نبشی گالوانیزه، نبشی از جنس فولاد است که با پوششی از فلز روی ساخته می‌شود. انواع نبشی گالوانیزه در دو مدل بال مساوی و بال نامساوی و در دو نوع پوشش گالوانیزه گرم و گالوانیزه سرد تولید می‌شوند. محبوب‌ترین نبشی گالوانیزه در این بین، نبشی بال مساوی با پوشش گالوانیزه گرم است. مشخصات نبشی گالوانیزه، آن را به محصولی با مزایای عالی و کمترین معایب تبدیل کرده است که همانطور که در مقاله بررسی می کنیم، کاربرد فراوانی دارد.
نبشی گالوانیزه چیست؟
نبشی گالوانیزه همان نبشی فولادی است که به روش غوطه وری گرم در روی مذاب، به نبشی گالوانیزه تبدیل می‌شود. وجود پوشش گالوانیزه روی نبشی، آن را در برابر خوردگی محافظت کرده و مقاومتش را نسبت به نبشی فولادی بالاتر می‌برد. در مورد نبشی فولادی در مقاله زیر بیشتر بخوانید.
# حتما بخوانید
البته نوع دیگری از نبشی گالوانیزه وجود دارد که با خمکاری ورق گالوانیزه ایجاد می‌شود. نبشی ورق گالوانیزه فقط در ضخامت‌های پایین تولید و استفاده می‌شود.
انواع نبشی گالوانیزه
تنوع نبشی گالوانیزه بیشتر مربوط به مساوی یا نامساوی بودن بال نبشی و همچنین روش تولید آن به صورت زیر است:
۱- انواع نبشی گالوانیزه با توجه به نوع بال
نبشی گالوانیزه در دو نوع زیر تولید می‌شود.
- نبشی گالوانیزه بال مساوی
- نبشی گالوانیزه بال نامساوی
نبشی بال مساوی دارای دو بال هم‌اندازه است، در حالی که در نوع بال نامساوی بال‌ها هم اندازه نیستند، ولی هر دو طبق استانداردهای مشخص ساخته می‌شوند.
۲- انواع نبشی گالوانیزه با توجه به روش گالوانیزاسیون
همانطور که اشاره کردیم، نبشی گالوانیزه همان نبشی فولادی است که روی اندود (گالوانیزه) شده است. از این رو با توجه به روش گالوانیزه کردن که از روش غوطه وری باشد یا از روش الکتروگالوانیزه، دو نوع نبشی گالوانیزه تولید خواهد شد.
- نبشی گالوانیزه گرم (روی‌اندود شده با غوطه وری در روی مذاب)
- نبشی گالوانیزه سرد (روی‌اندود شده با رسوب الکتریکی)
نکته: انواع نبشی گالوانیزه که در بازار خرید و فروش می‌شود و تقاضای بیشتری نیز دارد، نبشی بال مساوی است که با روش غوطه وری (گالوانیزه گرم) تولید می‌شود.
روش تولید نبشی گالوانیزه
نبشی گالوانیزه به صورت فابریک تولید نمی‌شود. در واقع کارخانه‌های تولیدکننده نبشی، نبشی‌های فولادی تولید می‌کنند. این نبشی‌ها مناسب برای پوشش‌دهی گالوانیزه هستند. به طور کل دو روش برای تولید نبشی وجود دارید که به این صورت است:
۱- روش اول: عملیات گالوانیزه کردن در کارخانه‌های خدمات فلزات که آبکاری گالوانیزه نیز انجام می‌دهند، صورت می‌گیرد. روش کار به این صورت است که بر اساس سفارش مشتری، نبشی‌های فولادی پس از تولید، به کارخانه‌های خدمات آبکاری ارسال می‌شوند، سپس عملیات آبکاری گالوانیزه (به روش غوطه وری و یا الکتروگالوانیزه) روی نبشی انجام شده و نبشی گالوانیزه تولید می‌شود.
تولید نبشی گالوانیزه با این روش، محدودیت ابعادی نداشته و امکان تولید انواع سایز نبشی گالوانیزه وجود دارد.
۲- روش دوم: روش دیگر برای تولید نبشی گالوانیزه، استفاده از ورق گالوانیزه است. در این روش با برش و خمکاری ورق گالوانیزه در کارگاه‌ها، نبشی گالوانیزه تولید می‌کنند. البته این روش فقط برای نبشی گالوانیزه نازک کاربرد دارد. نبشی گالوانیزه سبک و نازک معمولا در سقف‌های کاذب و کناف‌کاری استفاده می‌شود و به همین دلیل به آن نبشی گالوانیزه کناف نیز می‌گویند.
مشخصات نبشی گالوانیزه
مهم‌ترین مشخصات نبشی گالوانیزه مربوط به مشخصات عمومی و ویژگی‌های مکانیکی آن می‌شود که عبارتند از:
شکل ظاهری: از دو سطح عمود بر هم تشکیل شده و سطح مقطع آن شبیه به حرف L انگلیسی است. این دو سطح عمود بر هم، بال نام دارند.
جنس: نبشی گالوانیزه از جنس نبشی فولادی است و تنها پوششی از فلز روی دارد.
پوشش: پوشش نبشی گالوانیزه لایه‌ای نازک از جنس روی (Zn) است.
ابعاد: مطابق با نبشی فولادی؛ قابل تولید از ضخامت ۳ تا ۳۵ میلی‌متر و طول بال ۲۰ تا ۳۰۰ میلی‌متر است.
قابلیت جوشکاری: به دلیل وجود پوشش روی، جوشکاری نبشی گالوانیزه با حساسیت‌هایی همراه است و به تخصص نیاز دارد تا پوشش گالوانیزه کمتر دچار آسیب شود.
وزن نبشی گالوانیزه
وزن نبشی گالوانیزه به ابعاد و چگالی آن وابسته است. مسلما ابعاد بزرگ‌تر وزن نبشی را سنگین‌تر می‌کند و برعکس. اما در مورد چگالی نبشی گالوانیزه یک نکته وجود دارد.
چگالی نبشی گالوانیزه از تجمیع چگالی پوشش گالوانیزه و چگالی نبشی پایه )که فولادی است( به دست می‌آید. اما از آنجا که گالوانیزه پوششی بسیار نازک است و چگالی بسیار کمی دارد، تاثیر قابل توجهی روی چگالی نهایی نبشی گالوانیزه نمی‌گذارد. از این رو چگالی نبشی گالوانیزه، همان چگالی نبشی فولادی و برابر با ۷.۸ در نظر گرفته می‌شود.
در نهایت با دانستن ابعاد به راحتی می‌توانید وزن نبشی گالوانیزه را از فرمول زیر به دست آورید.
۱۰۰۰ / [چگالی × طول (m) × ضخامت (mm) × مجموع طول بال‌های نبشی] = وزن نبشی گالوانیزه
مزایای نبشی گالوانیزه
مزایا و ویژگی‌های نبشی گالوانیزه عمدتا از پوشش این محصول ناشی می‌شود و به صورت زیر قابل تعریف است:
۱- مقرون به صرفه: پوشش گالوانیزه از نظر ضدزنگ بودن بسیار کم هزینه‌تر از نبشی‌های مشابه مانند نبشی استنلس استیل (نبشی زنگ نزن) است.
۲- ظاهر زیبا: دارای سطح براق و پوشش یکنواخت است.
۳- دوام بالا: پوشش گالوانیزه چسبندگی قویی و مقاومت بالا در برابر خوردگی دارد. این پوشش در مناطق شهری و ساحلی تا ۲۰ سال و در محیط‌های معمولی بیش از ۵۰ سال بدون نیاز به بازسازی خواهد بود.
۴- محافظت کامل: لایه گالوانیزه به صورت متالورژیکی به فولاد می‌چسبد و بخشی از سطح آن می‌شود. این پوشش تمامی بخش‌های نبشی، حتی زوایای آن را در بر می‌گیرد.
۵- مقاومت در برابر ضربه: ساختار ویژه پوشش گالوانیزه باعث مقاومت آن در برابر آسیب‌های مکانیکی هنگام حمل و نقل و استفاده می‌شود.
۶- صرفه‌جویی در زمان: فرآیند گالوانیزه‌کاری سریع‌تر از رنگ‌آمیزی است و نیاز به رنگ‌آمیزی پس از نصب را از بین می‌برد.
معایب نبشی گالوانیزه
نبشی گالوانیزه با وجود مزایای منحصر به فرد، بی‌عیب نیست و باید محدودیت‌ها و معایب آن را که در ادامه بررسی می کنیم، در نظر گرفت.
۱- محدودیت در ضخامت پوشش: کنترل دقیق ضخامت پوشش گالوانیزه دشوار بوده و ممکن است برای برخی کاربردها مناسب نباشد.
۲- ایجاد بخار روی در جوشکاری: جوشکاری قطعات گالوانیزه می‌تواند بخارهای مضر تولید کند و نیاز به تهویه مناسب دارد.
۳- تغییر رنگ در طول زمان: ممکن است در محیط‌های خاص دچار تغییر رنگ یا ایجاد لکه شود.
۴- محدودیت در ترمیم پوشش: در صورت آسیب به پوشش، ترمیم آن سخت‌تر از رنگ‌آمیزی است.
کاربرد نبشی گالوانیزه
نبشی گالوانیزه برای زیباسازی و تامین مقاومت در ساخت و ساز، محیط‌های صنعتی و تجاری کاربرد فراوانی دارد.
در واقع مقاومت در برابر خوردگی نبشی گالوانیزه آن را برای استفاده در فضای باز یا محیط‌های در معرض آسیب به بهترین گزینه تبدیل کرده است. از این رو رایج‌ترین کاربردهای نبشی گالوانیزه شامل استفاده در سیستم‌های گرمایش و سرمایش، چهارچوب‌ها، اتصالات، ماشین آلات، ساختمان سازی، پشتیبانی سازه، پل سازی و اسکله است.
قیمت نبشی گالوانیزه
قیمت نبشی گالوانیزه به طور معمول بالاتر از نبشی فولادی است، زیرا فرایند گالوانیزه کردن و هزینه‌های مواد و خدمات، قیمت نهایی نبشی را افزایش می‌دهد. با اینکه قیمت نبشی فولادی ارزان‌تر است، اما باید توجه داشتید باشید بدون پوشش، در معرض زنگ زدگی و خوردگی قرار می‌گیرد.
سخن آخر
نبشی گالوانیزه از جنس فولاد با پوشش گالوانیزه است که سطح براق و زیبایی داشته و همچنین مقاومت بالایی در برابر خوردگی دارد. نبشی گالوانیزه به صورت فابریک تولید نمی‌شود، بلکه پس از خروج از کارخانه، در واحدهای خدماتی عمدتا با روش غوطه وری گرم گالوانیزه می‌شود.
