنند.
- انجام خم اول
با فشار دادن پدال، صفحه و گیره دستگاه با هم می چرخند و میلگرد را خم می کنند.
- انجام خم دوم
برای خم دوم، میلگرد را باید بچرخانید و قسمت خم شده آن را در سمت دیگر دستگاه قرار دهید. سپس دوباره پدال را فشار دهید و خم دوم میلگرد را بزنید.
- ساخت قلاب اول خاموت
در این مرحله از خاموت زنی میلگرد، با یک خم کوچک می توانید قلاب خاموت را بسازید.
- ساخت قلاب دوم خاموت
بر خلاف روش دستی در خاموت زنی با دستگاه، قلاب های خاموت را پشت سر هم می سازند.
- انجام خم آخر و متر زدن
حالا خم آخر خاموت را می زنید. در نهایت برای اطمینان بیشتر از اندازه خاموت، آن را با متر اندازه گیری کنید.
اصول خاموت زنی
عملیات خاموت زنی بر اساس مبحث نهم مقررات ملی ساختمان و آیین نامه ACI 318 آمریکا است. ACI مخفف American Concrete Institute به معنی انجمن بتن آمریکا است. اصول خاموت زنی طبق این آیین نامه ACI 318 و مبحث نهم مقررات ملی ساختمان به شرح زیر می شود:
- برای آرماتورهای عرضی، قطر خاموت ها نباید کمتر از ۸ میلی متر باشد.
- خاموت های ساده باید قلاب ها با زاویه ۹۰ درجه خم شوند.
- خاموت های مهندسی با زوایای ۱۳۵ و ۱۸۰ درجه خم می شوند.
توجه: خاموت ها از لحاظ زاویه خم در 2 دسته ساده و مهندسی قرار می گیرند. با این حال اگر می خواهید اطلاعات بیشتری درباره بقیه خاموت ها به‌دست آورید، می توانید مقاله زیر را بخوانید.
# حتما بخوانید
کلام آخر
روش های خاموت زنی به ۲ صورت دستی و با دستگاه انجام می گیرد. در روش خاموت زنی دستی، از یک اهرم و سه گیره انجام می شود، ولی در روش خاموت زنی با دستگاه از یک دیسک و غلتک های چرخشی استفاده می شود. در هر دو حالت، دقت خم کردن میلگرد به مهارت و تجربه اُپراتور بستگی دارد.
